Qazaqstan mūsylmandary dıni basqarmasyndaǧy (QMDB) bylyq, Bas müfti Nauryzbai qajy Ötpenovtıŋ sauatsyzdyǧy men onyŋ töŋıregıne bılımı kümändı imamdardy jinap aluy mäselenıŋ betı ǧana. Dınbasynyŋ ainalasy destruktivtı kümändı adamdarǧa tolyp kettı.
Onyŋ keibırıne Ötpenov közsız senım artyp otyr. Būl onyŋ äldebır küşterdıŋ yqpalynda qalǧanyn, olardyŋ aitqanynan şyǧa almaityn, özı basşylyq jasap otyrǧan salanyŋ tızgınınen aiyrylyp qalǧanyn körsetedı. Bas müftidıŋ beibereket äreketı men qūpiiasyn bıletın jymysqy küşter Ötpenovtyŋ basy qisaia qalǧan jaǧdaida, bütkıl kompromatty jariialap, tabalap şyǧatyny anyq. «Qūlan qūdyqqa qūlasa, qūlaǧynda baqa oinaidynyŋ» kerı keledı.
Bas müftidıŋ janynda jüretın eŋ senımdı serıkterıne toqtalaiyq. Onyŋ ışınde auyzǧa eŋ aldymen «Nūr-Astana» meşıtınıŋ bas imamy Nūrlan Ramazanov ılıgedı. Būl imam Ötpenovtıŋ öte senımdı adamy. Bas müfti Ramazanovqa eldegı barlyq meşıtterdıŋ sadaqa jäşıgıne tüsetın aqşanyŋ esep-qisabyn tekserıp tūrudy senıp tapsyryp qoiǧan. Bır oblystyŋ biudjetıne para par aqşany qadaǧalaityn Ramazanovqa Bas müftidıŋ qanşalyqty bailanyp qalǧany baiqauǧa bolady.
Däl osy adamǧa bailanysty mynandai soraqy jaǧdai bar. 2017-2019 jyldary astanadaǧy «Äzıret Sūltan» meşıtınde naib imam bolyp jürgen Nūrlan Ramazanov özı sekıldı naib imam Marat Bektazinovtyŋ meşıtke şeşıp qoiǧan su jaŋa aiaq kiımın ūrlaimyn dep masqarasy şyqqan. Būl oqiǧa meşıttegı beinekameraǧa jazylyp qalǧan eken. Osy daudy müftiiat der kezınde uşyqtyrmai basyp tastaǧan körınedı. Sebebı, aiaq kiım ūrlyǧy QMDB-nyŋ bedelın tüsıretın boldy. Sonymen qatar, N.Ramazanov ta, Marat Bektazinov ta «Taiba» qazaq-arab kolledjınıŋ tülegı. Osy ärıptestık te meşıttegı ūrlyqty jyly jaba saluǧa äser etse kerek.
Nūrlan Ramazanov pen Marat Bektazinovtyŋ saudiialyq salafizmnıŋ yqpalyndaǧy «Taiba» qazaq-arab kolledjınıŋ tülegı boluy, olardyŋ Bas müftidıŋ senımıne kırıp aluy da QMDB-ǧa abyroiy äkelmeidı. Mysaly, N.Ramazanov destruktivtı dıni aǧym ökılderımen ideologiialyq tüsındırme jūmysyn jürgızu qyzmetımen belgılı. Ol 2014-2019 jyldary QMDB-nyŋ Elordadaǧy ökıldıgınıŋ jat aǧymmen jūmys jürgızu baǧytynda üilestıruşı imamy boldy. Destruktivtı jat aǧym ökılderınıŋ «betın berı qaitaratyn» «Ät-Täuil: oǧan qatysty ahlu sünnettıŋ ūstanymy» atty ädıstemelık qūraldyŋ avtory da – N.Ramazanov. Būl endı «qasqyrǧa qoi baqtyryp qoiu» sekıldı jaǧdai.
