Bizde batys qoǵamyn "azǵan - tozǵan", "olar keri ketken" dep sanaıtyn adamdar óte kóp eken. Biraq aqyryndap bajaılap otyryp, batys qoǵamynda bala asyrap alýdyń kóp eken baıqadym. Olar tipti shetelden kelip, bizdiń aýrý - syrqaý balalarymyzdy alyp ketedi. Mápelep ósirip, adam qataryna qosyp jatyr.
Al olardyń ana Anjelına Djolı sııaqty tanymal juldyzdary ár násilden bala alyp, olardy asyrap, baǵyp-qaǵyp óz halqyna kúshti ónege kórsetip otyr. Endi osy batystyń, adamzattyń damýyna úles qosyp keremet jetistikke jetken daryndy tulǵalary, ataqty baılary, kıno-mýzyka juldyzdary, sportshylary mindetti túrde bir-bir qaıyrymdylyq qorlaryna múshe bolyp, ózderiniń tapqan tabystaryn qaıyrymdylyq sharalaryna mıllıondap shashady eken. Bıll Geıts, Stıv Djobs, Ilon Mask....
Bıll Geıts tipti óziniń bar tapqan-taıanǵanyn qaıyrymdylyq qoryna aýdarmaq bolyp bekingen adam. Menińshe, bular bul fánı jalǵannyń shyn mán maǵynasyn túsingen jandar. "Afrıka múgedek balalaryn qoldaý uıymy", "Muqtaj jandardy qorǵaý uıymy",
"SPID aýrýyna qarsy qor".... Taǵysyn taǵy...
Bundaı nárse olarda qalypty jaǵdaı.
Eger siz batysta qandaı da bir jetistikke jetken tanymal adam bolsańyz, sondaı juldyz, baı-qýatty adam bola tura, qaıyrymdylyq qorlaryna múshe bolmasańyz, ol o jaqta uıatty jaǵdaı. Al endi bizdiń adamdar balalar úıinen bala almaq túgel, onyń mańyna jolamaıtyn bolý kerek. Bizdegi shetelge bala berýge qarsy bolyp, "biz balasyn jylatpaǵan, syrtqa qańǵyrtpaǵan halyqpyz" dep suńquldap júrgen kisilerden ózderiniń jetimder úıinen neshe bala asyrap alǵanyn surasańyz, olar oǵan jaýap bere almaıdy.
Men tipti bylaı aıtaıyn. Bizdiń qoǵamda qazir ne kóp, alǵashqy nekeden joly bolmaı balasymen ajyrasyp, balalarymen ekinshi qaıta baǵyn synap júrgen qyz-kelinshekterimiz óte kóp. Olar da bul jalǵanda baqytty bolýǵa quqyly. Olar da bireýdiń mápelep ósirgen qyzy, ana, jar. Ókinishke qaraı, bizdiń adamdar jetimder úıinen bala asyramaq túgeli, sol ózderi unatqan, buryn turmystan shyqqan kelinshekterdiń sońynan ergen qaradomalaq qarakózderdi de "prıep" retinde qarastyryp, olardy qosh kórmeıdi. Ol jasyryn nárse emes. "Ózińnen týmaı ul bolmas" dep shánıedi.
"Esik kórgendi emes, besik kórgendi al" dep taǵy taqyldaıdy. Al endi ana bizdiń urlyqpen baıyp alǵan baı-shonjarlarymyz óz tapqan-taıanǵanyna álemniń vılla, ıahtalaryn satyp alýdan basqa bileri joq. Taırańdap ıahtalarynda bılep júr. Toqaldan toqal alyp, shetelge asyryp jatyr. Bu kezde, óz qandastary, ıaǵnı shyn muqtaj jandar, balalaryn shubyrtyp ákimshilik ǵımarattaryn shabýyldap jaǵdaı surap júr. Olarǵa ana bizdiń shynjyrbalaq shubar tós baı - shonjarlardyń, kórshi memlekettiń tilinde "zachem rojat stolko" dep nemese "samı rabotat ne hotıat, lentıaı, halıavý lıýbıat" dep bul ómirde qysqa jibi kúrmeýge kelmeı óz ómirinde sátsizdikke ushyrap, shaqsha basy sharadaı bolǵan óz halqyna jıirkene qarap otyrǵanyna men júz paıyz senimdimin.
Men tipti mynany aıtaıyn: bizde qurban aıt bolǵanda arnaıy jerler ashylyp qoı ataýly qyrylyp soıylady eken. Sonda ol soıylǵan qoılardyń etin árkim óz úıine alyp ketedi-mis. Eshkim eshkimge túk ustatpaıdy eken. Sol mańda mólıip turatyn muqtaj jandarmen et bólisetin adamdar bizde ilýde bireý eken. Biletinder solaı deıdi. Osyndaı naqty mysaldarmen bizdiń batys qoǵamynan sonshalyqty kenjelep artta qalyp, sonshalyqty jetilmegendigimizdi dáleldep shyǵýǵa bolady.
Men qaıta bunyń ber jaǵyn ǵana qozǵap otyrmyn. Sondyqtan, bar jaǵynan sol batystyń shańyna da ilese almaı júrip "batys andaı, batys myndaı" degen bizdiń sóz - ottaǵan sóz.
