گۇلنار مىرجاقىپقىزىنىڭ قايىمعا جازعان حاتى

3750
Adyrna.kz Telegram

الاشوردينتسى بىلي چاستىمي گوستيامي ۆ دومە مۋحامەدحانا
سەيتكۋلوۆا ۆ گورودە سەمەي.
كايۋم بىل ۆوسپيتان وتتسوم ۆ دۋحە الاش. يح وبرازى، رازگوۆورى، مىسلي، دەلا كايۋم سوحرانيل نا ۆسيۋ جيزن. ون
پوسۆياتيل سۆويۋ جيزن ۆوسكرەشەنيۋ زابىتىح ي زاپرەششەننىح يمەن. سوحرانيال فوتوگرافي الاشوردينتسەۆ ي ناحوديل نوۆىە، پودپيسىۆال يح يمەنا، ۋستانوۆيل يز پەرۆويستچنيكوۆ توچنىە سۆەدەنيا، ناپيسال يح ناۋچنىە بيوگرافي، سوحرانيل يح پرويزۆەدەنيا ي پەرەۆەل س ارابسكوي گرافيكي نا گرافيكۋ سوۆرەمەننوگو كازاحسكوگو يازىكا، ناپيسال ناۋچنىە كوممەنتاري/پوياسنەنيا ك پرويزۆەدەنيام ي پودگوتوۆيل يح ك پەچاتي. ەتيم ون زانيمالسيا ۆ تو ۆرەميا، كوگدا ۆسە بىلو پود زاپرەتوميۋ ودنيم يز پەرۆىح ون وپۋبليكوۆال ەتي ماتەريالى، كاك تولكو ەتو ستالو ۆوزموجنىم.
درۋجبا س پوتومكامي زناكوۆىح ليچنوستەي ناشەي يستوري، رازگوۆورى ي پەرەپيسكا س نيمي – ەتو تەما دليا وتدەلنىح يسسلەدوۆاني.
ۆ ودنوم يز پيسەم ك كايۋمۋ گۋلنار دۋلاتوۆا پيسالا و درۋجبە يح وتتسوۆ:

قادىرلى قايىم!

سالعان حاتىڭدى، «سەمەي تاڭى» باسقان ماقالاڭدى وقىپ قاتتى قۋاندىم. قۇندى دەرەكتەر تولى جاقسى سيپاتتامانىڭ ونىڭ ۇستىنە ءوزىم تانيتىن، كورگەن بىلەتىن اعالاردىڭ بەينەلەرىن كوز الدىمنان وتكىزىپ سولاردىڭ وزدەرىن كورىپ تىلدەسكەندەي بولىپ ۇلكەن اسەر الىپ قۋانىشقا بولەنىپ، ءمولدىر بۇلاقتان ءنار تاتقانداي سۋسىنىم قاندى.
قىمباتتى اكەلەرىمىز، اعا-اتالارىمىز اقتالىپ ارامىزعا ورالۋىمەن سەنى قۇتتىقتايمىن! ءبارىمىز قانداي باقىتتىمىز! كۇندەلىكتى گازەت جۋرنالداردان بۇل كىسىلەر جايلى ماتەريالداردى وقيمىن، بىراق جۇرەككە جىلىلىعى ءالى دە جەتكىزىلمەيدى، تولعانىپ تەبىرەنىپ سۇيىسپەنشىلىك نيەتپەن جازىلعان دۇنيە دەي المايمىن، مۇمكىن ونىم قاتە دە شىعار، قولدارىنان كەلگەندەرىن ايامايتىن دا بولار، جازىپ جاريالاعاندارىنا راحمەت ايتقاننان بوتەن نە بار؟ ءبارى قۋانىش!

