AIBAR OLJAEV: Ipoteka merzimi sizdiń múmkindikterińizge qaraı baǵalanýy tıis

2789
Adyrna.kz Telegram
Ipotekada tarazynyń eki jaǵy bar. Ásirese ol merzimge kelgende bilinedi. Bir jaǵynan ıpotekany uzaq merzimge alsańyz, aı saıynǵy tólemi azdaý bolatyny túsinikti. Biraq ekinshi jaǵynan, artyq tólemińiz kóbeıedi. Durys balans qaıda jatyr?
Aldymen ıpotekaǵa merzim faktorynyń qalaı áser etetinin qarastyraıyq:
Artyq tólem. Merzim anaǵurlym kóp bolsa, artyq tólem de soǵurlym kóp. Bul bazalyq kredıttik prınıp. Keıde artyq tólem negizgi qaryz somasynan da asyp ketýi múmkin.
Ipotekany tóleı almaý qaýpi. Qazirgi zamanda 10 jyl turmaq, erteń ne bolatynyn boljaý qıyn. Merzimniń tym uzaqtyǵy bolashaqty naqty aıqyndaýǵa múmkindik bermeıdi. Búgin jaqsy jumysta otyrsańyz, erteń jumystan aırylyp qalýyńyz bek múmkin. Sondyqtan, oǵan da daıyn bolyp, merzimdi tańdaǵanda osy jáıtti eskerý kerek.
Ipotekany merziminen buryn óteý. Ipotekany ishinara, jartylaı erterek jaýyp jatqan jaǵdaıda, qaryz alýshy ne qaryz merzimin, ne aı saıynǵy tólemdi azaıtýdy tańdaı alady. Bul endi sizdiń qazirgi jaǵdaıyńyzǵa baılanysty.
Ómir súrý sapasy sizge merzim tańdaý barysynda áser etetin basty faktor ekeni ras. Adam qınalǵysy kelmeıdi. Sondyqtan ol túrli senarıılerdi aldymen kóz aldynan ótkizip alady. Eń bastysy, ıpoteka merzimi sizdiń múmkindikterińizge qaraı baǵalanýy tıis. Mysaly, siz úlken nesıeni 15 jyl ishinde qaıtara almaıtyndyǵyńyzdy túsinip tursańyz, ony 25 jylǵa alyńyz. Osy kezde qosymsha tabys túsip jatsa, ıpotekanyń bir bólshegin jaýyp otyryńyz.
Ýaqyt/Qarjy/Jan tynyshtyǵy formýlasyn qoldanyp, eseptesek:
5 jyldyq ıpoteka – aı saıynǵy tólemi kóp, biraq artyq tólemi az bolady.
10 jyldyq ıpoteka – aı saıynǵy tólemi áli de kópteý bolady. Biraq artyq tólem jaǵynan sál utasyz.
15 jyldyq ıpoteka – kóp jaǵdaıda bul ıpotekanyń eń yńǵaıly merzimi bolyp sanalady. Aı saıynǵy tólemi qolaıly, artyq tólemi de shekten shyqpaıtyn jaǵdaıda bolyp keledi. Biz dál osy merzimge barynsha nazar aýdarýǵa keńes beremiz.
20 jyl nemese odan da uzaq merzimdi ıpoteka — bul tabysy tómen, biraq sol tabysy turaqty jandarǵa arnalǵan usynys. Biraq artyq tóleý somasy bank qaryzynan asyp ketýi múmkin.
Ipotekany qaı merzimge alaryn tek ózińiz sheshesiz ǵoı árıne. Biraq men paıdasyz keńester bermeımin.
Aıbar OLJAEV,
"Adyrna" ulttyq portaly
Pikirler