Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaev Qazaqstan Respýblıkasynyń Kásipodaqtar kúnimen quttyqtaýynda «Qazirgi kásipodaqtardyń qozǵalystary eńbekkerlerdiń jumys ornyndaǵy quqyqtary men eńbek qaýipsizdiginiń saqtalýyn, laıyqty eńbekaqy men áleýmettik kepildikter alýyn qamtamasyz etedi. Kásipodaq uıymynyń jetekshileri men jumysshylary, qozǵalys belsendileri ózderiniń ýaqyttary men kúsh-jigerin eńbek adamynyń quqyǵynyń saqtalýyna jumsap júrgen qaıratkerler.
Sizderdiń belsendi ómirlik ustanymdaryńyz ben uıymdastyrýshylyq qabiletterińiz, shyǵarmashylyq kúsh-qýattaryńyz otandastaryńyzdyń ómir sapasyn arttyrýǵa baǵyttalǵan. Bizdiń elimizdiń kásipodaqtary eńbekkerlerge laıyqty qurmet kórsetiletin jalpyǵa ortaq eńbek qoǵamyn qurýǵa yqpal etýde» dep atap kórsetkeni belgili.
Sondyqtan da óz jumysynda jumys berýshi men jumyskerler arasyndaǵy eńbek qarym-qatynastaryn retteıtin Qazaqstan Respýblıkasynyń Eńbek Kodeksi, «Kásibı odaqtar týraly» Qazaqstan Respýblıkasynyń Zańy jáne elimizdegi basqa da normatıvti zańdyq aktileri negizinde jasalǵan Ujymdyq shartty basshylyqqa alatyn kásipodaqtyń basty qyzmeti – jumys isteýshi azamattardyń áleýmettik-eńbek quqyqtaryn jáne kásiptik qyzyǵýshylyqtaryn qorǵaý bolyp tabylady.
Elimizdegi ózge kásipodaq uıymdaryna qaraǵanda bilim salasy qyzmetkerleriniń kásipodaǵynyń jumysy anaǵurlym belsendiligimen daralanady. Bul kásipodaq jumysyna degen senimniń nyq bolýynan da bolar,sirá. Elimizdiń bolashaǵyn senip tapsyrar jastarǵa tálim-tárbıe berip, bilim nárin egip otyrǵan ustazdar qaýymyn únemi óz dárejesinde qorǵap, qoldaý kórsetip, ustazdar júreginen jyly oryn alyp otyrǵan kásipodaqqa nege senbeske?!
Ylǵı da jańa serpin, sony jańalyqtardyń ,ıgi isterdiń bastamashysy bolyp otyratyn uıymnyń biri – E.M.Satershınov tóraǵalyq etetin Qyzylorda oblysyndaǵy Jańaqorǵan aýdany bilim salasy qyzmetkerleriniń kásipodaq uıymy.
Kásipodaqtyń negizgi tynys-tirshiliginiń eń aldyńǵy shebi eńbek ujymdarynda, bastaýysh kásipodaq uıymdarynda ekendigi barshaǵa málim. Kez kelgen kásiptik odaqtyń kúsh-qýaty onyń bastaýysh uıymdarynyń qandaı bolýyna, olardyń árbir eńbekshiniń quqyqtary men múddelerin tıimdi de belsendi túrde qorǵalýyn qamtamasyz etýine tikeleı baılanysty. Bastaýysh kásipodaq uıymdarynyń róli men bedelin, olardyń qyzmet tıimdiligin arttyrý máseleleri erekshe mańyzdy ekeni kún tártibinen túspeýi tıis. Qazirgi tańda Syr óńirindegi Jańaqorǵan aýdandyq kásipodaq uıymy quramynda 80 bastaýysh kásipodaq uıymy-42 mektep, 6 mektepten tys mekeme, 31 balabaqsha bar jáne olarda 5294 múshe bar.