اكەم مىرجاقىپ تۋرالى وسى تۇستا كىم قالام تارتار ەكەن دەگەن ويلار كوپتەن مەنى مازالاپ، ىشىمنەن، تەك ءوزىڭدى قالاپ ءجۇرۋشى ەدىم، بۇل جونىندە قاتەلەسپەپپىن. جازامىن دەگەن تالابىڭا نۇر جاۋسىن، شىن جۇرەكتەن قابىل الدىم ىسكە ءسات! م.دۋلاتوۆتىڭ رەۆوليۋتسيادان بۇرىنعىسىن بىلەمىن دەيسىڭ، شىنىندا اكەمنىڭ قىسقا ءومىرىنىڭ ىشىندە قالدىرعان مۇراسىنىڭ ءوزى سول داۋىردە عوي. بەرتىن كەلە سوۆەت زامانىندا ىستەگەن ەڭبەگى بار بولعانى 7-8-اق جىلدار، سول جىلدار ارالىعىندا گازەت جۋرانالداردا شىققان ماقالالارى تاڭقالارلىق سونشا كوپ، ونى ءوزىڭ بىلەسىڭ، ال باسقا اتقارعان قىزمەتىن ساعان بىلگەنىمشە جەتكىزەيىن.
ءبىزدىڭ سەميامىز باس قوسىپ ءبىر جەردە تۇراقتاپ كورگەن ەمەس (ورىنبوردا 1914-1918 ج). پاپام بولسا بارشاعا بەلگىلى موينىنا العان مىندەتى اۋىر، ەل- جۇرتتىڭ قامىن ويلاپ جاس جانىن اياماي دامىل تاپپاعان كىسى، ءوزىنىڭ سۇيىكتى جارى عاينيجامال مەن جالعىز قىزى گۇلناردى دوستارى، تۋىسقانىنىڭ قولدارىنا تاپسىرىپ سوقا باسى قىزمەت بابىمەن جۇرە بەرگەن. وسى كۇنى وي ەلەگىنەن وتكىزسەم، ءوزىم بەس جاسىمنان ەس بىلگەلى شەشەم ەكەۋىمىزدىڭ تۇرماعان، بارماعان جەرىمىز از بولماپتى: ورىنبور، اقتوبە، تورعاي، اتباسار، كوكشەتاۋ، سەمەي، ومبى، قىزىلوردا، جامبىل، شىمكەنت. 1920 جىلى اتبسارادان كوكشەتاۋعا كەلدىك ەرقوساي مۇقاشۇلىنىڭ (اكەمنىڭ باجاسى) ۇيىندە تۇراقتادىق، بۇل كەزدە پاپام تاشكەندە «اق جول» گازەتىندە قىزمەت ىستەپ ءجۇردى. ماي ايىنىڭ 1920 ج. سوندا تۇسكەن سۋرەتى بار (م.دۋلاتوۆ، عازىمبەك ءبىرىمجانوۆ، اقمەت سارايۋسۋپوۆ). 1921 جىلدىڭ كۇزى بولار اكەم تاشكەننەن كوكشەتاۋعا سوعىپ، ءبىزدى سەمەيگە اكەلدى.
ءبىز سەمەيدە ءانيار مولداباەۆتىڭ كوميسسارسكايا كوشەسىندەگى ەكى ەتاجدى ۇيىندە تۇردىق، ءۇيدىڭ جارتىسىندا دۋلاتوۆتىڭ، ەكىنشى جاعىندا ءاليحان بوكەيحانوۆتىڭ سەميالارى تۇرعانبىز. اكەم 1921 جىلى سەمەيدىڭ گۋبسوۆنار سۋدىندا سۋديا بولىپ ىستەيدى.

