Qazaqstan musylmandary dinı basqarmasyndaǵy (QMDB) bylyq, Bas múftı Naýryzbaı qajy Ótpenovtiń saýatsyzdyǵy men onyń tóńiregine bilimi kúmándi ımamdardy jınap alýy máseleniń beti ǵana. Dinbasynyń aınalasy destrýktıvti kúmándi adamdarǵa tolyp ketti.
Onyń keıbirine Ótpenov kózsiz senim artyp otyr. Bul onyń áldebir kúshterdiń yqpalynda qalǵanyn, olardyń aıtqanynan shyǵa almaıtyn, ózi basshylyq jasap otyrǵan salanyń tizgininen aıyrylyp qalǵanyn kórsetedi. Bas múftıdiń beıbereket áreketi men qupııasyn biletin jymysqy kúshter Ótpenovtyń basy qısaıa qalǵan jaǵdaıda, bútkil kompromatty jarııalap, tabalap shyǵatyny anyq. «Qulan qudyqqa qulasa, qulaǵynda baqa oınaıdynyń» keri keledi.
Bas múftıdiń janynda júretin eń senimdi serikterine toqtalaıyq. Onyń ishinde aýyzǵa eń aldymen «Nur-Astana» meshitiniń bas ımamy Nurlan Ramazanov iligedi. Bul ımam Ótpenovtiń óte senimdi adamy. Bas múftı Ramazanovqa eldegi barlyq meshitterdiń sadaqa jáshigine túsetin aqshanyń esep-qısabyn tekserip turýdy senip tapsyryp qoıǵan. Bir oblystyń bıýdjetine para par aqshany qadaǵalaıtyn Ramazanovqa Bas múftıdiń qanshalyqty baılanyp qalǵany baıqaýǵa bolady.
Dál osy adamǵa baılanysty mynandaı soraqy jaǵdaı bar. 2017-2019 jyldary astanadaǵy «Áziret Sultan» meshitinde naıb ımam bolyp júrgen Nurlan Ramazanov ózi sekildi naıb ımam Marat Bektazınovtyń meshitke sheship qoıǵan sý jańa aıaq kıimin urlaımyn dep masqarasy shyqqan. Bul oqıǵa meshittegi beınekameraǵa jazylyp qalǵan eken. Osy daýdy múftııat der kezinde ýshyqtyrmaı basyp tastaǵan kórinedi. Sebebi, aıaq kıim urlyǵy QMDB-nyń bedelin túsiretin boldy. Sonymen qatar, N.Ramazanov ta, Marat Bektazınov ta «Taıba» qazaq-arab kolledjiniń túlegi. Osy áriptestik te meshittegi urlyqty jyly jaba salýǵa áser etse kerek.
Nurlan Ramazanov pen Marat Bektazınovtyń saýdııalyq salafızmniń yqpalyndaǵy «Taıba» qazaq-arab kolledjiniń túlegi bolýy, olardyń Bas múftıdiń senimine kirip alýy da QMDB-ǵa abyroıy ákelmeıdi. Mysaly, N.Ramazanov destrýktıvti dinı aǵym ókilderimen ıdeologııalyq túsindirme jumysyn júrgizý qyzmetimen belgili. Ol 2014-2019 jyldary QMDB-nyń Elordadaǵy ókildiginiń jat aǵymmen jumys júrgizý baǵytynda úılestirýshi ımamy boldy. Destrýktıvti jat aǵym ókilderiniń «betin beri qaıtaratyn» «Át-Táýıl: oǵan qatysty ahlý súnnettiń ustanymy» atty ádistemelik quraldyń avtory da – N.Ramazanov. Bul endi «qasqyrǵa qoı baqtyryp qoıý» sekildi jaǵdaı.
