Bir dana kele jatsa, aldynan tas tıelgen aýyr arbany ıterip kele jatqan adamdy kezdestiredi. «Sen ne istep kele jatyrsyń?»- dep suraıdy dana odan. Ol: «Kórmeı tursyń ba, myna qarǵys atqyr arbany súırep kelemin», - dep jaýap beredi. Aldynan ekinshi arbany súıregen kisi shyǵady. Sondaı suraqqa ol «Ne isteıin oınap júrgen joqpyn, aqsha tabýdyń amalyn jasap júrmin»,- deıdi. Tap sondaı arbamen úshinshi adam keledi. «Al sen ne istep kelesiń?» degen saýalǵa ol: «men ana turǵan qasıetti meshitti salyp jatyrmyn» - dep qýana jaýap beripti. Barlyǵynyń da salyp jatqandary meshittiń qurylysy eken. Báriniń oryndap júrgen jumysy birdeı, biraq sol eńbekke qatynasy, kózqarasy ártúrli. Mine, jaqsy psıholog pen jaman psıholog, jaqsy muǵalim men men nashar muǵalim, jaqsy maman men jaman maman degen baǵaǵa nelikten, ne sebepti ıe bolatynymyzǵa jaýap tapqandaımyn. Ol óz qyzmetińe, aldyńdaǵy isińe, ıaǵnı balaǵa degen qatynasyńa, senimińe baılanysty eken.Ásirese psıholog mamandyǵyn tańdaǵan adamǵajumysqa aqsha tabý úshin, ne basqa jumystyń reti bolmaǵasyn amal joq- mektepke psıholog bolyp, qalaı bolsa solaı qarym-qatynas jasaýǵa múldem bolmaıdy. Óz mamandyǵyńdy súıseń sen qaıtken kúnde de sol jumysty sapaly, shyǵarmashylyq pen nátıjeli oryndap, bilmegen saýaldarǵa óziń izdenip jaýap tabýǵa, talpynasyń. Meniń aldyma kelgen adamǵa qaıtken kúnde de qol ushymdy berip, jaqsylyq jasaýǵa tyrysamyn. Kerisinshe, qyzmetke kezdeısoq kelgen adamnan boıkúıez, terisiqalyń negizgi máselege salǵyr mansapqor shyǵady. Uzaq turyp áreń kezegiń kele bargende «Úzilissiz, eki saǵattan keıinkel »- dep esikti tuısyǵyńnyń aldynan tars etkizetinder bar. Olardy kezekte bir – aqadamqalǵany, onyń qandaı kisi ekeni, muqtajdyǵy oılandyrmaıdy. Osyndaılar týraly «Jany ashymastyń qasynda basyń aýyrmasyn», - dep halyq taýyp aıtqan. Psıholog mamanǵa mundaı qasıet múldem jaraspaıdy. HHI ǵasyrdyń naǵyz ustazy qandaı bolý kerek? Árıne, ol óz kásibiniń maıtalmany, osy maqsatqa rýhanı kúsh-jigerin, parasat-qýatyn salý kerektigi aıtpasa da túsinikti. Bul – árkimniń qolynan kele bermeıtin, erekshe talanty qajet etetin, baı qııaldy adamǵa tán qasıet. Sondaı-aq ustaz kúnbe kúngi óziniń kóp qyrly eńbeginde mazmuny ártúrli kezdeısoq jaıttardyń týyndap otyratynyn aldyn ala sezip, boljap jáne onyń oń sheshimin tabýǵa daıyn bolýǵa tıis. Sondyqtan da ustazdy ár balanyń jan-dúnıesin tanyp-bilýshi ári ony jeke tulǵa etip qalyptastyrýshy, el bolashaǵynyń músinshisi deýge bolady. Ustaz bolý – bala kezimnen armanym edi. Balanyń jan dúnıesin túsine alatyn psıholog retinde balalarymdy tárbıeleýde halqymnyń ǵasyrlar boıy kele jatqan qundylyqtardy boıyna sińirip, oıyna uıalatýǵa tyrysamyn. Muǵalimniń áleýmettik bedelin kóterýde onyń sabyrlylyǵy, sergektiligi, meıirimdiligi men kishipeıildiligi de zor ról atqarady. Bilimdar muǵalimniń sóıleý tehnıkasy men adamdy túsiný bilýi, basqa adamdy elitip áketýi basym bolady. Pedagogıkalyq ádep-muǵalimniń kásiptik sapasy jáne kásiptik erekshelik belgisi. Keıbir muǵalim, kásibin aıtpaı- aq, óziniń ádildigimen, iltıpattylyǵymen óziniń mamandyǵyn syrt kózge aıqyndap turady. Ár mamandyqtyń óz qıyndyǵy, óz qyzyǵy bar. Psıhologtyń jumysy kúrdeli de, qyzyqty da. Shynyn aıtsam, keıde jumystan soń úıge kelgende, qatty sharshaǵanymdy sezemin. Biraq sol ótkizgen kúndi taldaı otyryp, oqýshylardyń maǵan degen yqylasyn, maǵan umtylǵan úmit toly kózderin, tátti qylyqtaryn bir sát eske túsirsem, sharshaǵanym umytylyp ta ketedi. Osy bir «Balalar áleminiń» teńizine bir boılasań, eshqashan basqa jaqqa kete almaısyń dep oılaımyn. Óıtkeni bala – pák, bala – tap-taza. Móldir bulaqtyń bastaýyn, kózin ashyp, tunyǵyna qaný úshin qanshama qıyn da, qyzyqty eńbek pen ter tógý kerek deseńiz! Tańǵajaıyp balalar álemin tereńirek tanyp, óz ómir tájirıbemniń, meıirimniń dánderin qondyrý, psıholgııalyq trenıngter ótkizý – meniń jumysymnyń máni. Balalarmen jumys jasaý – úlken baqyt. Sebebi, tek qana bala, eshnársege de alańdamaı meıirimdilikke senedi, kishkentaı alaqanyn meniń alaqanyma qoıyp, óz qupııalaryn aıtyp, maǵan senim artady. Pák kóńil balalarmen ara-qatynas maǵan qýanysh, shattyq syılaıdy, sebebi men olarǵa, olar maǵan kerektigine senimdimin. Osy senimniń bolýy – ár pedagogtyń baqyty dep oılaımyn.
Myńbaeva Gúlnar,
mektep psıhology