1922 جىلى ءاليحان، مىرجاقىپ ەكەۋىن سەمەي تۇرمەسىنە قامادى، بۇل جەردەن ورىنبورعا اكەلىپ اباقتىدان بوساتىلعان ەدى. پاپام ورىنبوردا قالىپ ينستيتۋت نارودنوگو وبرازوۆانيا (كينو) دا ساباق بەرىپ ءجۇردى. 1922-1926 جىلعا دەيىن، 1926 جىلى قازاقستان مەملەكەتتىك باسپاسىنا اۋىسىپ ساياسي رەداكتور بولدى. ودان كەيىن 1927 جىلدىڭ يانۆار ايىنان باستاپ ۇستالارعا 1928 ج دەيىن (دەكابرگە) «ەڭبەكشى قازاق» گازەتىنىڭ رەداكتسياسىندا ادەبي رەداكتورىنىڭ حاتشىسى (پوموشنيك رەداكتورا) بولدى. پاپامنىڭ ءوز قولىمەن تولتىرعان چلەنەسكايا كنيجكاسىنىڭ كوشىرمەسىن قوسىپ وتىرمىن. چلەنسكي ۆزنوستى دەكابر 1928 جىلعا دەيىن تولەپ تۇرعان (1927 ج. ايىنا 4 سوم 55ت، ال 1928 جىلى ءار ايىنا 2 سوم 25ت). (بۇلاردى وزىڭە ادەيى كورسەتىپ وتىرمىن، تابىسىنان (قالاماقىسى بار) مالىمەت ءۇشىن. پروفەسسور بەيسەمباي كەنجەباەۆ اعامىز اكەممەن بىرگە ىستەگەن «ەق»-نتا، ماعان اكەم تۋرالى جازىپ بەرگەن (1971ج) ەستەلىگىندە: ادەبي حاتشى بولا جۇرە «اۋىل ءتىلى» گازەتىندە 1926 ج. قىزمەتتە بولدى دەگەن. ونى مەن ءوزىم دە بىلمەيمىن. ەلشات ەرنازاروۆ قازتسيكنىڭ پرەدسەداتەلى سايلانعاندا، قىزىلوردا دا «اۋىل ءتىلى» گازەتىنىڭ رەداكتسياسى اشىلدى، ەلشات رەداكتور، ال شىنىندا گازەتتى شىعارۋشى دۋلاتوۆ بولاتىن.

مەندە ساقتالعان اكەمنىڭ ۋدوستوۆەرەنيا ليچنوستي №019050 (كىسىلىك كۋالىك) پاسپورت ورنىنا جۇرەتىن، ونىڭ دا كوشىرمەسىن بەرىپ وتىرمىن. وندا تۋعان جەرى مايكارينسكايا ۆولوستي تۋرگايسكوگو ۋەزدا دەلىنگەن. اقتاۋ قاعازىندا قازسسر جوعارى سوتى، 21/XII/1988ج №11/2 نكر-19/88 اكەمدى ۋروجەنەتس تۋرگايسكوگو ۋەزدا، سو سرەدنيم وبرازوۆانيەم، رابوتايۋششەگو پوموششنيكوم وتۆەتسۆەننوگو سەكرەتاريا رەداكتور گازەتى «ەڭبەكشى قازاق» دەلىنگەن. جەر اتى ارقاشان وزگەرتىلىپ اتالىپ جۇرەتىنى بار ەمەس پە، سونداي مايقارا، سارىقوپا سەلوسى ءبارى ءبىر جەر، اكەمنىڭ تۋعان جەرى سارىقوپا قوقراۋلى وزەنىنىڭ بويى، ءوزىڭ كەلتىرىپ الارسىڭ. پاپامنىڭ دۇنيەدەن قايتقانىن 1935 جىلدىڭ قازان ايىنىڭ سوڭعى كۇندەرىندە الماتىدا تۇرعان كەزىمىزدە، نكۆد وزدەرى شەشەمە سوسنوۆەتستەن حابار سالعان. پاپام سوسنوۆەتستە لەكپوم (فەلشەر) بولىپ لازارەتتە ىستەيتىن، سول لازارەتتە ۇزاق اۋرۋدان قايتىس بولدى، ساعان سول اكتىنى سالىپ وتىرمىن.

مىنە ءوزىڭ بىلگىڭ كەلگەن مالىمەتتەردى دوكۋمەنتتەرگە سۇيەنىپ جازىپ وتىرمىن. كوشىرمەسىن تۇسىرۋگە اينالايىن بالاڭ جانىبەك كومەگىن كورسەتىپ، شەكسىز ريزامىن.
