Ǵalamtordyń bizdiń ómirimizge dendep engeni belgili. Qazirgi kúni ınternet ıirimderinsiz isimiz júrmeıdi. Biz týraly kóp málimet sol ǵalamtor jelisinde ekeni de jasyryn emes. Elekrondyq ıfrlyq qoltańba arqyly barlyq resmı qujattardy resimdeýge, neshe túrli zańdy- quqyqtyq operaııalar júrgizýge qol jetkizdik. Saýdany da, alys-beris qarajatty da uıaly telefonnyń kómegimen áp-sátte júrgize salamyz. Munyń bári árıne, yńǵaıly, tıimdi, ońaı bolǵanymen qaýipsizdik jaǵynan senimsizdeý.
Sondyqtan da árbir memleket óz azamattarynyń, memlekettik jáne memlekettik emes organdardyń, uıymdardyń kıberqaýipsizdigin qamtamasyz etetin sharalardy qolǵa alýda.
Vırýstar, spamdar, fıshıng – bul qarapaıym azamattarǵa da, kompanııalarǵa da, tipti tutat memleketterge jasalatyn de shabýyldardyń elementteri.
Aqparattandyrý salasyndaǵy aqparattyq qaýipsizdik (kıberqaýipsizdik) – elektrondyq aqparattyq resýrstardyń, aqparattyq júıelerdiń jáne aqparattyq – kommýnıkaııalyq ınfraqurylymnyń syrtqy jáne ishki qaterlerden qorǵalýynyń jaı-kúıi.
Qazaqstanda Kıberqaýipsizdik boıynsha sharalar da memleket deńgeıinde qabyldanýda. Bizdiń elde osy kıberqaýipsizdikti qolǵa alý maqsatynda 2017 jyly maýsym aıynda Qazaqstan Respýblıkasy Úkimeti kıberqaýipsizdik tujyrymdamasyn ("Qazaqstannyń Kıberqalqany") bekitken eli. Ol elektrondyq aqparattyq resýrstardy, aqparattyq júıeler men telekommýnıkaııa jelilerin qorǵaý, aqparattyq-kommýnıkaııalyq tehnologııalardy qaýipsiz paıdalanýdy qamtamasyz etý salasyndaǵy memlekettik saıasatty iske asyrýdyń negizgi baǵyttaryn aıqyndaıdy.
N.Á. Nazarbaev 2018 jylǵy joldaýynda: "jańa tehnologııalardy engize otyryp, memleket pen kompanııalar ózderiniń aqparattyq júıeleri men qurylǵylarynyń senimdi qorǵalýyn qamtamasyz etýi kerek. Búgingi tańda kıberqaýipsizdik uǵymy tek aqparatty ǵana emes, sonymen qatar óndiristik jáne ınfraqurylymdyq nysandardy basqarýǵa qol jetimdilikti de qamtıdy. Osy jáne ózge de sharalar Qazaqstannyń Ulttyq qaýipsizdik strategııasynda beınelenýge tıis", degen edi.
Osy Tujyrymdamanyń negizgi maqsaty Jahandyq básekelestik jaǵdaıynda Qazaqstannyń ornyqty damýyn qamtamasyz etetin syrtqy jáne ishki qaterlerden elektrondyq aqparattyq resýrstardyń, aqparattyq júıelerdiń jáne aqparattyq-kommýnıkaııalyq ınfraqurylymnyń qorǵalý deńgeıine qol jetkizý jáne ony qoldaý bolyp tabylady.
Tujyrymdamany júzege asyrý eki kezeńnen turady: birinshisi 2017-2019 jyldardy qamtysa, ekinshisi 2019-2022 jyldarǵa tıesili.
"Oń serpindi odan ári qamtamasyz etý úshin, ekonomıkamyzdy halyqaralyq jáne jergilikti kıberqylmystyń óskeleń qaýpinen qorǵaý úshin kúsh-jiger jumsaý qajet. Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmnyń boljamdaryna sáıkes, 2022 jylǵa qaraı kıberqylmystan álemdik ekonomıkaǵa keltiriletin zalal $8 trln asýy múmkin", – degen edi óz sózinde Asqar Mamın.
ESET kompanııasynyń ónimder men servısterdi tehnıkalyq súıemeldeý bóliminiń basshysy Sergeı Kýzneovtyń pikirinshe:" Ortalyq Azııanyń basqa elderimen salystyrǵanda Qazaqstannyń kıberqaýipsizdigi sózsiz jaqsyraq", – eken.
Bul qýantarlyq pikir bolsa da, arqamyzdy keńge salýǵa bolmaıdy. Biz kıberqalqandy qanshalyqty myqty qyla tússek te shabýylshylar óz aılalaryn da asyrýǵa tyrysa túsetini belgili.
