Messendjerler men áleýmettik jelilerde taratylyp jatqan zeınetkerlik jasty tómendetý týraly aqparat jalǵan bolyp tabylady, dep habarlaıdy «Adyrna» tilshisi. Bul týraly Eńbek jáne halyqty áleýmettik qorǵaý mınıstrliginiń baspasóz qyzmeti málimdedi.
Qoldanystaǵy zańnamaǵa sáıkes erler úshin zeınetkerlik jas - 63 jas, áıelder úshin búgingi tańda – 60 jas jáne odan ári 2027 jylǵa qaraı 63 jasqa deıin birtindep artady.
Búgingi kúni respýblıkada yntymaqty, bazalyq jáne jınaqtaýshy zeınetaqy tólemderin (Biryńǵaı jınaqtaýshy zeınetaqy qorynan – budan ári BJZQ) qamtıtyn úsh deńgeıli zeınetaqy júıesi qalyptasqan. Zeınetaqynyń jıyntyq mólsheri eńbek ótiline baılanysty bolyp keledi.
Yntymaqty zeınetaqylar júıesi birtindep joıylyp jatqany belgili, óıtkeni olardy taǵaıyndaý kezinde 1998 jylǵy 1 qańtarǵa deıin, ıaǵnı jınaqtaýshy júıe engizilgenge deıin jınaqtalǵan eńbek ótili eskeriledi.
Osyǵan baılanysty mindetti zeınetaqy jarnalary esebinen qalyptasqan jınaqtaýshy zeınetaqynyń róli artady (zeınetaqy jarnalaryn aýdarý kezeńi men mólsheri neǵurlym kóp bolsa, onyń mólsheri de soǵurlym joǵary bolady).
Bazalyq zeınetaqy zeınetkerlik jasqa jetken barlyq azamattarǵa zeınetaqy júıesine qatysý ótiline baılanysty (1998 jylǵa deıin de, osy kúnnen keıin de) eń tómengi kúnkóris deńgeıiniń 54%-ynan 100%-yna deıingi mólsherde beriledi. Iaǵnı, azamat neǵurlym uzaq jumys istese, bazalyq zeınetaqysynyń mólsheri soǵurlym joǵary bolady.
Qartaıǵanda sáıkes zeınetaqy tólemderin alý úshin zeınetaqy jınaqtarynyń jetkilikti kólemin qamtamasyz etý úshin 2014 jyly bekitilgen Qazaqstan Respýblıkasynyń zeınetaqy júıesin odan ári jańǵyrtýdyń 2030 jylǵa deıingi tujyrymdamasynda 2018-2027 jyldar aralyǵynda áıelder úshin zeınetke shyǵý jasyn jyl saıyn 6 aıǵa birtindep arttyrý kózdelgen.
Bul rette qazirgi ýaqytta zeınetkerlikke erte shyǵý boıynsha jeńildikterge quqyǵy bar áıelderge zeınetkerlik jasty kóterýdiń qatysy joq, olar:
– 5 jáne odan da kóp bala týǵan (asyrap alǵan) jáne olardy segiz jasqa deıin tárbıelegen áıelder – 53 jas;
– Semeı ıadrolyq synaq polıgonynyń tótenshe jáne eń joǵary radıaııalyq qater aımaqtarynda 1949 jylǵy 29 tamyz ben 1963 jylǵy 5 shilde aralyǵyndaǵy kezeńde keminde 5 jyl turǵan áıelder – 45 jas.
Áıelder úshin jumys istemeıtin ananyń jas balalaryn baǵyp-kútken, biraq árbir bala 3 jasqa tolǵanǵa deıin, jalpy alǵanda 12 jyl shegindegi ýaqyty zeınetaqy taǵaıyndaý úshin eńbek ótiline esepteledi degen jeńildik saqtalǵan.
Sonymen qatar, azamattar BJZQ-da zeınetaqy jınaqtary jetkilikti bolǵan kezde zeınetaqy annýıtetine quqyqty (zeınetaqy jasyna jetkenge deıin zeınetaqy jınaqtarynan zeınetaqy tólemderin alý quqyǵyn) paıdalana alady. Aǵymdaǵy jylǵy 1 qańtardan bastap zeınetaqy annýıteti shartyn jasasý jasy tómendetilip, 45 jasqa tolǵannan bastalady. Bul rette annýıtettik tólemder erler úshin 55 jastan, áıelder úshin – 52 jastan bastalady. Zııandy eńbek jaǵdaılarynda jumys isteıtin azamattar zeınetaqy annýıtetin 40 jastan paıdalana alady, bul rette osyndaı sharttar boıynsha tólemder 50 jastan júrgiziledi. Osy ózgeristerge, sondaı-aq aı saıynǵy annýıtettik tólemderdiń eń tómengi mólsheriniń eń tómengi kúnkóris deńgeıiniń 70% - yna deıin tómendeýine baılanysty (buryn annýıtettik tólemder eń tómengi zeınetaqy mólsherinen tómen bolmaýǵa tıis edi) zeınetaqy annýıteti sharttaryn jasasý BJZQ salymshylarynyń kópshiligi úshin qoljetimdi boldy. Osylaısha, sarapshylardyń baǵalaýy boıynsha 40 jastan bastap zeınetaqy annýıteti shartyn jasasý úshin BJZQ-daǵy jınaqtardyń eń az jetkiliktilik somasy shamamen 7,5 mln. teńgeni quraıdy.
«Qazaqstanda belgilengen zeınetkerlik jas halyqaralyq jáne otandyq sarapshylar júrgizgen zertteýlerdiń nátıjeleri men uzaq merzimdi aktýarlyq boljamdarǵa negizdelgen. QR-daǵy zeınetkerlik jas halyqaralyq tájirıbege jáne álemdegi qalyptasyp otyrǵan ekonomıkalyq jáne demografııalyq jaǵdaıǵa sáıkes keledi. Sondyqtan Qazaqstanda zeınetaqy jasyn ózgertý týraly másele qaralmaıdy»,-delingen habarlamada.
«Adyrna» ulttyq portaly