1996 jyly ashylǵan «Taıba» qazaq-arab kolledji Almaty qalasyndaǵy salafıtterdiń ordasy retinde tanymal. Bul oqý orny 2005 jyldyń 17 naýryzynda Almaty qalasynyń mamandandyrylǵan aýdanaralyq ekonomıkalyq sotynyń sheshimimen «teris dinı aǵymdy ýaǵyzdady» dep jabylǵan. Tergeý barysynda osy kolledj shákirtteriniń 2004 jyly Tashkentte bolǵan lańkestik shabýylǵa qatysqany anyqtalǵan. Reseıdiń tanymal dintanýshysy E.Sharafýtdınov «Taıba» halyqaralyq qaıyrymdylyq kómek qaýymdastyǵynyń Saýd Arabııasyndaǵy salafızmniń kúshti yqpalynda ekenin, «taıbashylardyń» Sheshenstandaǵy jarylystarǵa qatysy bar ekenin jazdy. Mine, bizdiń qazirgi biraz ımamdarymyz salafızmmen ýlaıtyn ári lańkestik uıymdarmen tyǵyz baılanysty osyndaı mekemelerde bilim alǵan.
Meshitte «aıaq kıimin urlatyp alǵan» Marat Bektazınov byltyrdan beri Bas múftı Naýryzbaı Ótpenovtyń buıryǵymen QMDB-nyń «Aqparat jáne qoǵammen baılanys bólimin» basqaryp otyr. Ol qoǵamnan óziniń ómirbaıanyndaǵy bir nárseni - salafızmdi resmı ıdeologııasyna aınaldyrǵan Saýd Arabııasynyń Medına qalasynda oqyǵanyn jasyrady. Medınada oqyǵandardyń kóbi dinı radıkaldy kózqarasymen tanymal, olarǵa jurt úrke qaraıdy.Sondyqtan M.Bektazınov ómirbaıanynan Medınada oqyǵanyn jazbaı otyr.
QMDB-nyń tekserý komıssııasy deıtin bar. Komıssııa eldegi barlyq meshittiń kiris-shyǵysyn, sharýashylyǵyn tekseredi. Bas múftı Ótpenovtyń buıryǵymen osy komıssııanyń tóraǵalyǵyna «Nur Múbárak» ýnıversıtetiniń doenti, A.Álmuhamedov deıtin ulty uıǵyr azamaty taǵaıyndaldy. Bul adam da dindar arasynda salafılik ustanymymen tanymal. Ol da «Taıba» qazaq-arab kolledjin támamdaǵan.
«Nur Múbárak» ýnıversıtetinde ıslamtaný kafedrasynyń meńgerýshisi bolyp otyrǵan Nurlan Anarbaev - Bas múftı Naýryzbaı Ótpenovtiń týǵan kúıeý balasy. Nurlan Anarbaevtyń gúlenshi ekenin, onyń apta saıyn gúlenshilerdiń jasyryn páterlerindegi qupııa otyrystarǵa baratynyn dindarlar qaýymy da, qaıynatasy da biledi. Ras pa ótirik pe, ol jaǵyn bir Qudaı biledi, Bas múftı adasqan kúıeý balasyn gúlenshilikten qaıtara almaı júr eken. Bul jaǵdaı da Qazaqstannyń Túrkııamen dostyq qarym qatynasyna syna qaqqandaı áreketsizdik sekildi. Senbebi Túrkııa bıligi gúlenshilerdi «AQSh-tyń Ortalyq Barlaý ortalyǵyna qyzmet etetin tyńshylar» dep sanaıdy.
Bul Bas múftıdiń tóńiregine kúmándi adamdardy jınap alyp, olarǵa joǵary dinı laýazymǵa taǵaıyndap qoıýy QMDB-ny halyq aldynda bedelden jurdaı etip qana qoımady, zaıyrly memlekettiń qaýipsizdigine qater tóndire bastady, Qazaqstandy taǵy bir halyqaralyq daýǵa kıliktirýge apara jatyr.
Turarbek QUSAIYNOV,
"Demos" qoǵamdyq uıymynyń tóraǵasy
(Avtordyń pikiri redakııanyń kózqarasyn bildirmeıdi. Qarsy taraptyń da pikirin jarııalaýǵa ázirmiz)
