قازاقستانعا رەسەي-ۋكراينا اراسىنداعى ناعىز سوعىستىڭ سالدارى قانداي بولماق؟ بۇل سۇراققا ساياساتكەر ءامىرجان قوسانوۆ “ادىرنا” تىلشىسىنە جاۋاپ بەردى.
-رەسەي-ۋكراينا قاقتىعىسى تۋرالى قانداي وي ايتاسىز؟
-بۇل قاقتىعىس نەمەسە پۋتين ايتقانداي، «ارنايى اسكەري وپەراتسيا» ەمەس. بۇل قانتوگىس سوعىستىڭ ناعىز ءوزى!
باسقا ەلگە اسكەر ەنگىزىلىپ، بومبالاۋ مەن اتقىلاۋ بوپ جاتقاندا، وعان قالايشا باسقاشا باعا بەرۋگە بولادى؟
ۋكراينا مەن رەسەيگە قاتىستى «ۇجىمدىق باتىستىڭ» ءپرينتسيپتى ورتاق پوزيتسياسى بوپ تۇرعان جاعدايدا ونى «ءۇشىنشى دۇنيەجۇزىلىك سوعىستىڭ قارساڭى» دەپ تە اتاۋعا بولادى.
بۇل ەكى ەل اراسىنداعى سوعىس ەمەس، بۇل - وركەنيەتتىك دامۋدىڭ ەكى جولى اراسىنداعى تۇعىرنامالىق سيپاتتاعى سوعىس!
ءبىرى – نەويمپەريالىق، شوۆينيستىك سيپاتتاعى ۇستانىم بولسا، ەكىنشىسى – ەۋروپالىق قۇندىلىقتارعا نەگىزدەلگەن، شىنايى ۇلتتىق-دەموكراتيالىق دامۋدى قالاعان باعىت.
-قازاقستانعا قانداي كەرى اسەرى بار؟
-وڭ اسەر بولمايتىنى تۇسىنىكتى عوي.
بار جاعىنان تەرىس اسەر بولادى: رەسەي مەن ۋكراينا بىزگە بوتەن ەلدەر ەمەس.
اسىرەسە، سولتۇستىك كورشىمەن بايلانىسىمىز ەرەكشە. ەاەو، كەدەن وداعى، شوس پەن ودكب سەكىلدى ءۇيىمداردا بىرگەمىز.
ونىڭ ۇستىنە حالاقارالىق قاۋىمداستىق تۇگەل دەرلىك ۋكراينانىڭ تاۋەلسىزدىگى مەن جەر تۇتاستىعىن قولداپ وتىر.
قازاقستان قاي جاعىنا شىعادى، وعان دا كوپ نارسە بايلانىستى.
رەسەيدىڭ سويىلىن سوعىپ كەتسەك، ساكنتسيالارعا ۇشىراپ، الاستاتىلعان، باسقا ەلدەرگە جەككورىنىشتى ەلدەر قاتارىنا كوشۋىمىز ىقتيمال.
قازاقستان رەسەيمەن ەكونوميكالىق جاعىنان بىتە قايناسىپ كەتكەن.
سوندىقتان اگرەسسور ەلگە «ۇجىمدىق باتىس» تاراپىنان جاريالانعان سانكتسيالاردىڭ ءبىر ۇشى بىزگە دە تيەتىنى تۇسىنىكتى.
ونسىز دا قۇلدىراپ بارا جاتقان ەكونوميكامىزعا بۇل اۋىر سوققى بولۋى ابدەن مۇمكىن.
رەسەيدىڭ نەويمپەريالىق ۇستانىمىن جانداندىرۋى ءوز ىشىمىزدەگى سەپاراتيستىك كۇشتەردىڭ قولتىعىنا سۋ بۇركىپ، ولاردى قوزدىرىپ جىبەرۋى دە ىقتيمال. بىراق بىزدە ول جاعىن ويلاپ جاتقان بيلىك جوق!
-تەڭگە قۇلدىراپ، دوللار شارىقتادى. ناعىز داعدارىس الدا ما؟
-ارينە، ۇلتتىق ۆاليۋتانىڭ باعامى، ەڭ الدىمەن، ۇلتتىق ەكونوميكانىڭ جالپى جاعدايىنا تىكەلەي بايلانىستى.
بۇل - جوعارىدا مەن ايتقان ەكى ەل اراسىنداعى ەكونوميكالىق، قارجىلىق ىنتىماقتاستىعىمىزدىڭ ءبىر سالدارى.
استانا ماسكەۋگە قاراپ قالعانداي، تەڭگەمىزدىڭ كۇنى دە رۋبلگە قاراپ قالعان.
رۋبل بولسا، سويقان سوققىعا ۇشىراپ، السىرەپ جاتىر. قوس ۆاليۋتا اراسىنداعى تاۋەلدىلىكتىڭ بار «قىزىعىن» دوللار مەن وسى سەكىرىستەر تۋرالى الدىن-الا حاباردار بولعان ۆاليۋتالىق سپەۋليانتتار كورىپ جاتىر.
قۋىرداقتىڭ كوكەسىن تۇيە سويعاندا كورەسىڭ، داعدارىستىڭ دا كوكەسى ءالى الدا. بىراق وعان قارسى ءتيىستى العىشارتتار جاساپ جاتقان ۇكىمەت كورىنبەيدى.
-ءبىزدىڭ اسكەردەن كومەك سۇراۋى مۇمكىن بە؟
-شىن مانىندە، رەسەي ونداي كومەككە ءزارۋ بولماۋى دا مۇمكىن. ءبىزدىڭ اسكەردىڭ جاعدايىن قاڭتارداعى قاندى قىرعىن كورسەتكەن جوق پا؟
بىراق، رەسەي ءوزى وقشاۋلانىپ قالعان جاعدايدا پوستسوۆەتتىك كەڭىستىكتەگى بەدەلىن كوتەرۋ (نە كورسەتۋ) ءۇشىن مورالدىق جاعىنان كومەك سۇراۋى دا مۇمكىن.
ياعني، ءبىزدىڭ بيلىكتىڭ الدىندا ۇلكەن تاڭداۋ بولماق...
-رەسەي ۇلكەن دەرجاۆا. ۋكراينا جەڭىستەن وڭاي باس تارتا ما؟
-ءار ەل وزىنە قارسى باسىنا قاتەر تونگەن شاقتا، ءبىرتۇتاس ۇلت رەتىندە ۇيىسىپ، باسقىنشىعا قارسى كۇرەستە ءبىر جەڭنەن قول، ءبىر جاعادان باس شىعاراتىنى تاريحتان ايان عوي.
ۋكراينادا سول مىنەز بار. ونى ولار قىرىم اننەكسياسى كەزىندە تانىتا الدى. ونىڭ ۇستىنە، اقش، ەۋرووداق، جاپونيا، كانادا سەكىلدى دەرجاۆالاردىڭ كواليتسياسى دا قاراپ وتىرماس، جانە ۋكراين ۇلتىنىڭ بىرقاتار دامىعان ەلدەردەگى ءىرى دياسپورالارى، ىقپالدى ءلوببيى بار ەكەنىن ۇمىتپايىق.
ولار دا ءوز وتانىنىڭ پاتريوتتارى رەتىندە ءۇنسىز وتىرمايتىنى تۇسىنىكتى...
سۇحباتتاسقانىڭىزعا راقمەت!
ءىنجۋ ومىرزاق،
“ادىرنا” ۇلتتىق پورتالى