عىلىمنىڭ دامۋىنا نە كەدەرگى؟ مانسۇروۆتىڭ نۇسقاسى

576
Adyrna.kz Telegram
https://adyrna.kz/storage/uploads/63MYe0OZGuDFstG2Xb9GUJcHG3a1yC5BwgXXgsYN.jpg

بەلگىلى عالىم، حيميا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور زۇلحايىر مانسۇروۆ ەلىمىزدەگى عىلىمي زەرتتەۋلەردىڭ قازىرگى جاي-كۇيى تۋرالى پىكىر ءبىلدىردى. ايتۋىنشا، سوڭعى جىلدارى جاس عالىمدارعا قولداۋ كۇشەيىپ، كوپتەگەن زەرتتەۋ جوباسى جۇزەگە اسقانىمەن، سالادا شەشىلمەگەن ماسەلەلەر دە از ەمەس، دەپ حابارلايدى «ادىرنا» ءتىلشىسى.

پروفەسسور بيىل جانۋ پروبلەمالارى ينستيتۋتىنىڭ قىزمەتكەرلەرى جاس عالىمدارعا ارناپ ۇيىمداستىرلعان كونكۋرستا توپ جارعاندارىن جەتكىزدى.

«40 جاسقا دەيىنگى عا­لىم­دارىمىز قاتىسىپ، گرانت ۇتىپ الدى. بيىل ءبىزدىڭ ينستيتۋتتىڭ عالىمدارى 25 جوبا بويىنشا زەرتتەۋلەر جۇرگىزىپ، عى­لى­مي جۇمىس جازدى. مۇنىڭ ءبارى جاقسى، دە­گەن­مەن پروبلەما مۇلدە جوق دەسەم وتىرىك ب­ولار. ماسەلەن، ءبىز سەكىلدى عىلىمي-زەرت­تەۋ ينستيتۋتتارىنا وتە قاجەت، قىمبات ەلەكترون ميكروسكوپتار بىزدە جوق... 

مەن جاقىندا قىتايدىڭ مەتالداردى زەرت­تەۋ ينستيتۋتىندا بولدىم. سوندا ءا­ر­بىرىنىڭ قۇنى 1 ميلليون دوللار تۇراتىن 2 جانە ءاربىرىنىڭ قۇنى 10 ميلليون دوللار تۇراتىن 2 ەلەكترون ميكروسكوپ كوردىم. ول نانوتەحنولوگيالىق زەرتتەۋلەر ءۇشىن اسا قاجەت قۇرال عوي. ول بىزدە جوق بولعان­دىق­تان، ءبىزدىڭ دوكتورانتتار ءۇش جىلدا ءبىر رەت شەتەلگە شىققاندا وزدەرى جاساعان نا­نوماتەريالداردى الىپ بارىپ، الگىندەي ميكروسكوپ ارقىلى كورەدى. ال ونى اقىسىز كورە المايسىڭ. بىزدە ون جىل بۇرىن الىن­عان ميكروسكوپتار ەسكىرىپ قالدى، قازىر ونداي قۇرالدى الەمدىك نانوتەحنيكالىق زەرتتەۋ ورتالىعىندا پايدالانبايدى. دە­مەك، زەرتتەۋىمىز تياناقتى بولۋى ءۇشىن بىز­گە سوڭعى ۇلگىدەگى ەلەكترون ميكروس­كوپ­تار كەرەك. سونى ساتىپ الۋعا كومەكتەسىڭىز دەپ ءبىلىم جانە عىلىم مينيسترلەرىنە حات جازام، ال ولار ءجيى اۋىسىپ جاتادى. بىراق كو­مەك قولىن سوزعان ەمەس»،- دەدى ول Turkystan.kz-كە بەرگەن سۇقباتىندا.

زۇلحايىر مانسۇروۆ ەلىمىزدە Scopus جۇيەسىنە كىرەتىن ءبىرىنشى دارەجەلى عىلىمي جۋرنال جوقەكەنىن اتاپ ءوتتى.