مامامنىڭ اتى عاينيجامال بايمۇراتقىزى دوسىمبەكوۆا، ۇلتى قازاق، 1895 جىلى ومبى قالاسىندا (بۇرىنعى اقمولا وبلىسى، ومسكوگو ۋەزدا ي...) تۋعان. تۇرمىسقا شىققاننان بەرى دۋلاتوۆا فاميلياسىن الىپ ءجۇردى، جۇرت، ءۇي-ءىشى ونى گايا دەيتىن. مەن 1914 جىلى ورىنبوردا تۋىپپىن، اكەم «قازاق» گازەتىندە ىستەگەن جىلدارى. شەشەم 45 جاسىندا شىمكەنتتە ءوزىمنىڭ قولىمدا قايتىس بولدى. 1940 15|IX ناعاشى اتام بايمۇرات دوسىمباەۆ رۋى كەرەي، قازاق، تۋعان جەرى قوستاناي وبلىسى قاراسۋ اۋدانىنان. رەۆوليۋتسيادان كوپ بۇرىن ەلىنە كەلگەن وقۋعا تۇسەتىن رازۆەرستكا ارقىلى ومبىداعى اسكەري-مەديتسينا ۋچيليششەسىن بىتىرگەن كىسى. ومبىداعى پسيحياتريچەسكايا ەمحاناسىندا باس دارىگەر قىزمەتىن اتقارعان. شەشەم ايتىپ وتىراتىن: «ءبىزدىڭ ءۇي ءىشى بولنيتسانىڭ مەنشىكتى، جەكە تۇرعان ۇيىندە تۇرىپ وستىك» دەيتىن. اكەلەرى وقۋ بىتىرگەننەن سوڭ، داۋلەتى كوتەرمەگەندىكتەن بولار، سول قالانىڭ تۇرعىنى جەسىر كەلىنشەك قانيپاعا ۇيلەنەدى، بۇل اكەمىزدىڭ سوڭىنان ەرگەن قىزى عاليا (مۋكۋچەلي), ۇلى ومار جۇسىپوۆتار. ومار 1884 جىلى تۋعان، عاليا ودان ۇلكەن. ومار اعاسىن قارىنداستارى وماتاي دەيتىن. ومار 1904 جىلى ومبىداعى تەحنيچەسكوە ۋچيليششەسىن ءبىتىرىپ ارحيتەكتور ماماندىعىن العان، سوڭعى 1937ج ۇستالارعا دەيىن، قىزىلجاردا ەكونوميست قىزمەتىن اتقارعان. عاينجامالدى دۋلاتوۆقا قولىنان ۇزاتقان ومار اعاسى بولىپتى.
بايمۇرات پەن قانشادان ءۇش قىز تۋعان:
1) سارا 2) عاينيجامال (عايا) 3) گۋلشاكرا (گۋليا) ۇلدارى بولماعاندىقتان گاياسىن ون تورتكە دەيىن ۇل رەتىندە (ەركەكشورا) كيىندىرىپ وسىرەدى. سونىڭ سالدارىنان گايا گيمنازيادا وقىتىلماي سارا ەكەۋىن مۇعالىم جالداپ ۇيىندە وقىتادى، مامام ساۋاتتى زاۆ.بيبليوتەكي بولىپ ىستەيتىن. گۋليا 1917 جىلى ومبىنىڭ گيمنازياسىن بىتىرگەن كەزىندە «بىرلىك» تە قاتىناسقان س.سەيفۋلليننىڭ «تار جول،تايعاق كەشۋىندە» ايتىلعان.
اكەلەرى 1911-1912 جىلدارى قايتىس بولىپتى. اجەمدى انا دەيتىنبىز، مەن كورگەن كىسىم، 1924 جىلى قىس ايىندا دۇنيە سالدى، ومبىعا مامامەن مەن گۋليا تاتەم بارىپ كەلگەن. وندا ءبىز ورىنبوردا تۇراتىنبىز.
