«Adyrna» ūlttyq portalynyŋ kezektı sūhbaty «Soltüstık Qazaqstan oblysy äkımdıgınıŋ ışkı saiasat basqarmasy» KMM «Qoǧamdyq kelısım» KMM basşysynyŋ orynbasary Mariia Tatarenkomen boldy.
- Halyq tūtastai Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ ne ekenın bıledı. Al assambleianyŋ qyzmetterı turaly beihabar körınedı. Jalpy sızdıŋ filial nemen ainalysady?
- Qazaqstan halqynyŋ öŋırlık assambleialary filialdar bolyp tabylmaidy. Qazaqstan halqy Assambleiasy - qyzmetı türlı etnostardyŋ mädenietın, dästürlerı men ädet-ǧūryptaryn saqtau arqyly eldegı etnosaralyq kelısımdı nyǧaituǧa baǧyttalǧan bıregei institut.
Qazaqstan halqy Assambleiasy barlyq etnostardy ortaq şaŋyraq astyna bırıktıre otyryp, 26 jyldan berı jūmys ıstep keledı. Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetı negızınen Qazaqstannyŋ barlyq halqy arasynda türlı etnostardyŋ mädenietın, dästürlerı men ädet-ǧūryptaryn saqtauǧa jäne tanymal etuge baǧyttalǧan. Assambleiada Qazaqstan halqynyŋ bai älemın aşatyn ıs-şaralar ötkızıledı.
Etnosaralyq kelısım ideiasyn, sondai-aq QHA qyzmetın tanymal etu maqsatynda Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ saity jūmys ısteidı, oblys äkımdıkterınıŋ saittarynda öŋırlık QHA-nyŋ aqparattyq bloktary tūraqty negızde jürgızıledı. Būdan basqa, ärbır öŋırlık Assambleianyŋ äleumettık jelılerde negızgı ıs-şaralar, baspasöz habarlamalary, ötıp jatqan ıs-şaralar men öŋırler boiynşa da, jalpy el turaly da maŋyzdy oqiǧalar körsetıletın öz resmi paraqşalary bar. Tūraqty negızde QHA ıs-şaralary teledidarda, baspa jäne elektrondyq BAQ-ta jariialanady. Joǧaryda aitylǧan faktılerdı eskere otyryp, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetı turaly halyqtyŋ basym köpşılıgı bıledı dep aituǧa bolady.
- Maqsattaryŋyz qandai? Tūtastai Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ alǧa qoiǧan maqsaty qandai?
- Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ maqsaty - el aumaǧynda tūratyn etnostardyŋ bai ärı bıregei mädenietın saqtau jäne därıpteu negızınde etnosaralyq kelısım men jalpyūlttyq bırlıktı nyǧaitu bolyp tabylady.
QHA, «Qoǧamdyq kelısım» ūiymy qyzmetınıŋ negızgı baǧyty etnomädeni bırlestıkterdı qoldau bolyp tabylady: mädeni-būqaralyq ıs-şaralar ötkızu, aqparattyq qoldau, etnomädeni bırlestıkterdı damytu.
Etnomädeni bırlestıkter özderınıŋ ıs-şaralarynan basqa Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ ıs-şaralaryna tūraqty negızde qatysady. SQO QHA üşın dästürlı ıs-şaralar: Alǧys aitu künıne arnalǧan «Qazaq halqyna myŋ alǧys», Assambleia aruy, «Qoş keldıŋ, äz Nauryz!», Qazaqstan halqynyŋ bırlıgı künıne arnalǧan «Bırlıgımız jarasqan» festivalı, saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn eske alu künı, Astana künın merekeleuge arnalǧan qazaq mädenietınıŋ festivalı, Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasy künıne arnalǧan «Salt-Dästür» etnomarafony jäne t.b.
