Täuelsızdıktıŋ 25 jyldyǧyna orai Aqtöbege Moŋǧoliianyŋ Baian-Ölgei aimaǧynan qolöner şeberlerı arnaiy şaqyryldy. Oblystyq öner mūrajaiynyŋ ūiymdastyrumen ötıp jatqan «Qazaqtardyŋ dästürlı sändık-qoldanbaly önerı» atty şeberlık klasynda syrmaq jasap, keste tıgudıŋ joldary, kermelı bau toqu üiretıldı. Oǧan mektep oquşylary men tehnologiia pänınıŋ mūǧalımderı qatysyp jatyr. Al üiretuşı şeberler Saǧympaz Qajyhan men Qūrmet Tügelbai Aqtöbege alǧaş ret kelgen.
«Eskı qolönerdı jandandyryp, damytamyz degen soŋ kelıp otyrmyz. Balalardyŋ yntasy öte jaqsy. Ūstazdar üirenıp aldy. Syrmaqtyŋ neden jasalatynyn, tıgu joldaryn üirettık. Mäselen, syrmaq bes bölşekten tūrady. Olardy bırıktırıp, bır syrmaq şyǧaramyz. Bız keste, kermelı bau toqudy da meŋgeredı. Bızdıŋ auylda qai üige kırseŋız de osy būiymdar töseulı jatyr. Sızder kılemnıŋ üstıne körpe jaiasyzdar, bız syrmaq töseimız. Būl – jyly. Jūmysta joq bolǧandyqtan, üide daiyndap, tapsyrys qabyldaimyz. Köbıne, şeteldıkter, turister kelıp, satyp alady. Bır aida ūzyndyǧy 3 metr üş syrmaq jasauǧa daiynbyz»,- deidı Saǧympaz Qajyhan.
Onyŋ aituynşa, syrmaq bıryŋǧai kiızden jasalady. Baian-ölgei şeberlerı kiız basyp, jıp iıredı.
«Auyldaǧy 1500 üidıŋ bärı mal ūstaidy. Taŋerteŋ şyǧaryp jıberemız, keşke qoraǧa qamaimyz. Arnaiy kütım qajet emes. Är otbasynda 1-2 myŋ bas qoi bar. Kem degende, 100 qoi baǧady. Eşkı basym bızde. Tübıtı öte qymbat, būiymdary ötımdı»,- deidı Altai auylynan kelgen S.Qajyhan.
Alty balanyŋ anasy bır janūiany öz önerımen asyrap otyr. Bıreuı – student, kışısı 3-klasta bılım alady.
«Ūqsastyq köp. Bız de jer üide tūramyz, mal şaruaşylyǧymen ainalysamyz. Baian-Ölgei men Aqtöbege keler bolsam, sızderde köşe keŋ eken. Aǧaş egılgen, zäulım üiler bar. Bızdıŋ jaqta tal egılmeidı ǧoi. Qazaqstan täuelsızdık alǧan soŋ köşıp keletınder qatary artty. Köbıne, jastar oquǧa keledı. Bılım alǧan jastar auylǧa qaita oralmaidy, tūraqtap qalady. Keiın ata-anasy, bauyrlary köşedı. Negızınen, Qazaqstandaǧy joǧary oqu ornynda grant negızınde bılım alatyn studentter stipensiiasymen Moŋǧoliiadaǧy ata-anasyn asyraidy. Studentter aqşasyn audaryp, keiın qajettı zattaryn, kiım-keşektı sol jaqtan salyp jıberedı. Jūmysy joq otbasylar, qolönermen ainalyspaityn adamdar solai kün körıp otyr»,- deidı Saǧympaz şeber.
Aqtöbedegı Öner mūrajaiynan ūsynys tüsken kezde şeberler oilanyp, jüreksıngen. Olardyŋ oiynşa, Aqtöbege jol ūzaq, mūnda orystar tūrady, halqy orysşa söileidı. Kelıp, oquşylarmen, mūǧalımdermen tıldesken şeberler tıldık aiyrmaşylyqty sezbei qaldy.
Al Qūrmet Tügelbai Baian-Ölgei aimaǧynda tūrady. Qaladaǧy tırlık auyldan özgeşe. Mūnda kermelı bau toqu üşın daiyn jıp paidalanylyp, şikızattyŋ bärı satyp alynady. Degenmen, qyzǧa jasau, ūldyŋ otauyna qajettı kiız üi men barlyq būiymdy özı daiyndaityn şeber zeinetke şyqqan soŋ negızgı käsıbınen tabys tüsıp jatqanyn aitady.
«Kermelı bau toqu qiyn. Negızı, mūnda bırneşe oiu tüsedı. Är jıptıŋ öz orny, retı bar. Sondyqtan bırer künde meŋgerıp alu mümkın emes. Mūny toqu üşın qazyq qaǧyp, är jıp ötkızgen saiyn küş salyp tartady. Qaqqyş, tergış aǧaş, tergıştıŋ bärın şatasyrmau şart. Özım 13 jasymnan bastap baqylap, tyǧylyp üirenıp aldym. Qazır bärın satamyz. Tapsyrys bar, tek eŋbektenu kerek»,- deidı Qūrmet Tügelbai.
Şeber Qazaqstanda bılım alyp jürgen kenje ūly tūraqtap qalsa, Otanyna oraludy oilap otyr.
«Qazaqstan – bız üşın maqtanyş. Astanaǧa bes jyl būryn kelıp edım, keşegı saparymyzda odan ärı damyǧanyn körıp otyrmyz. Aqtöbege būryn kelgenım joq. Mūnda da qazaqy jer, halqy bauyrmal eken»,- deidı ol.
Üş künge sozylǧan şeberlık sabaǧy kezınde balalar syrmaq toqyp, keste tıktı. Bärı de qazaqtyŋ tyŋ qolöner būiymdaryna täntı bolyp, qyzdardyŋ toqu, tıguge yntasy artty.
Elımızde grantpen oqityn studentter stipensiiasymen Moŋǧoliiadaǧy ata-anasyn asyrap jür – Saǧympaz Qajyhan (FOTO)
(tüpnūsqa taqyryby)
"Bnews".kz