1996 jyly aşylǧan «Taiba» qazaq-arab kolledjı Almaty qalasyndaǧy salafitterdıŋ ordasy retınde tanymal. Būl oqu orny 2005 jyldyŋ 17 nauryzynda Almaty qalasynyŋ mamandandyrylǧan audanaralyq ekonomikalyq sotynyŋ şeşımımen «terıs dıni aǧymdy uaǧyzdady» dep jabylǧan. Tergeu barysynda osy kolledj şäkırtterınıŋ 2004 jyly Taşkentte bolǧan laŋkestık şabuylǧa qatysqany anyqtalǧan. Reseidıŋ tanymal dıntanuşysy E.Şarafutdinov «Taiba» halyqaralyq qaiyrymdylyq kömek qauymdastyǧynyŋ Saud Arabiiasyndaǧy salafizmnıŋ küştı yqpalynda ekenın, «taibaşylardyŋ» Şeşenstandaǧy jarylystarǧa qatysy bar ekenın jazdy. Mıne, bızdıŋ qazırgı bıraz imamdarymyz salafizmmen ulaityn ärı laŋkestık ūiymdarmen tyǧyz bailanysty osyndai mekemelerde bılım alǧan.
Meşıtte «aiaq kiımın ūrlatyp alǧan» Marat Bektazinov byltyrdan berı Bas müfti Nauryzbai Ötpenovtyŋ būiryǧymen QMDB-nyŋ «Aqparat jäne qoǧammen bailanys bölımın» basqaryp otyr. Ol qoǧamnan özınıŋ ömırbaianyndaǧy bır närsenı - salafizmdı resmi ideologiiasyna ainaldyrǧan Saud Arabiiasynyŋ Medina qalasynda oqyǧanyn jasyrady. Medinada oqyǧandardyŋ köbı dıni radikaldy közqarasymen tanymal, olarǧa jūrt ürke qaraidy.Sondyqtan M.Bektazinov ömırbaianynan Medinada oqyǧanyn jazbai otyr.
QMDB-nyŋ tekseru komissiiasy deitın bar. Komissiia eldegı barlyq meşıttıŋ kırıs-şyǧysyn, şaruaşylyǧyn tekseredı. Bas müfti Ötpenovtyŋ būiryǧymen osy komissiianyŋ töraǧalyǧyna «Nūr Mübärak» universitetınıŋ dosentı, A.Älmūhamedov deitın ūlty ūiǧyr azamaty taǧaiyndaldy. Būl adam da dındar arasynda salafilık ūstanymymen tanymal. Ol da «Taiba» qazaq-arab kolledjın tämamdaǧan.
«Nūr Mübärak» universitetınde islamtanu kafedrasynyŋ meŋgeruşısı bolyp otyrǧan Nūrlan Anarbaev - Bas müfti Nauryzbai Ötpenovtıŋ tuǧan küieu balasy. Nūrlan Anarbaevtyŋ gülenşı ekenın, onyŋ apta saiyn gülenşılerdıŋ jasyryn päterlerındegı qūpiia otyrystarǧa baratynyn dındarlar qauymy da, qaiynatasy da bıledı. Ras pa ötırık pe, ol jaǧyn bır Qūdai bıledı, Bas müfti adasqan küieu balasyn gülenşılıkten qaitara almai jür eken. Būl jaǧdai da Qazaqstannyŋ Türkiiamen dostyq qarym qatynasyna syna qaqqandai äreketsızdık sekıldı. Senbebı Türkiia bilıgı gülenşılerdı «AQŞ-tyŋ Ortalyq Barlau ortalyǧyna qyzmet etetın tyŋşylar» dep sanaidy.
Būl Bas müftidıŋ töŋıregıne kümändı adamdardy jinap alyp, olarǧa joǧary dıni lauazymǧa taǧaiyndap qoiuy QMDB-ny halyq aldynda bedelden jūrdai etıp qana qoimady, zaiyrly memlekettıŋ qauıpsızdıgıne qater töndıre bastady, Qazaqstandy taǧy bır halyqaralyq dauǧa kilıktıruge apara jatyr.
Tūrarbek QŪSAIYNOV,
"Demos" qoǧamdyq ūiymynyŋ töraǧasy
(Avtordyŋ pıkırı redaksiianyŋ közqarasyn bıldırmeidı. Qarsy taraptyŋ da pıkırın jariialauǧa äzırmız)
Ūqsas jaŋalyqtar