Būdan basqa etnomädeni bırlestıkter maŋyzdy jobalardy ıske asyruǧa qatysady. Dostyq üiınıŋ bazasynda «Qazaqtanu» mektebı, memlekettık tıldı oqytu boiynşa «Mämıle» pıkırtalas kluby, «3D-erıktıler jobasy», «Berekelı şaŋyraq» jobasy, aituly künderge arnalǧan joba (QR Täuelsızdıgınıŋ 30 jyldyǧy, Jambyl Jabaevtyŋ 175 jyldyǧy, Oljas Süleimenovtyŋ 85 jyldyǧy, Ybyrai Altynsarinnıŋ 180 jyldyǧy, Älihan Bökeihanovtyŋ 155 jyldyǧy, İvan Şuhovtyŋ 115 jyldyǧy, Jambyl Jabaevtyŋ 175 jyldyǧy, Ybyrai Altynsarinnıŋ 180 jyldyǧy, Abylaidyŋ Äbılmansūrdyŋ (310 jyldyǧy), Şekarasyz as üi «etno-fiujn» marafony, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ «Bır el-bır taǧdyr» tūraqtylyǧyn arttyru jobasy jäne t.b.
- «Assambleianyŋ basty erekşelıkterınıŋ bırı etnostyq top ökılderı müddelerın joǧary zaŋ şyǧaru organynda – el Parlamentınde bıldıru bolyp tabylady». Basqa qandai erekşelıkterıŋız bar?
- Negızınen, «etnikalyq toptar», «ūlttyq azşylyqtar», «diasporalar» terminderı Qazaqstan Respublikasynda qoldanylmaidy. Öitkenı barlyq etnos ökılderı Qazaqstan halqy bolyp tabylady. Mūny Qazaqstan halyqtary Assambleiasy atauynyŋ Qazaqstan halqy Assambleiasyna özgeruı, sondai-aq Qazaqstan Respublikasy Konstitusiiasynyŋ kırıspesı däleldeidı.
Parlamenttegı etnostardyŋ müddelerın bıldıru şyn mänınde maŋyzdy erekşelık bolyp tabylady. Būdan basqa, Qazaqstan Respublikasynda Qazaqstan halqy Assambleiasy turaly Zaŋ qabyldandy jäne jūmys ısteidı, ärbır öŋırlık assambleianyŋ öz erejesı bar, ol QHA qyzmetın zaŋdy türde qoldaidy.
Qazaqstannyŋ etnostary beibıtşılık pen kelısımde ömır süredı. Būl bızdıŋ qoǧamnyŋ basty erekşelıgı emes pe? Halyqaralyq ūiymdar Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jäne bükıl qazaqstandyq qoǧamnyŋ täjıribesın etnosaralyq kelısım men jalpyūlttyq bırlıktıŋ bıregei ülgısı retınde zerdeleidı.
Qazır Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Q.Q.Toqaev, al būryn Elbasy N.Ä.Nazarbaev basqarǧan Assambleianyŋ märtebesı joǧary ekenı sözsız. Būl institut - etnomädeni bırlestıkterdıŋ töraǧalary öz etnostarynyŋ tolyqqandy ökılderı bola otyryp, etnosaralyq kelısım salasyndaǧy memlekettık asa maŋyzdy mındetterdı ıske asyruda quatty qoldau bolyp tabylatyn memlekettıŋ tıregı.
Bügıngı taŋda Soltüstık Qazaqstan oblysynda 21 akkredittelgen etnomädeni bırlestık bar, al oblys audandarynda 187 etnomädeni ortalyq bar, olar özderınıŋ maŋyzdy missiiasyn – dästürler men mädeniettı saqtau, etnosaralyq kelısımdı nyǧaitu bolyp tabylady. Qazaqstan halqynyŋ köpmädeniettı ärtürlılıgı ärtürlı etnostardyŋ danalyǧyn, olardyŋ bıregei ruhanilyǧyn tüsınuge, salt-dästürlermen tanysuǧa mümkındık beredı. Būl Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ basty erekşelıgı bolyp tabylady.
- Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ 1995 jyly qūrylǧanyn bılemız. Qazır 2021 jyl. 26 jylda ne özgerdı?
