«Feısbýk», «Vkontakte», «Instagram», «Odnoklasnıkı».. Búginde osyndaı áleýmettik jelilerge baılanyp, bar ýaqyty men kúsh-qýatyn, aqshasyn jumsap jatatyn adamdar kóp. Áleýmettik jelilerdiń jeke adamǵa, qoǵamǵa, memleketterge yqpaly barǵan saıyn kúsheıip barady. Iran, Aýǵanstan sııaqty ıslam elderi bylaı tursyn, kórshi Qytaıda álemdik áleýmettik jelilerdi buǵattap, tyıym saldy.
Áleýmettik jeli arqyly sońǵy jańalyqtar men oqıǵalardan habardar bolyp otyrasyń. Ekinshiden, áleýmettik jeliden túrli kóńil kóteretin mýzyka men ánder, fılmder, tabasyń jáne bári tegin. Sarapshylardyń málimetinshe, álemdegi otyz jasqa deıingi adamdardyń 50 paıyzy, jańa ǵasyrda týylǵandardyń 96 paıyzy áleýmettik jelini turaqty paıdalanady.Mysaly, «Facebook»-tiń aptalyq trafıgi«Google»-den de asyp tústi. AQSh-tyń árbir segizinshi juby áleýmettik jeliler arqyly tanysqan. 50 mıllıon qoldanýshyny ózine qaratý úshin radıo otyz segiz jyl, televızııa on úsh jyl, ınternet tórt jyl talmaı qyzmet etken. Al «Facebook» bir jylda 200 mılllıon adam jınady. Tirkelýshiler sany Qytaı halqynyń ósý úderisinen de asyp túsýde. Al, kompanııalardyń 80 paıyzy kadr tabýda áleýmettik jelilerge júginedi. Batystyń tanymaldary Ledı Gaga men Djasten Bıberdiń tvıtterdegi oqyrmandarsany Qazaqstan halqynan da kóp.
Búginde áleýmettik jeliler alyp kúshke aınalyp bara jatqandaı kórinedi. Ýaqyt pen qashyqtyqqa qaramaı «Aıshylyq alys jerlerden jyldam habar alǵyzatyn» jeliler jeterlik. Vırtýaldy álemge kirip,sonyń shyrmaýynda ketip jatqan jastardy az emes. Aqıqaty ómirden alshaq ketkenderi de bar. Degenmen, áleýmettik jelini durys maqsatta qoldanyp júrgender de bar. Áleýmettik jeli kómegimen bireý óz bıznesinjúrgizip jatsa, bireý qaıyrymdylyq jumystaryn ótkizip jatyr. Endi bireýi óziniń oqyp, bilgen-túıgenin jurtpen bólisip jatyr.
Endi áleýmettik jelige kirer aldynda siz qandaı maqsatpen kirip jatqanyńyzdy oılanyńyz! Jeliler arqyly árkim oz oıyn ashyq jetkizip qazaqsha kontent jasap,bloger bolyp nápaqysyn taýyp júrgenderde jeterlik.
Joǵarǵyda aıtylǵan jelilerdiń kósh basynda turǵan – «Instagram» búgingi jastardyń trend nemese brendine aınalǵan.Bul jeliniń ereksheligi jastardyń aýdıtorııasyn túrli sýret, vıdeo,anımaııalarmen erekshelendiredi. Kez–kelgen adam tirkelip, óziniń qalaǵan sýretterin qoıyp, laık jınaý mańyzdy. Bul jeli arqyly qalaǵan ýaqytyńda jýrnalıster sııaqty oqıǵa ornynan aqparat taratýǵa da bolady.
Statıstıkalyq málimetterge sensek, jyl saıyn álemde shamamen 100 adam áleýmettik jelide qaldyrǵan haty úshin ómirden ozady.Áleýmettik medıany tek aqparat kózi retinde ǵana emes, tabys kózi retinde paıdalanýǵa bolady. Tek jarnama arqyly emesparaqshalarǵa adam tartý, saıtpen bólisý, kompanııalarǵa aqyly qyzmet kórsetý syndy joldarmen tabys tabýǵa bolady.
Elimizdiń basshysy, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaevtan bastap qoǵam belsendileri saıası máselerdi osy jelilerde jarııalap,kúndelikti jazba qaldyryp otyrady.Elimizdiń ekinshi prezıdenti halyqqa arnalǵan qysqa únedeý men ózindik oılaryn «Twitter-de» bólisip otyrady. Osy jeli arqyly halyqqa da jaqyn ári keri baılanystyń bar ekenin kórsetip júr. Mańyzy bar jeliler de otyrýdy basty nazarda ustaıyq. «Bes saýsaq birdeı emes» demekshi, bul jóninde árkim árqalaı oı órbiter. Eń bastysy jalǵan álemge aldanbaı paıdaly ispen aınalysý basty nazarda ekenin umytpaıyq.
Indıra BIRJANSAL,
«Adyrna» ulttyq portaly
