Jaqynda QR premer-ministrı Asqar Mamin 2020 jyly ösudıŋ oŋ dinamikasyn körsetken öŋırler qatarynda Qostanai oblysy da bar ekenın atap öttı.
Oŋ özgerıster
Ädette, kez kelgen aimaqtyŋ ekonomikasynda bır erekşelıktıŋ nemese basymdyq körsetetın salanyŋ bolatyny belgılı. Eger oblystyq ekonomika jäne biudjettık josparlau basqarmasy ūsynǧan derekterge jügınetın bolsaq, Qostanai oblysyndaǧy ekonomikanyŋ damuyna mümkındık beretın sala – öŋdeu önerkäsıbı. Önerkäsıptıŋ naqty kölem indeksı (NKİ) tūtastai alǧanda 107,4% - dy qūrasa, onyŋ NKİ 2020 jyly 120% - ǧa teŋ bolǧan.
Öŋdeu önerkäsıbınıŋ NKİ-de avtoönerkäsıptıŋ ülesı köp. 2020 jyly oblysta 46,2%–ǧa jeŋıl avtomobilder, ekı jarym ese – şaǧyn avtobustar, üş ese – jük maşinalary, 1,8 ese - traktorlar şyǧaryldy.
Negızınde metall ilegı öndırısı – 8,9%, asbest öndıru – 7,9%-dy qūraidy. Oblystyŋ tamaq önerkäsıbı sary mai öndıru boiynşa – 54,9% – ǧa artyq, alkogolsız susyndar – 22,4%, ūn – 14,4%, şūjyq önımderı – 8,2%, nan-4,6% -dy ielenedı.
İnvestisiialar
– Jeke investisiialar boiynşa toǧyz öŋır ösım körsettı, - dep atap öttı Asqar Mamin. - Eŋ joǧary ösu qarqyny Türkıstan, Aqmola jäne Soltüstık Qazaqstan oblystarynda, Nūr-Sūltan jäne Şymkent qalalarynda anyq körınedı. Sonymen qatar Qostanai, Aqmola, Soltüstık Qazaqstan oblystarynda, sondai-aq Almaty qalasynda öŋdeu önerkäsıbınıŋ joǧary ösımı baiqalady.
Ekonomika jäne biudjettık josparlau basqarmasynyŋ derekterı boiynşa, negızgı kapitaldaǧy 329,5 mlrd teŋgenı nemese 2019 jylǧa 111,0%-dy investisiialar qūraidy. Qandai salalarǧa investisiia salǧan dūrys? İnvestorlar üşın önerkäsıp (investisiialardyŋ jalpy kölemınıŋ 39,5%), auyl şaruaşylyǧy (16,7%), jyljymaityn mülıkpen operasiialar (12,4%) jasau äldeqaida köp tabys äkeledı.
Auyl şaruaşylyǧy men jyljymaityn mülıktegı NKİ ösuı investisiialaudyŋ basym baǧyttarymen bailanysty ma? Auyl şaruaşylyǧy salasynda auyl şaruaşylyǧy önımderınıŋ jalpy şyǧarylymy 572,1 mlrd teŋgenı nemese 2019 jyly 120,8% qūrady. Irı qara mal basy 0,2% – ǧa, onyŋ ışınde siyr – 3,2% – ǧa, qoilar – 1,4% - ǧa, eşkıler-3,1% - ǧa, jylqylar-6,8%-ǧa ūlǧaidy. 104 myŋ tonna et, 427 myŋ tonna siyr sütı, 616,3 mln dana jūmyrtqa öndırıledı.
Qūrylysta oryndalǧan jūmystar kölemı 150,7 mlrd teŋgenı qūraidy, būl 2019 jylǧa qaraǧanda 28,4%-ǧa artyq. Jalpy audany 379 myŋ şarşy metrden astam tūrǧyn üi ǧimarattary paidalanuǧa berıldı. Būl ötken jylmen salystyrǧanda 113,1% jetken.
Baǧa
Pandemiia şaǧyn jäne orta käsıpkerlık subektılerınıŋ jūmysyn aitarlyqtai qiyndatty. 2021 jylǧy 1 qaŋtardaǧy jaǧdai boiynşa oblysta 52495 şaǧyn jäne orta biznes subektılerı jūmys ısteidı, 158 myŋnan astam adam jūmyspen qamtylǧan. Degenmen, önım şyǧaru 2020 jylǧy qaŋtar-qyrküiekte ötken jylǧa qaraǧanda 3,1% - ǧa ūlǧaiyp, 805 mlrd teŋgeden astam somany qūraǧan.
İnfliasiianyŋ jalpy deŋgeiın sipattaityn tūtynu baǧalarynyŋ indeksı 2020 jyly jeltoqsanda 2019 jylǧa qaraǧanda 107,2% - ǧa deiın artqan. Baǧa indeksı azyq – tülık tauarlaryna – 11,0%, azyq-tülık emes tauarlaryna-5,4%, aqyly qyzmetterge - 4,0%-ǧa östı. Statistikaǧa säikes, oblys käsıporyndaryndaǧy bır qyzmetkerdıŋ ortaşa ailyq jalaqysy 2020 jyldyŋ qaŋtar-qyrküiek ailarynda 163847 teŋgenı qūraǧan. (2019 jyldyŋ tiıstı kezeŋıne 116,8%). Alaida memleket tarapynan baǧany retteu qajettılıgı älı künge deiın özektı mäselelerdıŋ qatarynda.
Ūqsas jaŋalyqtar