- 1995 jyly qūrylǧan Qazaqstan halqy Assambleiasy etnomädeni bırlestıkterdı qamtityn qoǧamdyq institut boldy. Bügıngı taŋda Assambleia etnomädeni bırlestıkterden basqa barlyq azamattyq qoǧam ökılderımen bailanysty qamtamasyz etetın qūrylymdyq bölımşelerdı qamtityn quatty qūrylymǧa ie. Mūndai qūrylymdarǧa: analar keŋesı, qoǧamdyq kelısım Keŋesı, Ǧylymi-saraptamalyq top, jurnalister kluby, qaiyrymdylyq jasauşylar kluby, käsıpkerler qauymdastyǧy, «Mämıle» pıkırtalas kluby, aqsaqaldar keŋesı, «Jaŋǧyru joly» respublikalyq jastar qozǧalysy jäne onyŋ öŋırlerdegı filialdary, erıktıler qozǧalysy ortalyǧy, mediasiia ortalyǧy, «Aibyn» äskeri-patriottyq kluby, «Altyn jas» belsendı ūzaq ömır süru ortalyǧy jatady.
2014 jyly qūrylǧan «Qoǧamdyq kelısım» KMM etnomädeni bırlestıkter men qūrylymdyq bölımşelerdıŋ qyzmetıne qoldau körsetedı jäne baqylau funksiiasyn qamtamasyz etedı.
QHA jūmys ıstegen jyldar ışınde ıs-şaralar deŋgeiı äldeqaida joǧary boldy, ıs-şaralar ruhaniiatpen qanyqqan, qazaqstandyq qoǧamda adamgerşılık qūndylyqtardy tärbieleude. Assambleianyŋ basty maqsattaryn közdeitın ärbır joba, aksiia nemese ıs-şara joǧary ideologiialyq mazmūnǧa ie.
Assambleia jūmys ıstegen jyldar ışınde etnomädeni bırlestıkterdıŋ sany aitarlyqtai östı. Bügıngı taŋda Qazaqstan halqy Assambleiasy konstitusiialyq märtebege ie, ony Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı basqarady, al halyqtyŋ erkı Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısınıŋ 9 deputatynyŋ qyzmetımen nyǧaitylady.
- Jūmystaryŋyzǧa koronavirus pandemiiasyna bailanysty engızılgen karantin qalai äser ettı? Onlain jūmys turaly aityp ötseŋız.
- Karantindık şaralar onlain-jariialanym türıne ie bolǧan Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jūmys formatyn özgerttı. Aqparattyq tehnologiialar men äleumettık jelılerdı tanymal etu ǧasyrynda būl format odan da özektı jäne aqparattandyryldy. Onlain-formattyŋ arqasynda Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetıne qyzyǧuşylyq tanytatyn adamdar sany aitarlyqtai östı.
2020 jyl qazaqstandyqtar üşın erekşe jyl. Ol egemen Qazaqstannyŋ qalyptasuy men damuynda ülken röl atqarǧan maŋyzdy tarihi oqiǧalar men tūlǧalarǧa arnalǧan türlı mereitoilyq datalarǧa toly.
2020 jyly Qazaqstan halqy Assambleiasy özınıŋ 25 jyldyq mereitoiyn atap öttı. Ūiym üşın 25 jyl - būl jetılu men däiektılıktıŋ, negızgı maqsattar men mındetterdıŋ aiaqtaluynyŋ körsetkışı. Bıraq alda odan da auqymdy jobalar, jūmystyŋ bıregei baǧyttary kütılude.
Bügıngı taŋda Qazaqstan halqy Assambleiasy jūmystyŋ türlı baǧyttaryn qamtityn tūtas jüie bolyp tabylady.
Qazaqstan aumaǧynda tötenşe jaǧdaidyŋ engızıluıne bailanysty Soltüstık Qazaqstan oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jūmys formaty özgerdı. Ärine, būǧan deiın de äleumettık jelılerde, internet-platformalarda belsendı jūmys jürgızıldı. Bıraq bügınde būl uaqyt pen jaǧdaidyŋ talaby.
Koronavirustyq pandemiianyŋ taraluy jaǧdaiynda jüzege asyrylyp jatqan negızgı baǧyttardyŋ bırı volonterlık qyzmet boldy.
2 säuırde oblys äkımınıŋ ökımı boiynşa Petropavl qalasynyŋ Dostyq üiı bazasynda 65 jäne odan joǧary jastaǧy özın-özı oqşaulaǧan azamattarǧa, sondai-aq mügedekterge kömek körsetuge baǧyttalǧan Assambleianyŋ oblystyq volonterler ştaby ūiymdastyryldy.
