«ەل بولامىن دەسەڭ، بەسىگىڭدى تۇزە» – دەيدى ۇلت زيالىسى مۇحتار اۋەزوۆ. ەل ەرتەڭى جاستاردىڭ ءبىلىمدى دە بىلىكتى بولۋىنا بايلانىستى. الماتى وبلىسىندا NEET ساناتىنداعى 2491 جاس بار. ولاردىڭ باسىم بولىگى ءالى كۇنگە ومىردەن ءوز ورنىن تاپپاعاندار. باستى سەبەپ – ماماندىق تاڭداۋدان جاڭىلىسۋى. ءبىر عانا شالىس قادام الداعى تاعدىردى تۇبەگەيلى وزگەرتەرى انىق. ءار جەتكىنشەك ماماندىق تاڭداۋدان قاتەلەسپەۋى ءتيىس.
وسى نەگىزدە الماتى وبلىسىنىڭ ىشكى ساياسات باسقارماسىمەن بىرگە وبلىستىق ءبىلىم باسقارماسى، وبلىستىق جۇمىسپەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسى ءوڭىر جاستارىنا ارنالعان «ومىرلىك باعدار» اتتى جاڭا جوبانى ىسكە اسىرۋدا.
اتالمىش جوباعا «ازاماتتىق اليانس» پەن «قوعامدىق كەلىسىم» ورتالىعى، ۇكىمەتتىك ەمەس جانە قوعامدىق ۇيىمداردىڭ وكىلدەرى جۇمىلدىرىلۋدا.
جوبانىڭ نەگىزگى ماقساتى – مەكتەپ قابىرعاسىنداعى (9-11 سىنىپ) وقۋشىلارعا ماماندىق تاڭداۋدان جاڭىلماي ومىردەن ءوز ورنىن تابۋعا ىقپال ەتۋ. جوبا وبلىستاعى 697 مەكتەپتى جانە 4 اۋديتوريانى قامتيدى: ءبىرىنشى – نىسانالى اۋديتوريا – 9-11 سىنىپ وقۋشىلارى (63 534 وقۋشى), ەكىنشى – ولاردىڭ اتا-انالارى (63 534 اتا-انا مەن قامقورشىلار), ءۇشىنشىسى – مۇعالىمدەرى (10 مىڭننان استام), ءتورتىنشىسى – NEET ساناتىنداعى جاستار (2 491).
رەسپۋبليكا بويىنشا تۇڭعىش رەت قولعا الىنعان جوبا بۇرىنعىدان وزگەشە. مۇندا بەلگىلى ءبىر وقۋ ورىندارىنىڭ وكىلدەرى وقۋشىلارمەن تىلدەسىپ قانا قويماي، ءار بالانىڭ قابىلەتى جەكە سارالانىپ، وقۋشىعا ماماندىققا قاتىستى باعىت-باعدار بەرىلمەك. جوبانى جۇزەگە اسىرۋعا 300 قىزمەتكەردەن قۇرالعان 100 اقپاراتتىق-ناسيحاتتىق توپ تارتىلدى.
«قازىرگى تاڭدا جەتىلۋ ءۇشىن، ءبىلىم الىپ دامۋعا مەملەكەت تاراپىنان بەرىلگەن مۇمكىندىكتەر كوپ. وكىنىشكە وراي، ءبىزدىڭ جاستاردىڭ ىشىندە كەلەشەگىن قانداي ماماندىقپەن بايلانىستراتىندىعى تۋرالى ءالى دە بولسا ءبىر توقتامعا كەلمەگەندەرى قانشاما. كوپ جاعدايدا بالانىڭ ماماندىق تاڭداۋىنا اتا-اناسىنىڭ پىكىرى اسەر ەتەدى. قوعامدا قالىپتاسقان ءبىر تيپتەگى ويدان ادا بولاتىن ۋاقىت جەتتى. ماسەلە 4 جىل جوعارى وقۋ ورنىندا وقۋ ەمەس، نەگىزگى ءتۇيىن ءوز سالاڭدا ۇزدىك بولۋ»، – دەيدى الماتى وبلىسى ءبىلىم باسقارماسى باسشىسىنىڭ مىندەتىن اتقارۋشى جاڭىل ماگدانقىزى.