مامامنىڭ اپالارى سارا مەن عاليا جاسى 80-90-نان اسىپ قاراعاندىدا قايتىس بولدى. گۋليا 32 جاسىندا، قىرعىزستاندا 1939 جىلى ءولدى. وماتاي 1937 جىلدىڭ قۇربانى، اقتالعان. ەندى مۇحتار اۋەزوۆ اعامىز تۋرالى ايتارىم كوپ قوي، مىرجاقىپ ەكەۋىنىڭ دوستىعى، سىيلاسۋلارى ايتارلىقتاي عاجاپ ءبىرى اعا، ەكىنشىسى ءىنى رەتىندە تۋىستاي جاقىن جۇرتتىڭ كوزىنە تۇسەتىن، ەكەۋى دە ادەبيەتشى. جۋرناليستيكا سالاسىندا دا جوعارى ساتىدا جۇرەتىن قالام قايراتكەرلەرى بولۋلارىنان دا شىعار ايتەۋىر ءبىر-ءبىرىن قۇرمەتپەن باعالاپ، سىرلاسىپ، پىكىرلەسۋدى جاقسى كورەتىن، ونى ايتىپ جەتكىزۋىم وڭاي ەمەس. بۇل كىسىلەردىڭ تانىستىقتارى ءومىر جولدارىنىڭ ۇشتاسۋلارى ەرتەرەكتەن، سوناۋ سەمەيدەن، تاشكەننەن، ورىنبور، قىزىلوردادان باستالىپ كەلگەنىن بىلەمىن. ءوزىم بالا كۇنىمنەن 1923 جىلى مۇحتار اعا تاشكەننەن بىزگە ورىنبورعا كەلگەننەن بەرى بىلەمىن، ءار ۋاقىتتا ءبىزدىڭ ۇيگە، ءوزىنىڭ ۇيىندەي كورىپ تۇسەتىن. ول كەزدە مۇقتار اعانىڭ قالىڭ تولقىندالىپ كەلگەن بۇيرا شاشى بولاتىن، ءساندى كيىنىپ، حوش ءيىستى ءاتىرى مۇرىندى جاراتىن، (مەنىڭ اكەمنىڭ دە وسىنداي ءساندى كيىمىن سۇيسىنەتىن ەدىم). مۇحتار اعا بالاجان. مەنى كۇندە «سوباچي سادكە» ەرتىپ باراتىن، موروجەنوە جەيتىنبىز (مەن ءتاتتى سۋىق دەيتىن ەم).
مۇحتار اعا كەلۋىنە ارناپ ءبىزدىڭ ءۇي قوناق شاقىرىپ ۇلكەن ءماجىلىس ادەبي كەشتەر وتكىزەتىنى ەسىمدە. ارنايى شاقىرعاندار: احمەت بايتۇرسىنوۆ اتەكەم، سماعۇل سادۆاكاسوۆ اعام، ەلدەس وماروۆ پاپامنىڭ قۇرداس دوسى، سەيداقىم قادىرباەۆ ول كىسى دە قۇرداسى، مەن سەيداقىمعا پاپا دەيتىنمىن، احمەدسارى يۋسۋپوۆ (گۋليانىڭ كۇيەۋى), مۇحتار مۋرزين (ۇزىن مۇحتار دەيتىن) كينونىڭ ديرەكتورى. ولارعا جۇگىرىپ ءجۇرىپ قىزمەت اتقاراتىندار وقۋشىلار. يسا بايزاقوۆ، سەرم قارامقۋلوۆتار.
1926 جىلى قىزىلورداعا جۇسىپبەك ايماۋىتوۆ پەن مۇقتار اعالارىم ءبىزىدىڭ ۇيگە كەلىپ تۇسكەن ەدى. ەكەۋىنىڭ «قاراكوز»، «شەرنياز» پەسالارىنىڭ بايگە العاندارىن قۇتتىقتاپ اكە-شەشەم جۇرتتى شاقىرىپ، (ونىڭ ىشىندە جۇمات شانين اعام دا بار) تويلاعاندارى دا ەسىمىزدە.
قاشان دا ەكى جازۋشى اعالارىم مۇحتار، جۇسىپبەكتەر وزدەرىنىڭ باسپاعا دايارلاپ اكەلگەن شىعارمالارىن الدىمەن مىرجاقىپتىڭ قولىنان وتكىزىپ، پىكىرىن الاتىن. جۇسىپبەك اعا جازعان ەرتەگىلەرىنىڭ سۋرەتتەرىن ءوزى بوياۋمەن سالىپ كەلەتىن، بالا الدىمەن سۋرەتتە قارايتىن ادەتى بار ەمەس پە، مەنىڭ ەسىمدە جۇسىپبەك ۇلكەن سۋرەتشى (حۋدوجنيك) بولعانىن ۇمىتقانىم جوق.
ادەبيەت كەشتەرىندە شىعارمالاردى ناقىشىنا كەلتىرىپ ارتيستىك شەبەرلىك پەن داۋسىن قۇبىلتىپ وقيتىن ابدوللا بايتاسوۆ بولاتىن. بۇل اعام وتە كوڭىلدى، كۇلەگەش مىنەزدى ادام ەدى. سول جىلى تومسكىنىڭ ينستيتۋتتىن ءبىتىرىپ كەلەگەن قانىش يمانتايۇلى ساتپاەۆ اعام دا بولعان. اكەمنىڭ جان جولداسى ورىس مىنەزدى، عالىم سىندى عابباسوۆ حالەل اعام دا ورتالارىندا وتىراتىن. امىرە قاشاۋباەۆ، يسا بايزاقوۆ ءۇي-ىشتەرىمەن بۇنداي ماجىلىستەردەن قالمايتىن، ءان سالىپ، «تەماعا» سۋىرىپ سالىپ ولەڭ شىعارىپ يسا وتىراتىن. امىرە ءان سالىپ توپتى قىزدىرىپ، دۋىلداتىپ وتكىزەتىن، ءالى كۇنگە دەيىن سول كورىنىستەر ەسىمنەن شىقپايدى.