Ştab bazasynda «Qoǧamdyq kelısım» KMM jäne oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy hatşylyǧynyŋ qyzmetkerlerınen kezekşılık ūiymdastyryldy, olar dispetcherler, psihologtar, keŋesşıler retınde jūmys ısteidı.
Ştabta 52 volonter boldy, onyŋ ışınde: 2 – ESQ aluǧa kömek körsetu boiynşa mektepterde, 3 – resept boiynşa därı – därmekterdı jetkızude, 4 – azyq-tülıktı ölşep-orauda, 23-qadamdyq qoljetımdılıkte qyzmet körsetude, 20-azyq-tülıktı jetkızude. Paidalanuda kezekpen jūmys ıstegen 15-ke juyq avtomobil bar.
Ştab jūmysynyŋ üş aptasynda 500-den astam ötınış oryndaldy. Olarǧa tūrǧyndardyŋ ärtürlı ötınışterı jatady: azyq-tülık, bırınşı kezekte qajettı zattardy, därı-därmekterdı satyp alu jäne jetkızu; Kommunaldyq qyzmetterge aqy töleuge kömek körsetu; auyz su jetkızu; qoqys şyǧaru; üige kömek körsetu jäne t.b. sonymen qatar, erıktıler psihologiialyq kömek körsetuge tyrysady, öitkenı jalǧyz tūratyn zeinetkerler bır-bırıne qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan kezde, olardy qoldau öte maŋyzdy. Kün saiyn 20-30 ötınım oryndalady. AÄK alu, zeinetaqy jäne basqa da järdemaqylardy töleu jäne alu mäselelerı boiynşa 2000-ǧa juyq keŋes berıldı.
Būdan basqa, ştab bazasynda az qamtylǧan, köp balaly otbasylardy, ömırlık qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan adamdardy jazu jürgızıldı. Qaiyrymdylyq jasauşylar men demeuşılerdıŋ kömegımen olarǧa kömek körsetıledı. Bügıngı taŋda mūndai adamdardyŋ sany ıs jüzınde 100 adamǧa jettı, al körsetılgen kömek somasy 1 million teŋgege jaqyn. Etnomädeni bırlestıkterdıŋ töraǧalary erıktılerdıŋ oblystyq ştabynyŋ jūmysyna barynşa kömek körsetuge tyrysady.
Demeuşılerdıŋ arqasynda avtomobilderde jūmys ısteitın erıktıler üşın GZS toltyru mümkındıgı berıldı.
Būdan basqa, Qazaqstan Respublikasy aumaǧynda tötenşe jaǧdai engızılgennen bastap oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy onlain-formatta jūmysqa köştı. Äleumettık jelılerde onlain-aksiialar men jobalar ıske qosyldy, olarǧa Soltüstık Qazaqstan oblysynyŋ jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ basqa da öŋırlerınıŋ tūrǧyndary qatysady. Mäselen, oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy onlain formatta ūiymdastyrǧan jobalardyŋ qataryna mynalar kırdı:
- Halyq tūtastai Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ ne ekenın bıledı. Al assambleianyŋ qyzmetterı turaly beihabar körınedı. Jalpy sızdıŋ filial nemen ainalysady?
- Qazaqstan halqynyŋ öŋırlık assambleialary filialdar bolyp tabylmaidy. Qazaqstan halqy Assambleiasy - qyzmetı türlı etnostardyŋ mädenietın, dästürlerı men ädet-ǧūryptaryn saqtau arqyly eldegı etnosaralyq kelısımdı nyǧaituǧa baǧyttalǧan bıregei institut.
Qazaqstan halqy Assambleiasy barlyq etnostardy ortaq şaŋyraq astyna bırıktıre otyryp, 26 jyldan berı jūmys ıstep keledı. Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetı negızınen Qazaqstannyŋ barlyq halqy arasynda türlı etnostardyŋ mädenietın, dästürlerı men ädet-ǧūryptaryn saqtauǧa jäne tanymal etuge baǧyttalǧan. Assambleiada Qazaqstan halqynyŋ bai älemın aşatyn ıs-şaralar ötkızıledı.