«قازىر عىلىم جو­لىندا جۇرگەن جاستار Scopus مالىمەتتەر با­زاسىنا كىرەتىن يمپاكت-فاكتورلى جۋر­نال­دارعا ماقالالارىن شىعارۋعا ءتيىس. ول وڭاي ەمەس. ونداي جۋرنالدارعا ماتەريا­لىڭ­نىڭ عىلىمي ستاندارتقا كەلۋى ءبىر قيىن­دىق بولسا، اقشا تولەپ، كەزەك كۇتىپ بارىپ باستىرۋ – تاعى ءبىر قيىندىق. ەلىمىزدە شى­عاتىن، Scopus جۇيەسىنە كىرەتىن ءبىرىنشى دا­رەجەلى عىلىمي جۋرنال جوق. مەن شى­عارىپ وتىرعان «Euroasian chemico-technological journal» Scopus جۇيەسىنە كىرگەنىمەن، ءۇشىنشى دارەجەلى جۋرنال. اعىلشىن تىلىندە شىققانىمەن مۇندا جاريالانعان ماتە­ريال­داردى بۇكىل الەم وقىمايدى. ال بۇل جۋر­نالدى ءبىرىنشى دارەجەلى جۋرنال ەتۋ ءۇشىن جىلىنا 50 مىڭ دوللار تولەۋ قاجەت. مىنە، جوعارىدا ايتىپ كەتكەن قىمبات ميك­روسكوپ پەن جۋرنالدىڭ رەيتينگىن كو­تەرۋگە قاراجات سۇراپ جو­عا­رى­داعى كىسىلەر­گە سان رەت حات جازدىم، – جاۋاپ جوق. ەگەر قۇ­نى قىمبات تۇراتىن ميكروس­كوبىمىز بول­عاندا عالىمدارىمىز وزدەرى تاپقان نا­نوماتەريالدى قاراپ، زەرتتەۋ ءۇشىن وزگە ەل­گە اقشا تولەپ جۇرمەس ەدى، سول سياقتى Scopus جۇيەسىنە كىرەتىن ءوز يمپاكت-فاك­تورلى ءبىرىنشى دارەجەلى جۋر­نالىمىز بول­عاندا، جاس عالىمدار شەت­ەلدىك جۋرنال­دارعا ماتەريالىن شىعارا الماي قينالىپ جۇرمەس ەدى»،- دەپ تولىقتىردى ول.

پروفەسسور شەتەلدىك تاعىلىمداماعا باراتىن دوكتورانتتارعا بولىنەتىن قاراجات كولەمى دە ازايعانىن جەتكىزدى.

«بۇرىن دوك­تورانت­تارعا شەتەلدەن تاعىلىمدامادان ءوتۋ ءۇشىن 3 اي ۋاقىتقا قاراجات بەرىلەتىن بولسا، قازىر 1 جارىم ايعا عانا جەتەتىن اقشا بە­رىلەدى. سوسىن، شەتەلدىك عىلىمي ورتا­لىق­تاردا زەرتتەۋ جۇرگىزۋگە جانە جەتەك­شى­لىك ەتەتىن شەتەلدىك عالىمعا اقشا تولەۋ قا­جەت. مەملەكەت بۇرىن وعان كومەكتەسەتىن، قا­زىر قارجى ءبولۋدى توقتاتتى. بۇل اي­تىل­عان نارسەلەر ەلىمىزدە عىلىمنىڭ دامۋىنا كە­دەرگى بولاتىن فاكتورلار دەر ەدىم. وسى­نى ءسىزدىڭ گازەت ارقىلى ءتيىستى ورىنداردىڭ نازارىنا تاعى ءبىر رەت سالىپ قويسام، ار­تىق بولماس دەپ ويلايمىن»،-دەدى عالىم.

پىكىرلەر