ءبىزىدىڭ دۋلاتوۆتىڭ ۇيىندە قازاقتىڭ ۇلى پەرزەنتتەرى باس قوسىپ اڭگىمە-دۇكەن قۇراتىن ورتالىعى دەسەم ارتىق بولماس. كۇندەلىكتى كەلىپ-كەتىپ جۇرەتىن اعايىن جەكجات جۇراعاتتاردى قوسپاعاننىڭ وزىندە بالا كۇنىمنەن باستاپ كورگەن سولاردىڭ ورتالارىندا ءجۇرىپ وسكەندىگىم مەن ءۇشىن ۇلكەن باقىت، مەكتەپتەن ءوتۋ دەپ بىلەمىن.
مۇحتار، جۇسىپبەك اعالارىمنىڭ تۇرمىس كۇيىندە سەميالارىندا بولعان ساتسىزدىكتەرىندە، قول ۇشىن بەرگەن، تۋىستىق رەتىندە جاناشىرلىق-قامقورلىق كورسەتكەن مەنىڭ سۇيىكتى اكە-شەشەم، ەكەۋىنىڭ بالالارىن قولدارىنا الىپ، باققان مۇقاش اۋەزوۆا 1926-1927 ج، ۆيكتور-بەكتۇر ايماۋىتوۆ 1925-1929ج. بۇلاردان ەرتە سەمەيدەن (شىنعىستاۋدان) توبىقتى ءومىرتاي (جۇرت وكە اعا دەيتىن) اقبەردىۇلىنىڭ قىزىن- ازەندى (نازيرا) 1922-1931ج دەيىن اسىراپ، مەنىمەن بىردەي تاربيەلەپ، وقىتىپ، قولىن دارىگەرلىككە دەيىن جەتكىزگەن قىزدارى، وسىندا الماتىدا تۇرادى.
مۇحتار اعا مەن م.دۋلاتوۆتىڭ قىزى بولعاندىقتان دەپ بىلەمىن جاقسى كورىپ سىيلايتىن.
وتان سوعىسى جىلدارى مەن شىمكەنتتە باس دارىگەر بولىپ ىستەپ جۇرگەنىمدە، سوندا تۋعان اباي اتامنىڭ ۇرپاقتارىنا (اۋباكىر، كامەشتتەرگە) قاراسىپ تۇرعانىمدى ەستىپ، مۇحتار اعا شەكسىز ريزاشىلىعىن ايتتى ماعان.
كەيىنگى كەزدە دۇرىسى 1932-33 جىلدارى مۇحتار اعانىڭ ءبىزدىڭ فاميليادان قورىققانى دا بولدى، بىراق مەن وكپە –كەك ۇستامايتىن قازاقپىن، ءبارى بولدى، ءوتتى-كەتتى، وعان زامان كىنالى.
مۇحتار-مىرجاقىپتى ءبىر-بىرىنەن ءبولىپ الشاق ۇستاۋدىڭ كەرەگى جوق، بولمەگەن ءجون.

قايىم! ءوزىڭ اكەڭنەن ەستىگەندەي-ەكەۋىمىزدىڭ اكەلەرىمىز دوس بولعانى اقيقات، دەر كەزىندە ءبىر-بىرىنەن جاندارىن اياماعان، قولدارىنان كەلگەن كومەكتەرىن بەرىپ، كورسەتىپ تە تۇرعانى دا راس. اكەڭنىڭ ايتقانىنداي مىرجاقىپتى سەمەي تۇرمەسىنەن شىعارىپ الۋ ءۇشىن اقشا تولەگەن جايلى «ايقاپ» جۋرنالى بىلاي جازادى: «1911جىلى م.دۋلاتوۆ قىزىلجاردان سەمەي وبلىسىنا ساياحاتقا شىعادى. جولدا سەمەي قالاسىندا توقتاعاندا، ونى پوليتسيا تۇتقىنعا الادى (بۇل جايىندا حابار «ايقاپ» جۋرنالىنىڭ 1911 جىلعى №6 - 0-11بەتتەر،1912 جىلعى №1 - 33بەت باسىلعان).
