ءاسانالى ءاشىمۇلىنىڭ جاس كەزىندەگى ءازىل ولەڭى

3655
Adyrna.kz Telegram

اتاقتى ءانشى مۇحيت (شىن ەسىمى – مۇحامبەتكەرەي – ب.و.) مەرالىۇلىنىڭ نەمەرە ءىنىسى شىنتاس قاراتايۇلى 1913 جىلى قازاق جانە ورىس سوزدەرىن ارالاستىرىپ شىعارعان ءاندى بۇگىندەرى قازاقتىڭ ءبارى بىلەدى. بۇل ءاندى شىنتاستىڭ وزىنەن ۇيرەنگەن، عاريفوللا قۇرمانعاليۇلى كەرەمەت شىرقايتىن. كەزىندە «دوس-مۇقاسان» توبىنىڭ مۋزىكالىق وڭدەۋىندە تاعى ءبىر رەت كەڭىنەن تانىمال بولعان «ون التى قىز» انىندە ەكى حالىقتىڭ ەسىمدەرى اتالادى.

ون التى قىز

استىما مىنگەن اتىم گەنادۋشكا،

شابامىن كوڭىل اشىپ نەمنوجكا.

نە ستويت نا سۆەتە جيت ەتۋگە،

ازىراق ويناپ-كۇلمەي مولودۋشكا.

قايىرماسى:

زۇلقيا-اي، ۇرقيا-اي،

قاتيرا-اي، ساعيرا-اي،

كۇلزيرا-اي، ءنازيرا-اي،

ناعيما-اي، ءباتيما-اي.

اشەكەي قىز ايجان-اي، بالەكەي قىز بالجان-اي،

شاشباۋلى قىز ءساليما-اي، ەركەلەگەن تايسا-اي،

تولىقسىعان مارۋسيا-اي،

تىڭداۋشى ەدىڭ-اۋ، سالەم-اۋ.

قايدا كەتتى رايسا-اي، يا ليۋبليۋ اياي رايا-اي!

 

قاراعىم اينالايىن چەرنىي كوزىم،

نيكوگدا نە زابۋدۋ ايتقان ءسوزىڭ.

ۆتوروي، ترەتي سورتتار تولىپ جاتىر،

پەرۆىي سورت قايدان تۋدىڭ، سەنىڭ ءوزىڭ؟

وسى «ون التى قىز» انىنە بايلانىستى مىناداي قىزىق مالىمەت بار. بەلگىلى تەاتر جانە كينو ءارتيسى ءاسانالى ءاشىمۇلىنىڭ «جان بولەك» كىتابىندا ءساتجان شۇلەنبايقىزىنىڭ مىناداي ەستەلىگى كەلتىرىلگەن: «...وسى ءاسانالىنىڭ جاقىن جەڭگەسى بولعان ەدىم. سودان ول ولەڭدى كەلىستىرە ايتادى. ەندى جاندارى جانناتتا بولعىر، اتىن اتامايتىن اتالارىم كەشىرە جاتار. ...ءاسانالى قولىنا قۋراي ما، تاياق پا الىپ ايتقاندا، الگى «ون التى شالى» قۇلپىرىپ كەتەدى. استىما مىنگەن اتىم گىنادۋشكا... – ايتىپ كەلەدى دە:

مولدا اتانعان توعىزاقباي،

مايماڭداعان توقپانباي،

كىرپىگى ۇزىن ىنتىقباي،

جۋان سارى الجەكەڭ،

سىرىق بويلى بالتەكەڭ،

قۇرتاقانداي قۇسەكەڭ،

ءتاي-تايلاعان قاسەكەڭ،

گۇرىلدەگەن مۇسەكەڭ،

بالەكەي شال الەكەڭ،

تەنتەك مىنەز تىرنەكەڭ،

اربا ايداعان باسەكەڭ،

باسىن تاڭعان ماحاجان

اۋماي قالعان اپادان، –

دەپ شۇباتىپ كەتە بەرەتىن».

بۇل بولاشاق تانىمال ونەر يەسى، بۇگىنگى قازاق ساحناسىنىڭ اقساقالى ءاسانالى ءاشىمۇلىنىڭ كوپشىلىك بىلە بەرمەيتىن قىرلارىنىڭ ءبىرى عانا.

ادامنىڭ ەسىمىن ءازىل ەتۋ ادەتى حالىق تا ءالى دە ساقتالىپ كەلەدى.

بەردالى وسپان،

"ادىرنا" ۇلتتىق پورتالى.

پىكىرلەر