Jańashyl ıdeıalarymen árqashan da kópshilikti eleń etkizip, kókeıinen shyǵyp otyratyn kásipodaq uıymy bıylǵy elimiz úshin aýyr bolǵan pandemııa kezinde, karantın kezderinde de ustazdar qaýymyn únemi qoldaý ústinde boldy.Ony myna bir dáıek eter ıfrlarymyz da dáleldeı túskendeı. Naýryz aıynda Qyzylorda oblysy boıynsha birinshi bolyp tyń bastama kóterip, «Naýryz jylýy» akııasy aıasynda az qamtamasyz etilgen 60 otbasyn azyq-túlikpen qamtamasyz etse, sáýir aıynda «Biz birgemiz» akııasy aıasynda áleýmettik qoldaýdy qajet etetin taǵy da 100 otbasyn azyq-túlikpen qamtydy, oqýshy balalaryna 48 noýtbýk tabys etildi. Koronovırýs juqtyrǵan 28 naýqasqa aqshalaı kómek kórsetildi. Úıi tilsiz órt qushaǵyna oranǵan bir muǵalimge 200000 myń qarjylaı kómek kórsetildi.
«Mektepke jol» akııasy aıasynda taǵy da kóp balaly ustazdar otbasylarynan 68 oqýshyǵa «WiFi-Router», 23 balaǵa qystyq syrt kıim men oqý-quraldary tabystaldy. Bul otbasylardyń qýanyshy sheksiz, árıne.
Eńbek etken adamnyń árqashan eńsesi tik, tapqan nany adal ekendigi belgili. Iaǵnı, eńbek adamdy muratqa jetkizedi, tek eńbek etken adam ǵana onyń shyn mánindegi jemisin kóretini anyq. Ustazdar eńbegin elep, eskerýsiz qaldyrmaıtyn kásipodaq uıymy tarapynan 8-naýryz merekesi qarsańynda 15, tamyz máslıhatynda-10, ustazdar merekesi qarsańynda-15 ustaz kásipodaq tarapynan baǵaly syılyqtarmen marapattaldy. Bul marapat, ulyqtaýlardan ardager ustazdar da tys qalǵan emes.
Ustazdar qaýymynyń quqyqtary men múddelerin qorǵaýmen qatar, kásipodaq músheleri men olardyń otbasy múshelerin saýyqtyrý, áleýmettik-mádenı jáne sporttyq is-sharalar ótkizý, jumys oryndaryndaǵy eńbek zańdylyǵynyń saqtalýyn qadaǵalaý, eńbekti qorǵaý men tehnıka qaýipsizdigin qamtamasyz etýdiń naqty sharalary da únemi iske asyrylyp keledi. Bıylǵy jyldyń ózinde 61 muǵalim 40 paıyz jeńildikpen, 9 ardager 50 paıyz jeńildikpen «Altyn Qarǵaly», «Jumbaqtas», «Mankent», «Merke», «Birkólik», «Saryaǵash» shıpajaılarynda demalsa, 2019-2020 oqý jylyndaǵy «Altyn belgi» ıegerleriniń 40 alǵashqy ustazy Túrkistan oblysy Lenger qalasyndaǵy «Birkólik» shıpajaıynda tegin demalyp qaıtty. Bıik belesterdi baǵyndyryp, asqaq abyroıǵa bólengen ulaǵatty ustazdardyń eren eńbekteri laıyqty baǵalanyp, tıisti marapattardyń tabystalýy zańdy da.
Kásipodaq nazarynan jastarmen jumys ta tys qalǵan emes. Kásipodaq uıymy janyna qurylǵan 20 jas ustazdan turatyn «Jańa tolqyn» jastar uıymy da únemi sony bastamalarymen kózge túsip keledi. Jaqynda ǵana oblystyq kásipodaq uıymy uıymdastyrǵan «Úzdik jastar keńesi» baıqaýynda «jańa tolqyndyqtar» tyń ıdeıalarymen kózge túsip, kópshilik qurmetine bólenip, «Ushqyr oıdyń jebeleri» nomınaııasyna ıe boldy.
Osyndaı adymdy qadamdarmen alǵa qaryshtaǵan aýdandyq kásipodaq uıymynyń jumysyna tilerimiz tek qana sáttilik tileımiz!
Aısulý Pazylova, №11 «Balaýsa» bóbekjaı-baqshasy bastaýysh kásipodaq uıymynyń tóraıymy.
Jańaqorǵan aýdany,
Qyzylorda oblysy
