Adam bul dúnıeden o dúnıege kóshken soń da artynda qalǵandar úshin atqarylýy kerek sharýalar az emes. Basqa basqa ıisi musylman úshin ólgen adamnyń artynda ańyraǵan adamynyń bar joǵy da mańyzdy sanalatyny shyndyq. Sodan bolsa kerek, «ólgende artynan jylaǵandar kóp boldy» deıtin tiriniń sózi salmaqty sanalady da. Mine, dál osy problemany túrkııalyq «Janazada jylaý ujymy» ońtaıly sheshedi eken dep jazady «Adyrna» ulttyq portaly túriktiń dinibulten.com saıtyna silteme jasap.
Adamy qaıtys bolǵan otbasyǵa arnaıy shaqyrylyp, saǵattap jylaıtyn bul ujymdy Oflý Álı atty azamat qurypty. Aty aıtyp turǵanyndaı, Oflýdyń adamdary janazada jylap aqsha tabady. Bul ujymda óz jaqynyn joǵaltqandaı joqtaý aıtyp, óksip jylaıtyn 300 kisi jumys isteıdi.
Oflý Álı buǵan deıin teledıdarda «Reis'in Takası» atty baǵdarlamasymen jurtty qyran topan kúlkige qaryq qylǵan júrgizýshilik qyzmet atqarǵan. Al bul kúnderi bildeı bir mekemeniń tizginin ustaǵan basshy. Mekemesi de anaý-mynaý emes, jylaýyq adamdardan quralǵan. Tilshilerdiń «janazaǵa qatysyp, jylap aqsha tabý» ıdeıasy qaıdan keldi degen suraǵyna Oflý bylaı deıdi:
«1985 jyly Súleımanııada ótken bir janazaǵa qatystym. Sol jerde jer baýyrlap, ańyrap, kóz jasyn toqtata almaı qaıǵyrǵan jigitti kórip: «Baýyrym, qaıǵyńa ortaqpyn. Sabyrly bol» dep jubata bastaǵam. Kenet, álginde ǵana qaıǵydan ah uryp, ańyrap jatqan jigit maǵan burylyp: «Aǵa, jumysyma kedergi keltirme. Maǵan osy jylaǵanyma aqsha tóleıdi» dedi. Tańǵaldym, árıne. Áıtse de, osy sát basyma keremet ıdeıa keldi. Osyndaı jylaýyqtardan quralǵan mekeme ashamyn dep sheshtim».
Oflýdyń oıyna kelgen bul ıdeıa ony adastyrmaǵan sııaqty. Bul kúnde mıllıondap tabys tabatyn mekemesi qaraly úıdiń eń birinshi suranystaǵy ujymyna aınalǵan. «Máselen, jaqynyńyz qaıtys boldy delik. Bizdiń jylaýyq 300 qyzmetker aıtylǵan ýaqytta jetip barady. Elestete berińiz. Úsh júz kisi úsh júz jerden eńiregende, jaǵdaı qalaı bolatynyn. Barady da, siz qalaı qalasańyz, solaı jylap bastaıdy. Birde bir kelinshek habarlasyp, kúıeýiniń janazasyna shaqyrdy. Álgi áıel: «Makııajym buzylady. Sondyqtan men kóp jylaı almaımyn. Adamdaryńyz jylap bersin. Jylaǵanda da, olardy kórgen jurt meniń kúıeýimdi ǵajaıyp bir adam bolǵan dep oılasyn jáne tiri kezinde baǵasyn bilmedik dep ókinetindeı bolsyn» dep tapsyrma berdi. Jylaýyq qyzmetkerlerim óz isine kiriskeni sonsha, biri shatyrda, endi biri tereze túbinde, biri qaqpanyń aldynda, biri qaqpanyń janynda...álgiler kúńirenip jylaǵanda, kóshede ketip bara jatqan jurt kóz jasyn toqtata almady», deıdi Oflý Álı.
Oflýdyń jylaýyqtarynyń eń erekshe senarııi tabytty qushaqtap jylaý bolyp tabylady eken. Qaıtys bolǵan adam jatqan tabytqa etpetteı jatyp alyp, yshqyna jylaǵan adamdy kórgen basqalarynyń qandaı kúıge túsetinin oılaı berińiz. Jylaýyqtar otrıadynyń basshysynyń sózine qaraǵanda, adamdy tiri kezinde qol jetkizbeı jylatatyn da aqsha, adam ólgen soń da ańyratyp turyp jylatatyn da tek aqsha eken. Aıtsa, aıtqandaı. Adam balasy aqsha úshin ómir súrip, aqsha tabý úshin ǵana jer planetasyn mekendeıtini shyndyq qoı. Túrkııadaǵy janazaǵa qatysýshy jylaýyqtar Qazaqstanǵa kelse, ózderiniń «keremet senarııleriniń» jolda qalaryn bilmese kerek. Óıtkeni bizdiń elde de joqtaýdy óziniń týǵan ákesine arnaǵandaı aıtyp ańyraıtyn ártister jeterlik.
Oflý Álı «eshkimdi bizdiń ujymǵa muqtaj etpesin» deıdi. Iá, eshkimdi Álıdiń de, basqanyń da jylaýyq qyzmetkerine muqtaj etkize kórmesin. Al eń bastysy, aqsha úshin tiri adamdy jylatpasyn dep tileıik.
Raýana DIMAShQYZY,
«Adyrna» ulttyq portaly.
Foto ashyq derekkózden alyndy.