Etnosaralyq kelısım ideiasyn, sondai-aq QHA qyzmetın tanymal etu maqsatynda Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ saity jūmys ısteidı, oblys äkımdıkterınıŋ saittarynda öŋırlık QHA-nyŋ aqparattyq bloktary tūraqty negızde jürgızıledı. Būdan basqa, ärbır öŋırlık Assambleianyŋ äleumettık jelılerde negızgı ıs-şaralar, baspasöz habarlamalary, ötıp jatqan ıs-şaralar men öŋırler boiynşa da, jalpy el turaly da maŋyzdy oqiǧalar körsetıletın öz resmi paraqşalary bar. Tūraqty negızde QHA ıs-şaralary teledidarda, baspa jäne elektrondyq BAQ-ta jariialanady. Joǧaryda aitylǧan faktılerdı eskere otyryp, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetı turaly halyqtyŋ basym köpşılıgı bıledı dep aituǧa bolady.
- Maqsattaryŋyz qandai? Tūtastai Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ alǧa qoiǧan maqsaty qandai?
- Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ maqsaty - el aumaǧynda tūratyn etnostardyŋ bai ärı bıregei mädenietın saqtau jäne därıpteu negızınde etnosaralyq kelısım men jalpyūlttyq bırlıktı nyǧaitu bolyp tabylady.
QHA, «Qoǧamdyq kelısım» ūiymy qyzmetınıŋ negızgı baǧyty etnomädeni bırlestıkterdı qoldau bolyp tabylady: mädeni-būqaralyq ıs-şaralar ötkızu, aqparattyq qoldau, etnomädeni bırlestıkterdı damytu.
Etnomädeni bırlestıkter özderınıŋ ıs-şaralarynan basqa Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ ıs-şaralaryna tūraqty negızde qatysady. SQO QHA üşın dästürlı ıs-şaralar: Alǧys aitu künıne arnalǧan «Qazaq halqyna myŋ alǧys», Assambleia aruy, «Qoş keldıŋ, äz Nauryz!», Qazaqstan halqynyŋ bırlıgı künıne arnalǧan «Bırlıgımız jarasqan» festivalı, saiasi quǧyn-sürgın qūrbandaryn eske alu künı, Astana künın merekeleuge arnalǧan qazaq mädenietınıŋ festivalı, Qazaqstan Respublikasynyŋ Konstitusiiasy künıne arnalǧan «Salt-Dästür» etnomarafony jäne t.b.
Būdan basqa etnomädeni bırlestıkter maŋyzdy jobalardy ıske asyruǧa qatysady. Dostyq üiınıŋ bazasynda «Qazaqtanu» mektebı, memlekettık tıldı oqytu boiynşa «Mämıle» pıkırtalas kluby, «3D-erıktıler jobasy», «Berekelı şaŋyraq» jobasy, aituly künderge arnalǧan joba (QR Täuelsızdıgınıŋ 30 jyldyǧy, Jambyl Jabaevtyŋ 175 jyldyǧy, Oljas Süleimenovtyŋ 85 jyldyǧy, Ybyrai Altynsarinnıŋ 180 jyldyǧy, Älihan Bökeihanovtyŋ 155 jyldyǧy, İvan Şuhovtyŋ 115 jyldyǧy, Jambyl Jabaevtyŋ 175 jyldyǧy, Ybyrai Altynsarinnıŋ 180 jyldyǧy, Abylaidyŋ Äbılmansūrdyŋ (310 jyldyǧy), Şekarasyz as üi «etno-fiujn» marafony, Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ «Bır el-bır taǧdyr» tūraqtylyǧyn arttyru jobasy jäne t.b.
- «Assambleianyŋ basty erekşelıkterınıŋ bırı etnostyq top ökılderı müddelerın joǧary zaŋ şyǧaru organynda – el Parlamentınde bıldıru bolyp tabylady». Basqa qandai erekşelıkterıŋız bar?
