ادام بۇل دۇنيەدەن و دۇنيەگە كوشكەن سوڭ دا ارتىندا قالعاندار ءۇشىن اتقارىلۋى كەرەك شارۋالار از ەمەس. باسقا باسقا ءيىسى مۇسىلمان ءۇشىن ولگەن ادامنىڭ ارتىندا اڭىراعان ادامىنىڭ بار جوعى دا ماڭىزدى سانالاتىنى شىندىق. سودان بولسا كەرەك، «ولگەندە ارتىنان جىلاعاندار كوپ بولدى» دەيتىن ءتىرىنىڭ ءسوزى سالماقتى سانالادى دا. مىنە، ءدال وسى پروبلەمانى تۇركيالىق «جانازادا جىلاۋ ۇجىمى» وڭتايلى شەشەدى ەكەن دەپ جازادى «ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى تۇرىكتىڭ dinibulten.com سايتىنا سىلتەمە جاساپ.
ادامى قايتىس بولعان وتباسىعا ارنايى شاقىرىلىپ، ساعاتتاپ جىلايتىن بۇل ۇجىمدى وفلۋ ءالي اتتى ازامات قۇرىپتى. اتى ايتىپ تۇرعانىنداي، وفلۋدىڭ ادامدارى جانازادا جىلاپ اقشا تابادى. بۇل ۇجىمدا ءوز جاقىنىن جوعالتقانداي جوقتاۋ ايتىپ، وكسىپ جىلايتىن 300 كىسى جۇمىس ىستەيدى.
وفلۋ ءالي بۇعان دەيىن تەلەديداردا «Reis'in Takası» اتتى باعدارلاماسىمەن جۇرتتى قىران توپان كۇلكىگە قارىق قىلعان جۇرگىزۋشىلىك قىزمەت اتقارعان. ال بۇل كۇندەرى بىلدەي ءبىر مەكەمەنىڭ تىزگىنىن ۇستاعان باسشى. مەكەمەسى دە اناۋ-مىناۋ ەمەس، جىلاۋىق ادامداردان قۇرالعان. تىلشىلەردىڭ «جانازاعا قاتىسىپ، جىلاپ اقشا تابۋ» يدەياسى قايدان كەلدى دەگەن سۇراعىنا وفلۋ بىلاي دەيدى:
«1985 جىلى سۇلەيمانيادا وتكەن ءبىر جانازاعا قاتىستىم. سول جەردە جەر باۋىرلاپ، اڭىراپ، كوز جاسىن توقتاتا الماي قايعىرعان جىگىتتى كورىپ: «باۋىرىم، قايعىڭا ورتاقپىن. سابىرلى بول» دەپ جۇباتا باستاعام. كەنەت، الگىندە عانا قايعىدان اح ۇرىپ، اڭىراپ جاتقان جىگىت ماعان بۇرىلىپ: «اعا، جۇمىسىما كەدەرگى كەلتىرمە. ماعان وسى جىلاعانىما اقشا تولەيدى» دەدى. تاڭعالدىم، ارينە. ايتسە دە، وسى ءسات باسىما كەرەمەت يدەيا كەلدى. وسىنداي جىلاۋىقتاردان قۇرالعان مەكەمە اشامىن دەپ شەشتىم».
وفلۋدىڭ ويىنا كەلگەن بۇل يدەيا ونى اداستىرماعان سياقتى. بۇل كۇندە ميلليونداپ تابىس تاباتىن مەكەمەسى قارالى ءۇيدىڭ ەڭ ءبىرىنشى سۇرانىستاعى ۇجىمىنا اينالعان. «ماسەلەن، جاقىنىڭىز قايتىس بولدى دەلىك. ءبىزدىڭ جىلاۋىق 300 قىزمەتكەر ايتىلعان ۋاقىتتا جەتىپ بارادى. ەلەستەتە بەرىڭىز. ءۇش ءجۇز كىسى ءۇش ءجۇز جەردەن ەڭىرەگەندە، جاعداي قالاي بولاتىنىن. بارادى دا، ءسىز قالاي قالاساڭىز، سولاي جىلاپ باستايدى. بىردە ءبىر كەلىنشەك حابارلاسىپ، كۇيەۋىنىڭ جانازاسىنا شاقىردى. الگى ايەل: «ماكياجىم بۇزىلادى. سوندىقتان مەن كوپ جىلاي المايمىن. ادامدارىڭىز جىلاپ بەرسىن. جىلاعاندا دا، ولاردى كورگەن جۇرت مەنىڭ كۇيەۋىمدى عاجايىپ ءبىر ادام بولعان دەپ ويلاسىن جانە ءتىرى كەزىندە باعاسىن بىلمەدىك دەپ وكىنەتىندەي بولسىن» دەپ تاپسىرما بەردى. جىلاۋىق قىزمەتكەرلەرىم ءوز ىسىنە كىرىسكەنى سونشا، ءبىرى شاتىردا، ەندى ءبىرى تەرەزە تۇبىندە، ءبىرى قاقپانىڭ الدىندا، ءبىرى قاقپانىڭ جانىندا...الگىلەر كۇڭىرەنىپ جىلاعاندا، كوشەدە كەتىپ بارا جاتقان جۇرت كوز جاسىن توقتاتا المادى»، دەيدى وفلۋ ءالي.
وفلۋدىڭ جىلاۋىقتارىنىڭ ەڭ ەرەكشە ستسەناريى تابىتتى قۇشاقتاپ جىلاۋ بولىپ تابىلادى ەكەن. قايتىس بولعان ادام جاتقان تابىتقا ەتپەتتەي جاتىپ الىپ، ىشقىنا جىلاعان ادامدى كورگەن باسقالارىنىڭ قانداي كۇيگە تۇسەتىنىن ويلاي بەرىڭىز. جىلاۋىقتار وتريادىنىڭ باسشىسىنىڭ سوزىنە قاراعاندا، ادامدى ءتىرى كەزىندە قول جەتكىزبەي جىلاتاتىن دا اقشا، ادام ولگەن سوڭ دا اڭىراتىپ تۇرىپ جىلاتاتىن دا تەك اقشا ەكەن. ايتسا، ايتقانداي. ادام بالاسى اقشا ءۇشىن ءومىر ءسۇرىپ، اقشا تابۋ ءۇشىن عانا جەر پلانەتاسىن مەكەندەيتىنى شىندىق قوي. تۇركياداعى جانازاعا قاتىسۋشى جىلاۋىقتار قازاقستانعا كەلسە، وزدەرىنىڭ «كەرەمەت ستسەناريلەرىنىڭ» جولدا قالارىن بىلمەسە كەرەك. ويتكەنى ءبىزدىڭ ەلدە دە جوقتاۋدى ءوزىنىڭ تۋعان اكەسىنە ارناعانداي ايتىپ اڭىرايتىن ارتىستەر جەتەرلىك.
وفلۋ ءالي «ەشكىمدى ءبىزدىڭ ۇجىمعا مۇقتاج ەتپەسىن» دەيدى. ءيا، ەشكىمدى ءاليدىڭ دە، باسقانىڭ دا جىلاۋىق قىزمەتكەرىنە مۇقتاج ەتكىزە كورمەسىن. ال ەڭ باستىسى، اقشا ءۇشىن ءتىرى ادامدى جىلاتپاسىن دەپ تىلەيىك.
راۋانا ديماشقىزى،
«ادىرنا» ۇلتتىق پورتالى.
فوتو اشىق دەرەككوزدەن الىندى.