الماتى وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولات كەرىمبەك جاڭا جوبانىڭ جاس جەتكىنشەكتەر ءۇشىن ماڭىزدىلىعىن اتاپ ءوتتى.
«ءبىز ارنايى جۇمىس توبىن قۇردىق. ولار الداعى تاڭدا وبلىستىڭ ءار ايماعىنا بارىپ، ءتۇسىندىرۋ جۇمىستارىن وتكىزەدى. بۇگىندە العاشقى لەك 2 كۇننىڭ ىشىندە ءوڭىر اۋماعىنداعى 100 مەكتەپتىڭ وقۋشىلارىن قامتىپ ۇلگەردى. ءبىلىم باسقارماسىنىڭ دەرەگى بويىنشا، ايماقتا 9-11 سىنىپ وقۋشىلارى مەن ولاردىڭ اتا-اناسى نەمەسە قامقورشىلارىنىڭ سانى 63 534 ادامدى قۇرايدى. سونىمەن قاتار، 10 مىڭنان استام مۇعالىم بار. جوبا شەڭبەرىندە وسى توپتاردىڭ بارلىعى قامتىلادى. نەگىزى ومىردە ماماندىعىن دۇرىس تاڭداعان ادام باقىتتى. اركىم ءوز ىسىمەن اينالىسقاندا عانا قوعام داميدى»، – دەيدى الماتى وبلىسى ىشكى ساياسات باسقارماسىنىڭ باسشىسى بولات كەرىمبەك.
جۇمىس توبى نىسانالى اۋديتورياعا ارنايى اقپاراتتىق نۇسقاۋلىقتار مەن «الماتى وبلىسىنىڭ جاستارىنا ارنالعان كاسىپتىك باعدار بەرۋ» جيناعىن ازىرلەگەن. وقۋشىلاردىڭ ماماندىق تاڭداۋداعى تالاپ-تىلەگىن ءبىلۋ ماقساتىندا ارنايى ساۋالناما دا جۇرگىزىلەدى. وسى ارقىلى ماماندار جاستاردىڭ قانداي كاسىپكە يكەمى بارىن انىقتايتىن بولادى. ءبىر سوزبەن ايتقاندا بارلىق اۋىلداعى ءار مەكتەپ جاستارىنىڭ الەۋمەتتىك پورترەتى ايقىندالادى.
ءباسپاسوز ءماسليحاتىنا قاتىسقان الماتى وبلىسى جۇمىس پەن قامتۋدى ۇيلەستىرۋ جانە الەۋمەتتىك باعدارلامالار باسقارماسىنىڭ باسشىسى مارجان مۇراتقىزىنىڭ سوزىنشە، بۇگىنگى كۇنى اۋىلشارۋاشىلعى ماماندىقتارىنا سۇرانىس كوپ.
«ايلىق كۋرستاردى وقىپ نەمەسە كوللەدجدەردە ءبىلىم الىپ اياقتان تۇرىپ، ءوز سالاسىندا بىلگىر اتانۋعا بولادى. ءبىزدىڭ باستى ماقساتىمىز – جاستارعا ەڭبەك نارىعىندا ءوز ورىنىن تابۋعا كومەكتەسۋ. جۇمىسشى ماماندىقتارعا ارقاشان سۇرانىس بولا بەرمەك. سوندىقتان يكەمگە قاراي كاسىپتىك باعداردى ايقىنداعان ابزال»، – دەپ ءسوزىن قورىتىندىلادى مارجان مۇراتقىزى.
ەستەرىڭىزگە سالامىز، وبلىستاعى بارلىق مەكتەپتەردە كاسىبي باعدار جۇمىستارى باستالدى. جوبا بارىسىندا مەكتەپ بىتىرۋشىلەرگە ارناپ ونەركاسىپتىك تۋريزم ساياحاتتارىن، ءىرى كاسىپورىنداردىڭ جۇمىسىمەن تانىستىرۋ ارقىلى جاستار ۇيلەردىڭ قالاي سالىناتىنىن، كىرپىشتىڭ قالاي قۇيىلاتىنىن، ناننىڭ قالاي پىسىرىلەتىنىن، بيدايدىڭ قالاي وڭدەلەتىنىن، قىسقاشا ايتقاندا قايناعان ءوندرىستى ءوز كوزدەرىمەن كورىپ، ءومىر بەلەسىنە نىق قادام باسپاق.