- Negızınen, «etnikalyq toptar», «ūlttyq azşylyqtar», «diasporalar» terminderı Qazaqstan Respublikasynda qoldanylmaidy. Öitkenı barlyq etnos ökılderı Qazaqstan halqy bolyp tabylady. Mūny Qazaqstan halyqtary Assambleiasy atauynyŋ Qazaqstan halqy Assambleiasyna özgeruı, sondai-aq Qazaqstan Respublikasy Konstitusiiasynyŋ kırıspesı däleldeidı.
Parlamenttegı etnostardyŋ müddelerın bıldıru şyn mänınde maŋyzdy erekşelık bolyp tabylady. Būdan basqa, Qazaqstan Respublikasynda Qazaqstan halqy Assambleiasy turaly Zaŋ qabyldandy jäne jūmys ısteidı, ärbır öŋırlık assambleianyŋ öz erejesı bar, ol QHA qyzmetın zaŋdy türde qoldaidy.
Qazaqstannyŋ etnostary beibıtşılık pen kelısımde ömır süredı. Būl bızdıŋ qoǧamnyŋ basty erekşelıgı emes pe? Halyqaralyq ūiymdar Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jäne bükıl qazaqstandyq qoǧamnyŋ täjıribesın etnosaralyq kelısım men jalpyūlttyq bırlıktıŋ bıregei ülgısı retınde zerdeleidı.
Qazır Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı Q.Q.Toqaev, al būryn Elbasy N.Ä.Nazarbaev basqarǧan Assambleianyŋ märtebesı joǧary ekenı sözsız. Būl institut - etnomädeni bırlestıkterdıŋ töraǧalary öz etnostarynyŋ tolyqqandy ökılderı bola otyryp, etnosaralyq kelısım salasyndaǧy memlekettık asa maŋyzdy mındetterdı ıske asyruda quatty qoldau bolyp tabylatyn memlekettıŋ tıregı.
Bügıngı taŋda Soltüstık Qazaqstan oblysynda 21 akkredittelgen etnomädeni bırlestık bar, al oblys audandarynda 187 etnomädeni ortalyq bar, olar özderınıŋ maŋyzdy missiiasyn – dästürler men mädeniettı saqtau, etnosaralyq kelısımdı nyǧaitu bolyp tabylady. Qazaqstan halqynyŋ köpmädeniettı ärtürlılıgı ärtürlı etnostardyŋ danalyǧyn, olardyŋ bıregei ruhanilyǧyn tüsınuge, salt-dästürlermen tanysuǧa mümkındık beredı. Būl Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ basty erekşelıgı bolyp tabylady.
- Qazaqstan halqy assambleiasynyŋ 1995 jyly qūrylǧanyn bılemız. Qazır 2021 jyl. 26 jylda ne özgerdı?
- 1995 jyly qūrylǧan Qazaqstan halqy Assambleiasy etnomädeni bırlestıkterdı qamtityn qoǧamdyq institut boldy. Bügıngı taŋda Assambleia etnomädeni bırlestıkterden basqa barlyq azamattyq qoǧam ökılderımen bailanysty qamtamasyz etetın qūrylymdyq bölımşelerdı qamtityn quatty qūrylymǧa ie. Mūndai qūrylymdarǧa: analar keŋesı, qoǧamdyq kelısım Keŋesı, Ǧylymi-saraptamalyq top, jurnalister kluby, qaiyrymdylyq jasauşylar kluby, käsıpkerler qauymdastyǧy, «Mämıle» pıkırtalas kluby, aqsaqaldar keŋesı, «Jaŋǧyru joly» respublikalyq jastar qozǧalysy jäne onyŋ öŋırlerdegı filialdary, erıktıler qozǧalysy ortalyǧy, mediasiia ortalyǧy, «Aibyn» äskeri-patriottyq kluby, «Altyn jas» belsendı ūzaq ömır süru ortalyǧy jatady.
2014 jyly qūrylǧan «Qoǧamdyq kelısım» KMM etnomädeni bırlestıkter men qūrylymdyq bölımşelerdıŋ qyzmetıne qoldau körsetedı jäne baqylau funksiiasyn qamtamasyz etedı.
