Bügın prezident Toqaev onlain rejimde Düniejüzılık jensaulyq saqtau ūiymynyŋ basşysy Tedros Adhan Gebreiesuspen jolyǧypty. Elışılık talqynyŋ bırı – Qazaqstan ǧalymdary äzırlegen QazVac vaksinasy Düniedüzılık mamandar tarapynan qaşan tekserılıp, resmi emge jaramdy dep tanylatyny turaly söz edı.
Bügın onlain formatta jolyqqan prezident Toqaev pen DDSŪ basşysy ekeuara koronavirus pandemiiasyna qarsy ıs-qimyl boiynşa yntymaqtastyqty nyǧaitudyŋ perspektivalary jaiynda häm COVID-19 ındetıne qarsy ekpe egu turaly söztalqy jasaǧan.
Prezident DDSŪ basşysyna qazaqstandyq QazVac vaksinasynyŋ klinikalyq synamalarynyŋ aldyn ala nätijelerı turaly, onyŋ tiımdılık deŋgeiı 96 paiyz ekenı, qazırgı uaqytta salalyq organdar otandyq vaksinaǧa kelısım alu üşın DDSŪ-men jūmys jürgızıp jatqanyn aitqan.
Al Tedros Adhan Gebreiesus öz kezegınde: «Bügınge deiın 2 million adamǧa vaksina salynǧan eken. Būl öte jaqsy körsetkış. Köptegen el mūndai deŋgeige jetken joq. Halyqtyŋ 55 paiyzyna ekpe salamyz degen maqsattaryŋyz qoldauǧa tūrarlyq», - dep pıkır bıldırıptı.
Ol sondai-aq, QazVac ekpesınıŋ äzırlemesın qoldaitynyn jäne Düniejüzılık densaulyq saqtau ūiymy tötenşe jaǧdai kezınde paidalanuǧa bolatyn därı-därmekterdıŋ tızımıne qosu mümkındıgın qarastyruǧa daiyn ekenın aitqan eken. «Aqorda» solai dep habar taratty.
Aita keteiık, qazırgı taŋda Qazaqstan bilıgı resmi türde üş vaksinaǧa rūqsat bergen Olar: Hayat-Vax, QAZVAC jäne Sputnik V. Osylardyŋ ışınde halyqqa jappai egılıp jatqany Reseilık Sputnik V vaksinasy.
Resmi statistikaǧa süiensek, qazırgı uaqta Qazaqstanda ūzyn-sany 3 million 97 myŋ 941 adamǧa vaksina salynǧan. Al vaksinanyŋ tolyq komponentterın alǧandary sany 1 million 21 myŋ 100 adam eken. Al QR Densaulyq saqtau ministrı Aleksei Soi küzge deiın barlyǧy 10 mln adamǧa vaksina egu josparlanǧanyn aitqan.
Taqyrypqa tūzdyq retınde, bız Reseilık Sputnik V vaksinasy turaly reseilık saiasatker Andrei Karaulovtyŋ ukrain jurnalistı Dmitrii Gordonǧa bergen sūhbatynda aitqan özektı oilaryna şolu jasaǧandy jön kördık. Eskertu: Sūhbat osydan bırneşe ai būryn alynǧan häm jariialanǧan.
Andrei Karaulov:
Eŋ sūmdyq söz – därıgerlerdıŋ «ındetten qūlan-taza aiyqty» degen sözderı. Resei Federasiiasynyŋ şūǧyl ştaby kün saiyn «tolyq aiyqty» degen bos sözdı aitady. Tolyq degenıŋız – onyŋ artynda eşqandai saldary tumaidy degen söz. Al koronavirus ta, SPİD sekıldı, immunitet tolyq ölgen kezden bastap, ındettıŋ saldary sezıle bastaidy.
