Reseide Pentagonnyŋ TMD elderındegı, atap aitqanda Qazaqstan men Özbekstandaǧy biologiialyq zerthanalary alaŋdatty. Mäskeu osy ortalyqtardaǧy qauıptı infeksiialardy zertteu atyn jamylyp, amerikandyqtar biologiialyq qaru jasap jatyr dep qorqady. Būl turaly Sputnik-ke bergen sūhbatynda Rospotrebnadzordyŋ būrynǧy basşysy, Memlekettık Dumanyŋ deputaty, epidemiolog Gennadii Onişenko aitty, - dep habarlaidy "Adyrna" ūlttyq portaly.
Ol AQŞ-tyŋ qorǧanys ministrlıgı qarjylandyratyn amerikandyq biologiialyq zerthanalar qazır Äzırbaijan, Armeniia, Gruziia, Qazaqstan, Moldova, Özbekstan jäne Ukrainada jūmys ısteitındıgın eske saldy.
«Būl zerthanalarda joǧary käsıbi äskeri mikrobiologtar jūmys ısteidı. Ärine, olar gruzin nemese äzerbaijan balalaryn qorǧauǧa arnalǧan düniemen ainalyspaidy. Olar tabiǧi virustyq oşaqtardy zerttep, ştammdardy eksporttap jatyr. Olardyŋ mındetı qarapaiym - virusty jasau», - dep sendırdı Onişenko.Därıgerdıŋ pıkırınşe, Reseidegı alaŋdauşylyq tudyratyn mäsele - Almatyǧa jaqyn ornalasqan Ortalyq anyqtamalyq zerthana. Būl mekeme eŋ zamanaui jabdyqtarmen jabdyqtalǧan jäne Pentagonnyŋ Ortalyq Aziiadaǧy ǧylymi jelısınıŋ bölıgı bolyp tabylady.
«Zerthana öte quatty, qorǧanys deŋgeiı joǧary. Onda äskeri biologiialyq qūramdar jasaluda. AQŞ-ta ıs jüzınde özderınıŋ ne jürgızıp jatqanyn jasyryp jürgen joq» - dedı Rospotrebnadzordyŋ būrynǧy basşysy. Qazırgı ömırde biologiialyq qaru gibridtı soǧystyŋ negızgı qūraldarynyŋ bırıne ainaluda, dedı Onişenko.Koronavirustyq pandemiia infeksiianyŋ ziianyn anyq körsettı.
«Bız virustardyŋ jappai psihoz qūru, saiasi jaǧdaidy tūraqsyzdandyru, ekonomikanyŋ qūldyrauy tūrǧysynan tiımdı ekenıne közımız jettı. Koronavirus älemdık ekonomikaǧa kez-kelgen soǧystan görı köp ziian keltırdı», - dedı deputat.Sonymen qatar, qazırgı kezde biologiialyq zerthanalardyŋ jūmysyn tolyq baqylauǧa almaǧandyqtan virustyŋ jasandy şyqqandyǧyn däleldeu mümkın emes. Tekserıs jürgızuşılerge «köruge bolatyny» ǧana körsetıledı », - dep tüiındedı ol.
«Keide gruzindık mamandar arnaiy kostiumdermen kiınıp, osy zerthanalarǧa barady. Bıraq olardy naǧyz oşaǧyna eŋ jasyryn jerlerıne jıbermeidı. Mūnda qandai zertteuler jürgızılıp jatqanyn eşkım bılmeidı, öitkenı būl äskeri zertteu », - dep tüiındedı Gennadii Onişenko.Alaida, būǧan deiın Masǧūt Aiqymbaev atyndaǧy Qazaq karantindık jäne zoonozdyq infeksiialar ǧylymi ortalyǧynda olar AQŞ Almatydaǧy Ortalyq referenttık zerthanasynda "biologiialyq qaru jasau boiynşa jūmys ısteuge qauqary joq, ıstemeidı" dep sendırgen edı. SRL-dıŋ negızgı mındetı - asa qauıptı infeksiialarǧa epidemiologiialyq monitoring jüiesın jetıldıru, mamandardy daiarlau, bioqauıpsızdık standartyn engızu. Ǧylymi ortalyqtyŋ direktory Baqyt Atşabar zerthana äskeri nysan retınde paidalanylmaitynyn atap öttı. Biologiialyq qaru jasau jūmystary, ǧalymnyŋ pıkırınşe, qala ortalyǧynda jürgızıluı mümkın emes.
"Qazaqstan - älemdık qauymdastyqtyŋ müşesı, Qazaqstan iadrolyq, biologiialyq, himiialyq qauıpsızdıkke qatysty köptegen halyqaralyq qūjattarǧa qol qoidy. Qazaqstan būl qūjattarǧa berık memleket", - dep atap öttı Atşabar.Ol AQŞ-tyŋ jobaǧa qatysuy men qarjylandyruy osyndai obektılerdı qūru täjıribesı tūrǧysynan qajet ekenın alǧa tartty. Būl ortalyqtyŋ qūrylysy, ǧalymnyŋ pıkırınşe, AQŞ-tyŋ qauıptı azaitu baǧdarlamasy aiasynda qarjylandyrylady eken. Atşabar qūrylys aiaqtalǧannan keiın AQŞ ony Qazaqstannyŋ menşıgıne ötkızedı dep naqty aitty. Ǧalym AQŞ özı qauıptı aurulardan alşaq boluy üşın, älem elderınde arnaiy zerthanalar salyp jatqanyn da jasyrmady. Qazaqstannyŋ Syrtqy ıster ministrlıgı men Densaulyq saqtau ministrlıgınıŋ basşysy būǧan deiın de keibır şeteldık jäne otandyq BAQ-tardyŋ elde biologiialyq qaru jasalyp jatqandyǧy turaly taratqan aqparatyn joqqa şyǧarǧan bolatyn.
"Adyrna" ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