QHA jūmys ıstegen jyldar ışınde ıs-şaralar deŋgeiı äldeqaida joǧary boldy, ıs-şaralar ruhaniiatpen qanyqqan, qazaqstandyq qoǧamda adamgerşılık qūndylyqtardy tärbieleude. Assambleianyŋ basty maqsattaryn közdeitın ärbır joba, aksiia nemese ıs-şara joǧary ideologiialyq mazmūnǧa ie.
Assambleia jūmys ıstegen jyldar ışınde etnomädeni bırlestıkterdıŋ sany aitarlyqtai östı. Bügıngı taŋda Qazaqstan halqy Assambleiasy konstitusiialyq märtebege ie, ony Qazaqstan Respublikasynyŋ Prezidentı basqarady, al halyqtyŋ erkı Qazaqstan Respublikasy Parlamentı Mäjılısınıŋ 9 deputatynyŋ qyzmetımen nyǧaitylady.
- Jūmystaryŋyzǧa koronavirus pandemiiasyna bailanysty engızılgen karantin qalai äser ettı? Onlain jūmys turaly aityp ötseŋız.
- Karantindık şaralar onlain-jariialanym türıne ie bolǧan Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jūmys formatyn özgerttı. Aqparattyq tehnologiialar men äleumettık jelılerdı tanymal etu ǧasyrynda būl format odan da özektı jäne aqparattandyryldy. Onlain-formattyŋ arqasynda Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ qyzmetıne qyzyǧuşylyq tanytatyn adamdar sany aitarlyqtai östı.
2020 jyl qazaqstandyqtar üşın erekşe jyl. Ol egemen Qazaqstannyŋ qalyptasuy men damuynda ülken röl atqarǧan maŋyzdy tarihi oqiǧalar men tūlǧalarǧa arnalǧan türlı mereitoilyq datalarǧa toly.
2020 jyly Qazaqstan halqy Assambleiasy özınıŋ 25 jyldyq mereitoiyn atap öttı. Ūiym üşın 25 jyl - būl jetılu men däiektılıktıŋ, negızgı maqsattar men mındetterdıŋ aiaqtaluynyŋ körsetkışı. Bıraq alda odan da auqymdy jobalar, jūmystyŋ bıregei baǧyttary kütılude.
Bügıngı taŋda Qazaqstan halqy Assambleiasy jūmystyŋ türlı baǧyttaryn qamtityn tūtas jüie bolyp tabylady.
Qazaqstan aumaǧynda tötenşe jaǧdaidyŋ engızıluıne bailanysty Soltüstık Qazaqstan oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasynyŋ jūmys formaty özgerdı. Ärine, būǧan deiın de äleumettık jelılerde, internet-platformalarda belsendı jūmys jürgızıldı. Bıraq bügınde būl uaqyt pen jaǧdaidyŋ talaby.
Koronavirustyq pandemiianyŋ taraluy jaǧdaiynda jüzege asyrylyp jatqan negızgı baǧyttardyŋ bırı volonterlık qyzmet boldy.
2 säuırde oblys äkımınıŋ ökımı boiynşa Petropavl qalasynyŋ Dostyq üiı bazasynda 65 jäne odan joǧary jastaǧy özın-özı oqşaulaǧan azamattarǧa, sondai-aq mügedekterge kömek körsetuge baǧyttalǧan Assambleianyŋ oblystyq volonterler ştaby ūiymdastyryldy.
Ştab bazasynda «Qoǧamdyq kelısım» KMM jäne oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy hatşylyǧynyŋ qyzmetkerlerınen kezekşılık ūiymdastyryldy, olar dispetcherler, psihologtar, keŋesşıler retınde jūmys ısteidı.
Ştabta 52 volonter boldy, onyŋ ışınde: 2 – ESQ aluǧa kömek körsetu boiynşa mektepterde, 3 – resept boiynşa därı – därmekterdı jetkızude, 4 – azyq-tülıktı ölşep-orauda, 23-qadamdyq qoljetımdılıkte qyzmet körsetude, 20-azyq-tülıktı jetkızude. Paidalanuda kezekpen jūmys ıstegen 15-ke juyq avtomobil bar.
