Táýelsiz Qazaqstannyń Tuńǵysh Prezıdenti – Elbasy Nursultan Nazarbaevtyń «Rýhanı jańǵyrý: bolashaqqa baǵdar» atty baǵdarlamasynan bastaýyn alatyn rýhanı jańǵyrý baǵytyndaǵy josparly da júıeli jumystar óńirimizde de ózindik órnegi men órisin tabýda. Óz kezeginde Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń «Egemen Qazaqstan» gazetinde jarııalanǵan «Táýelsizdik bárinen de qymbat» taqyrybyndaǵy maqalasynda da osy úrdisti odan ári jalǵastyryp, ony ótken tarımyzben sabaqtastyra otyryp, jańasha zerttep-zerdeleý tóńireginde keleli áńgime qozǵalyp, oramdy oı tastaldy. Osyǵan oraı, atqarylatyn mindetter naqtylanyp, tapsyrmalar da berildi.
H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý ýnıversıtetinde «Atyraý oblysy tarıhynyń ózekti máseleleri» taqyrybynda uıymdastyrylǵan «Dóńgelek ústeldi osy baǵyttaǵy taǵylymdy sharalardyń biri retinde ataýǵa bolar edi. Sharany ýnıversıtet rektory Salamat Idrısov kirispe sózben ashty.
Ol Prezıdent tapsyrmasyna sáıkes, bolashaqta Atyraý oblysy tarıhynyń úsh tomdyǵyn shyǵarý kózdelip otyrǵanyn jetkizdi. Bilim jine ǵylym mınıstrligi bekitken, memleketten qarjylandyrylatyn bul jobanyń úılestirýshisi Sh.Ýálıhanov atyndaǵy Tarıh jáne etnologııa ınstıtýty bolsa, oǵan H.Dosmuhamedov atyndaǵy Atyraý ýnıversıteti men Abaı atyndaǵy Qazaq últtyq pedagogıkalyq ýnıversıtetiniń (Almaty qalasy) tarıhshy-ǵalymdary, jergilikti ólketanýshylar da qatysyp, qoltańbalaryn qaldyryp, úlesterin alady. Osy turǵyda, tarıh jáne etnologııa ınstıtýtynyń dırektory Zııabek Qabyldınov jańa jobanyń maqsat-mazmunymen tanystyryp, tolyqqandy túsinik berdi.
- Joba boıynsha bolashaqta jaryq kóretin bul úsh tomdyq eńbektiń «Tas dáýirinen HVIII ǵasyrdyń basyna deıingi soltústik Kaspıı aımaǵy» dep atalatyn birinshi tomy «Ejelgi dáýirden HVIII ǵasyrdyń basyna deıingi soltústik Kaspıı aımaǵyn zertteýdiń teorılyq-metodolgııalyq negizderi», «Ejelgi dáýirdegi soltústik Kaspıı aımaǵy», «Temir dáýirindegi soltústik Kaspıı aımaǵy», «Temir dáýirindegi soltústik Kaspıı aımaǵy», «V-HIII ǵasyrlardaǵy soltústik Kaspıı aımaǵy», «Soltústik Kaspıı aımaǵyn mekendegen rý-taıpalar», «HIII-HV» ǵasyrdyń basyndaǵy soltústik Kaspıı aımaǵy», «Noǵaı ordasy», «HVII-HVIII ǵasyrdyń basyndaǵy Gýrev qalasy» taraýlarynan turady.
- Eńbektiń ekinshi tomy «Jańa zamandaǵy Atyraý aımaǵy (HVIII-HH ǵasyrdyń basy» dep atalady. Munda «Atyraý óńiriniń jańa kezeńin zertteýdiń teorııalyq-metodolgııalyq negizi», «HVIIIǵasyrdyń basyndaǵy Atyraý aımaǵy», «HVIII ǵasyrdyń ekinshi jartysyndaǵy Atyraý aımaǵy», «HVIII-HIH ǵasyrlardaǵy aımaq halqynyń kúndelikti ómiri», «birinshi jartysyndaǵy Atyraý aımaǵy», «HIH ǵasyrdyń birinshi jartysyndaǵy Reseı ımperııasynyń otarlaý saıasatyna qarsy óńirdegi ult-azattyq kóterilister», «HIH ǵasyrdaǵy ólke mádenıeti», «Reseı ımperııasy tusyndaǵy Atyraý aımaǵy», «HIH ǵasyrdyń sońy men HH ǵasyrdyń basyndaǵy Atyraý aımaǵy», «HH ǵasyrdyń basyndaǵy Atyraý aımaǵynyń mádenıeti» taraýlary qamtylady.
- Al kitaptyń úshinshi tomyna «HH-HHI ǵasyrdyń basyndaǵy Atyraý oblysy» ataýy berilgen. Oǵan «Atyraý óńiriniń keńestik jáne táýelsiz kezeńderin zertteýdiń teorııalyq-metodolgııalyq negizderi», «Birinshi dúeıejúzilik soǵys pen 1916 jylǵy ult-azattyq kóterilisi kezindegi Atyraý óńiri», «»Qazaqstannyń Batys óńirindegi Alash qozǵalysy», «Atyraý oblysy revolıýııalyq betburystar kezeńinde (1917-1920)», «1920-1930 jyldardaǵy , óńiri», «Ekinshi dúnıejúzilik soǵys jyldaryndaǵy Gýrev oblysy», «1946-1990 jyldardaǵy Gýrev oblysy», «Táýelsizdik jyldaryndaǵy Atyraý» taraýlary engen.
Aıta ketý kerek, bul taraýlardyń árqaısysy birneshe taqyrypqa bólingen. Munyń ózi saıyp kelgende, ólke tarıhyn tutastaı qamtyp, onyń árbir kezeńin jańasha kózqaras, paıym men tujyrym turǵysynan egjeı-tegjeıli zerttep-zerdelep, osy taqyryptar tóńireginde osyǵan deıinjazylǵan ǵylymı eńbekterdi qaıtadan qarap, tolyqtyryp, búgingi zaman talabyna saı baǵalaýǵa múmkindik beredi. Osy oraıda, «Dóńgelek ústelge» qatysýshy tarıhshy ǵalymdar tanystyrylyp otyrǵan jobaǵa qatysty oramdy oı, utymdy usynys, paıymdy pikirlerimen bólisti.