«يدارىمىزعا كەلگەن سوڭعى حابارعا قاراعاندا مىرجاقىپ 2000 سوم زالوگ سالىپ ازات ەتىلگەن ەكەن» دەگەن تاعى ءبىر حابار «ايقاپ» جۋرنالىندا مىنە ەكەۋىنىڭ ايتقانى: «ءبىز اقشا تولەپ مىرجاقىپتى تۇرمەدەن بوساتىپ الدىق» دەۋى شىندىق. ونى «ايقاپتان» كەلتىرىپ وتىرمىن.

«قوزعاۋ سالۋ» دەگەنىڭدەي، 7|I 1989 ج. قازكومپارتياسىن ورتالىق كوميتەتىنىڭ حاتشىسى ءو.جانىبەكوۆ جولداستىڭ قابىلداۋىندا بولدىم. مەنىمەن ءبىر جارىم ساعات اڭگىمەلەسىپ وتىردى. جازعان ءوتىنىشىمدى وزىنە تابىس ەتتىم. ول كىسى: «م.دۋلاتوۆتىڭ مۇراسىن زەرتتەۋدى قازاق سسر عىلىم اكادەمياسىنىڭ پرەزيدەنتىنە تاپسىرامىز، سولاردىڭ بەرگەن قورىتىندىسىن (زاكليۋچەنيا) العان سوڭ، قق-نىڭ بيۋروسىندا قارايمىز. ءسىز سونى كۇتىڭىز دەدى. وسىدان بەرى اكادەميك جۇمىسقا كىرىسىپ جاتىر. زاكليۋچەنيا جازۋدى جۇماعالي سماگۋلوۆقا تاپسىرعان. ول جازىپ ءبىتىردىم، ماشيناعا بەردىم دەپ حابارلادى. جان سۇيسىنەر جاي-جاستار قۇلشىنىپ جان-جاقتى زەرتتەۋ مەن ماسكەۋ، لەنينگراد، قازان، ۋفاعا بارعان مارات ابسەمەتوۆ جۇرمەك. ولاردى باستاۋشى شورا سارىمباەۆ. بارىپ كەلگەندەر اكەمنەن كوپ دۇنيەلەر تاۋىپ اكەلىپ مەنى قۋانتۋدا، كوپشىلىك ۇيگە كەلىپ ەسىكتى بوساتپايدى، ءبارى مەنەن بىلگىلەرى كەلەدى.
الدىمەن وزىڭە ءوتنىشىم: م.دۋلاتوۆ جايلى جازعان ماقالاڭدى : «سق-عا» باسىڭىز، «سەمەي تاڭى» بولسا دا قولىڭدا – عوي.
ءوزىم مەدينستيتۋتتى بىتىرگەننەن 50 جىل، التىن تويعا جەتكەن دە بار، جەتپەگەندەردە بار، شۇكىرشىلىك ايتامىن.
ءالى جۇمىستان قول ۇزگەنىم جوق. گورودسكايا دەتسكايا كلينيچەسكايا بولنيتسا دا 1982 جىلدان بەرى كونسۋلتانتپىن. بالالارىمنىڭ ۇشەۋى عالىم-دارىگەر، ال كەنجەم ەرلان ساتىبالديەۆ جازۋشى. «جالىن» باسپاسىندا دا جاۋاپتى قىزمەتتە. مىنە قىسقاشا سەميام وسىلار.
ءوزىڭ سۇراعان ولەڭدەردىڭ، كىتاپتاردىڭ، مۇقابالارىنىڭ سۋرەتىن الاسىڭ. اماندىقتا بولساق، مىندەتتى تۇردە جولىعۋىمىز كەرەك، ءۇي-ىشىڭە سالەم.


دوستىق كوڭىلمەن
قولىڭدى الدىم 
گۇلنارا مىرجاقىپقىزى دۋلاتوۆا 
10.02.1989 ج.

پىكىرلەر