Ştab jūmysynyŋ üş aptasynda 500-den astam ötınış oryndaldy. Olarǧa tūrǧyndardyŋ ärtürlı ötınışterı jatady: azyq-tülık, bırınşı kezekte qajettı zattardy, därı-därmekterdı satyp alu jäne jetkızu; Kommunaldyq qyzmetterge aqy töleuge kömek körsetu; auyz su jetkızu; qoqys şyǧaru; üige kömek körsetu jäne t.b. sonymen qatar, erıktıler psihologiialyq kömek körsetuge tyrysady, öitkenı jalǧyz tūratyn zeinetkerler bır-bırıne qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan kezde, olardy qoldau öte maŋyzdy. Kün saiyn 20-30 ötınım oryndalady. AÄK alu, zeinetaqy jäne basqa da järdemaqylardy töleu jäne alu mäselelerı boiynşa 2000-ǧa juyq keŋes berıldı.
Būdan basqa, ştab bazasynda az qamtylǧan, köp balaly otbasylardy, ömırlık qiyn jaǧdaiǧa tap bolǧan adamdardy jazu jürgızıldı. Qaiyrymdylyq jasauşylar men demeuşılerdıŋ kömegımen olarǧa kömek körsetıledı. Bügıngı taŋda mūndai adamdardyŋ sany ıs jüzınde 100 adamǧa jettı, al körsetılgen kömek somasy 1 million teŋgege jaqyn. Etnomädeni bırlestıkterdıŋ töraǧalary erıktılerdıŋ oblystyq ştabynyŋ jūmysyna barynşa kömek körsetuge tyrysady.
Demeuşılerdıŋ arqasynda avtomobilderde jūmys ısteitın erıktıler üşın GZS toltyru mümkındıgı berıldı.
Būdan basqa, Qazaqstan Respublikasy aumaǧynda tötenşe jaǧdai engızılgennen bastap oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy onlain-formatta jūmysqa köştı. Äleumettık jelılerde onlain-aksiialar men jobalar ıske qosyldy, olarǧa Soltüstık Qazaqstan oblysynyŋ jäne Qazaqstan Respublikasynyŋ basqa da öŋırlerınıŋ tūrǧyndary qatysady. Mäselen, oblystyq Qazaqstan halqy Assambleiasy onlain formatta ūiymdastyrǧan jobalardyŋ qataryna mynalar kırdı:
- «Bırgemız» - tötenşe jaǧdai kezınde qaiyrymdylyq jäne volonterlık qyzmettı ıske asyruǧa baǧyttalǧan ıs-şaralar keşenı.
- «Mämıle – onlain» - äleumettık jelılerde memlekettık tıldı üirenuge baǧyttalǧan joba. Ol kelesı türde jüzege asyrylady: äleumettık jelılerde (Instagram, Facebook) är jūmada ärtürlı taqyryptarǧa arnalǧan sabaqtar jariialanady. Qazırgı uaqytta «Amandasu» («sälemdesu»), «Köktem keldı» («Prişla vesna»), «Otbasy. Tuystar» («Otbasy. Tuystar»), «Ündestık zaŋy» («Zakon singarmonizma»). Kelesı sabaq Qazaqstan halqynyŋ bırlıgı künın merekeleuge arnalady. Sonymen qatar, mamyr aiynda Otan qorǧauşylar künıne, Ūly Otan soǧysyndaǧy Jeŋıs künıne arnalǧan sabaqtar ötkızu josparlanuda.
- Etnosaiasi sözdık-maqsaty halyqty etnosaralyq saladaǧy negızgı terminder men ūǧymdarmen tanystyru bolyp tabylatyn onlain-joba. Etnosaralyq sala köp qyrly jäne qyzyqty. Būl jobamen Assambleia qyzmetkerlerı jazyluşylarǧa belgılı bır terminderdı kündelıktı ömırde qoldanu erekşelıkterın tüsındırgısı keledı. Aidar tūraqty bolyp tabylady jäne karantindık şaralardy alyp tastaǧannan keiın de jūmys ısteitın bolady.
- «Etnokuhnia» -onlain jobasy, onyŋ barysynda jazyluşylar Qazaqstan aumaǧynda tūratyn türlı etnostardyŋ ūlttyq taǧamdarymen tanysa alady.
Sūhbattasqan: Aqmaral BEREKET,
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