Koronavirustyŋ özı sonşalyq qauıptı virus emes. Būl – jūmsaq virus. İntelligenttı virus. Al oǧan immundyq jüienıŋ küresuı – mıne, gäp osynda. Indettıŋ saldaryn tudyratyn da osy immunitettıŋ jauaby. Būl da SPİD sekıldı. Onyŋ saldary bügın-erteŋ şyǧa qoimauy mümkın. Bälkım bır jyl, bälkım tört jyl t.b. Jüre sezıledı. Sondyqtan, «ındetten tolyq aiyqty» degen söz – baryp tūrǧan oŋbaǧannyŋ sözı.
Būl qoldan jasalǧan ındet. Būl turaly bızdıŋ arnamyzda jurnalist emes, ǧylym doktory, institut direktory bırınşı jaǧdailar 2013 jyly AQŞ bazasynda tırkelgenın aitqan. Şyndyǧynda, bız būl ındettıŋ qaidan şyqqanyn anyqtai almaimyz. Anau, Niu Iorktegı «egız mūnaradaǧy» terraktınıŋ qūpiiasy sekıldı, tüp şyndyǧyn eşqaşan bıle almaimyz. Al būnyŋ qoldan jasalǧany jäne oǧan SPİD elementınıŋ qosylǧany aidan anyq!
Qazır osy koronavirustan keiın qanşama aurular paida boluda. Osy koronavirustan keiın qanşa adam aiaq-qoldarynan aiyryldy?.. Bız älı künge ındettıŋ saldary turaly eşteŋe bılmeimız.
Onişenko älgınde: «Sputnik vaksinasy 60 jastan asqandar üşın qauıptı», - dep mälımdedı. Sputnik vaksinasy öte auyr vaksina. Ony jasau da auyr. Öndıruşılerdıŋ özderı onyŋ auyr qorytylatynyn aityp otyr.
Lukaşenkonyŋ baspasöz hatşysy Nataliia Eismont aldyŋǧy jazda vaksina alǧan. Sputniktıŋ ekı dozasyn alǧan. Qazır onyŋ jaǧdaiyn qaraŋyz. Jelıde onyŋ Lukaşenkonyŋ kömekşısımen söilesken äŋgımesı tarady. Bır anyǧy - vaksinasiiadan keiın de koronaviruspen auyrǧan jaǧdailar kün saiyn artyp keledı.
Putin vaksina saldyrdy ma? Joq, ärine! Qyzy vaksina saldyrǧany ras. Tıptı onyŋ qalai bolǧanyn da bılemın. Küludıŋ qajetı joq. Ol Reseige qyzmet etkısı keldı. Ol öz ainalasyndaǧylardan «Reseige qalai qyzmet etuım kerek», dep sūraǧan. Ainalasyndaǧylar vaksina saldyrudy aitqan. Tıptı, onyŋ vaksina saldyrǧanyn Putin de bılmegen.
Myna qyzyqty qaraŋyz. Bızde Kirill Dmitriev degen adam bar. RF Tıkelei investisiialar qoryn basqarady. Resei vaksinasyn älemdık naryqqa taratyp jürgen solar. Mıne, sol Dmitriev byltyr mamyr aiynda AstraZeneca satyp alǧan, halyqtyŋ aqşasyna. Onysy jäne az da emes. Bız äuelde būl vaksinany Putin men onyŋ ainalasyndaǧylarǧa salar dep oilaǧanbyz. Keiın būl AstraZeneca-dan da päle şyqty. Ainalyp kelgende AstraZeneca men Sputnik ekeuı bırdei bolyp şyqty.
Eŋ soŋynda ne bolǧanyn bılesız be? Külesız. Al mūndai jaǧdai tek Reseide boluy mümkın. Jaŋaǧy Dmitriev degenıŋız eŋ aqyrynda AstraZeneca men Sputinik egen ekı vaksinany bırıktıru turaly ūsynys jasady.
Andrei Karaulov:
Eŋ sūmdyq söz – därıgerlerdıŋ «ındetten qūlan-taza aiyqty» degen sözderı. Resei Federasiiasynyŋ şūǧyl ştaby kün saiyn «tolyq aiyqty» degen bos sözdı aitady. Tolyq degenıŋız – onyŋ artynda eşqandai saldary tumaidy degen söz. Al koronavirus ta, SPİD sekıldı, immunitet tolyq ölgen kezden bastap, ındettıŋ saldary sezıle bastaidy.
