Jaqynda QR premer-mınıstri Asqar Mamın 2020 jyly ósýdiń oń dınamıkasyn kórsetken óńirler qatarynda Qostanaı oblysy da bar ekenin atap ótti.
Oń ózgerister
Ádette, kez kelgen aımaqtyń ekonomıkasynda bir ereksheliktiń nemese basymdyq kórsetetin salanyń bolatyny belgili. Eger oblystyq ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasy usynǵan derekterge júginetin bolsaq, Qostanaı oblysyndaǵy ekonomıkanyń damýyna múmkindik beretin sala – óńdeý ónerkásibi. Ónerkásiptiń naqty kólem ındeksi (NKI) tutastaı alǵanda 107,4% - dy qurasa, onyń NKI 2020 jyly 120% - ǵa teń bolǵan.
Óńdeý ónerkásibiniń NKI-de avtoónerkásiptiń úlesi kóp. 2020 jyly oblysta 46,2%–ǵa jeńil avtomobılder, eki jarym ese – shaǵyn avtobýstar, úsh ese – júk mashınalary, 1,8 ese - traktorlar shyǵaryldy.
Negizinde metall ılegi óndirisi – 8,9%, asbest óndirý – 7,9%-dy quraıdy. Oblystyń tamaq ónerkásibi sary maı óndirý boıynsha – 54,9% – ǵa artyq, alkogolsiz sýsyndar – 22,4%, un – 14,4%, shujyq ónimderi – 8,2%, nan-4,6% -dy ıelenedi.
Investıııalar
– Jeke ınvestıııalar boıynsha toǵyz óńir ósim kórsetti, - dep atap ótti Asqar Mamın. - Eń joǵary ósý qarqyny Túrkistan, Aqmola jáne Soltústik Qazaqstan oblystarynda, Nur-Sultan jáne Shymkent qalalarynda anyq kórinedi. Sonymen qatar Qostanaı, Aqmola, Soltústik Qazaqstan oblystarynda, sondaı-aq Almaty qalasynda óńdeý ónerkásibiniń joǵary ósimi baıqalady.
Ekonomıka jáne bıýdjettik josparlaý basqarmasynyń derekteri boıynsha, negizgi kapıtaldaǵy 329,5 mlrd teńgeni nemese 2019 jylǵa 111,0%-dy ınvestıııalar quraıdy. Qandaı salalarǵa ınvestıııa salǵan durys? Investorlar úshin ónerkásip (ınvestıııalardyń jalpy kóleminiń 39,5%), aýyl sharýashylyǵy (16,7%), jyljymaıtyn múlikpen operaııalar (12,4%) jasaý áldeqaıda kóp tabys ákeledi.
Aýyl sharýashylyǵy men jyljymaıtyn múliktegi NKI ósýi ınvestıııalaýdyń basym baǵyttarymen baılanysty ma? Aýyl sharýashylyǵy salasynda aýyl sharýashylyǵy ónimderiniń jalpy shyǵarylymy 572,1 mlrd teńgeni nemese 2019 jyly 120,8% qurady. Iri qara mal basy 0,2% – ǵa, onyń ishinde sıyr – 3,2% – ǵa, qoılar – 1,4% - ǵa, eshkiler-3,1% - ǵa, jylqylar-6,8%-ǵa ulǵaıdy. 104 myń tonna et, 427 myń tonna sıyr súti, 616,3 mln dana jumyrtqa óndiriledi.
Qurylysta oryndalǵan jumystar kólemi 150,7 mlrd teńgeni quraıdy, bul 2019 jylǵa qaraǵanda 28,4%-ǵa artyq. Jalpy aýdany 379 myń sharshy metrden astam turǵyn úı ǵımarattary paıdalanýǵa berildi. Bul ótken jylmen salystyrǵanda 113,1% jetken.
Baǵa
Pandemııa shaǵyn jáne orta kásipkerlik sýbektileriniń jumysyn aıtarlyqtaı qıyndatty. 2021 jylǵy 1 qańtardaǵy jaǵdaı boıynsha oblysta 52495 shaǵyn jáne orta bıznes sýbektileri jumys isteıdi, 158 myńnan astam adam jumyspen qamtylǵan. Degenmen, ónim shyǵarý 2020 jylǵy qańtar-qyrkúıekte ótken jylǵa qaraǵanda 3,1% - ǵa ulǵaıyp, 805 mlrd teńgeden astam somany quraǵan.
Inflıaııanyń jalpy deńgeıin sıpattaıtyn tutyný baǵalarynyń ındeksi 2020 jyly jeltoqsanda 2019 jylǵa qaraǵanda 107,2% - ǵa deıin artqan. Baǵa ındeksi azyq – túlik taýarlaryna – 11,0%, azyq-túlik emes taýarlaryna-5,4%, aqyly qyzmetterge - 4,0%-ǵa ósti. Statıstıkaǵa sáıkes, oblys kásiporyndaryndaǵy bir qyzmetkerdiń ortasha aılyq jalaqysy 2020 jyldyń qańtar-qyrkúıek aılarynda 163847 teńgeni quraǵan. (2019 jyldyń tıisti kezeńine 116,8%). Alaıda memleket tarapynan baǵany retteý qajettiligi áli kúnge deıin ózekti máselelerdiń qatarynda.