Koronavirustyŋ özı sonşalyq qauıptı virus emes. Būl – jūmsaq virus. İntelligenttı virus. Al oǧan immundyq jüienıŋ küresuı – mıne, gäp osynda. Indettıŋ saldaryn tudyratyn da osy immunitettıŋ jauaby. Būl da SPİD sekıldı. Onyŋ saldary bügın-erteŋ şyǧa qoimauy mümkın. Bälkım bır jyl, bälkım tört jyl t.b. Jüre sezıledı. Sondyqtan, «ındetten tolyq aiyqty» degen söz – baryp tūrǧan oŋbaǧannyŋ sözı.
Būl qoldan jasalǧan ındet. Būl turaly bızdıŋ arnamyzda jurnalist emes, ǧylym doktory, institut direktory bırınşı jaǧdailar 2013 jyly AQŞ bazasynda tırkelgenın aitqan. Şyndyǧynda, bız būl ındettıŋ qaidan şyqqanyn anyqtai almaimyz. Anau, Niu Iorktegı «egız mūnaradaǧy» terraktınıŋ qūpiiasy sekıldı, tüp şyndyǧyn eşqaşan bıle almaimyz. Al būnyŋ qoldan jasalǧany jäne oǧan SPİD elementınıŋ qosylǧany aidan anyq!
Qazır osy koronavirustan keiın qanşama aurular paida boluda. Osy koronavirustan keiın qanşa adam aiaq-qoldarynan aiyryldy?.. Bız älı künge ındettıŋ saldary turaly eşteŋe bılmeimız.
Onişenko älgınde: «Sputnik vaksinasy 60 jastan asqandar üşın qauıptı», - dep mälımdedı. Sputnik vaksinasy öte auyr vaksina. Ony jasau da auyr. Öndıruşılerdıŋ özderı onyŋ auyr qorytylatynyn aityp otyr.
Lukaşenkonyŋ baspasöz hatşysy Nataliia Eismont aldyŋǧy jazda vaksina alǧan. Sputniktıŋ ekı dozasyn alǧan. Qazır onyŋ jaǧdaiyn qaraŋyz. Jelıde onyŋ Lukaşenkonyŋ kömekşısımen söilesken äŋgımesı tarady. Bır anyǧy - vaksinasiiadan keiın de koronaviruspen auyrǧan jaǧdailar kün saiyn artyp keledı.
Putin vaksina saldyrdy ma? Joq, ärine! Qyzy vaksina saldyrǧany ras. Tıptı onyŋ qalai bolǧanyn da bılemın. Küludıŋ qajetı joq. Ol Reseige qyzmet etkısı keldı. Ol öz ainalasyndaǧylardan «Reseige qalai qyzmet etuım kerek», dep sūraǧan. Ainalasyndaǧylar vaksina saldyrudy aitqan. Tıptı, onyŋ vaksina saldyrǧanyn Putin de bılmegen.
Myna qyzyqty qaraŋyz. Bızde Kirill Dmitriev degen adam bar. RF Tıkelei investisiialar qoryn basqarady. Resei vaksinasyn älemdık naryqqa taratyp jürgen solar. Mıne, sol Dmitriev byltyr mamyr aiynda AstraZeneca satyp alǧan, halyqtyŋ aqşasyna. Onysy jäne az da emes. Bız äuelde būl vaksinany Putin men onyŋ ainalasyndaǧylarǧa salar dep oilaǧanbyz. Keiın būl AstraZeneca-dan da päle şyqty. Ainalyp kelgende AstraZeneca men Sputnik ekeuı bırdei bolyp şyqty.
Eŋ soŋynda ne bolǧanyn bılesız be? Külesız. Al mūndai jaǧdai tek Reseide boluy mümkın. Jaŋaǧy Dmitriev degenıŋız eŋ aqyrynda AstraZeneca men Sputinik egen ekı vaksinany bırıktıru turaly ūsynys jasady.
Nūrgeldı ÄBDIǦANİŪLY,
"Adyrna" ūlttyq portaly
