Álippeni kimder jazyp jatyr?

3313
Adyrna.kz Telegram
OQÝLYQ JAZÝ SOIALISTIK JARYS PA?
El maqtaǵan bas muǵalim negizgi túıtkilge núkte qoıdy. Burynǵy basshy tamyryna balta shaýyp,kúresinge tastaǵan "Álippe" men "Ana tilin" qaıtardy. El yqylasyna bólenip turǵan mınıstr Ashat Aımaǵambetov qoǵamdyq pikirge naqty baǵasyn osylaı berdi.
"Álippe" men "Ana tili" qaıtty dep" bórkimizdi aspanǵa atyp qýanyp jatyrmyz. Durys-aq. Másele sonymen bitti me?Bir aıdan soń jańa oqý jyly bastalady. Al endi sol "Álippe" men "Ana tili" qalaı jazylyp jatyr?Kimder jazyp jatyr?Tapsyrys berýshi kim?Saraptan ótkizetin alqa quramy qalaı?Bıylǵy jyly jedel ázirlengen eki-úsh oqýlyq tájirıbe retinde bir jyl oqytylatyn kórinedi,sosyn keler jyly naqty sheshimge keletin sııaqty.
Bilýimshe dál osy kúnderi "qos ókpesin qolǵa alyp" 12-13 baspa jarysa,jantalasa oqýlyq jazyp jatqan kórinedi. Erteń "baby" men "baǵy" kelisip,mańdaıy jarqyraǵan bir-eki baspanyń toptap qosqan toby báıgeden keledi. Bul ne?Soıalıstik jarys pa?Ozyq oqýlyqty Bilim mınıstrliginiń janyndaǵy arnaıy qurylǵan saraptamalyq komıssııa qarap,tıisti sheshim qabyldaıtyn kórinedi. Ol komıssııa qalaı quryldy?Qandaı mamandardan quryldy?Bul komıssııaǵa baspalardyń "barmaq basty,kóz qysty" yqpaly qalaı? Eń bastysy - sol komıssııaǵa elimizdegi eń bilikti mamandar tartyldy ma?Osy kúnderi kúndiz-túni uıqy kórmeı (az ǵana ýaqyt qaldy ǵoı) oqýlyq jazyp jatqan mamandardyń ózi ol komıssııada bar ma?Bolsa,erteń ol óz "baspasynyń" jyryn jyrlap ketpeı me?Saýal óte kóp...
Oqýlyq jazý isin jekelegen baspalar monopolııaǵa aınaldyryp alǵany eshkimge jasyryn emes. Zamanynda oqýlyqpen eki baspa - "Mektep" pen "Bilim" ǵana aınalysatyn,biraq ol kezeńde tapsyrys berýshi baspanyń ózi me,mınıstrlik pe,esimde joq. Qazirgi kúni oqýlyq jazý isi tolyqtaı baspalardyń quzyryna ótken,bar gáp osynda... Tapsyrys berýshi de baspanyń ózi. Oqýlyq jazatyn mamandardy da jasaqtaıtyn baspa. Bul qanshalyqty durys?Muny zerttegen jan bar ma?Saýal kóp... Bilim mınıstri osy baǵytta tereń,ót-te tereń oılanýy kerek.
Sosyn,elimizdegi ulttyq mektepterge de jekelegen baspa oqýlyq jazatyn kórinedi. Máselen,ózbek jáne uıǵyr tilindegi mektepterge oqýlyqty "Jazýshy" baspasy jazady eken. Elimizge málim baspa. Olar da mamandardy sol ulttyń ókilderinen ózderi tańdap alatyn kórinedi. Olar oqýlyqty qalaı jazyp jatyr?Ideologııasy qalaı?Mektep tabaldyryǵyn jańa attaǵan bala qaı ulttyń qundylyqtarymen qarýlanyp jatyr?Erteń olar Qazaq memleketiniń patrıoty bola ma?Bul baǵytta da oılanatyn másele jeterlik.
Mamandardyń aıtýynsha,keńes ýaqytynda (ol dáýirdi saǵynyp otyrǵan jaıym joq,biraq sol dáýirdiń bilim berý salasy naqty júıege qurylǵanyn moıyndaý kerek) oqýlyq jazýǵa tapsyrysty Bilim mınstrligi beretin. Saraptaý komıssııasy da elimizdegi eń bilikti,tájirıbeli mamandardan qurylǵan. Barlyq jaýapkershilik bir ǵana tarapta. Bizge jetken aqparat boıynsha,mınıstrliktiń janynan qurylǵan saraptamalyq komıssııany muqııat qaraý kerek. Komıssııa músheleriniń árqaısyna baspalardyń yqpal-áseri degendi pyshaq kesti tııý kerek!Quramdy ádiletti,maıly jilikti ustap otyrǵan baspa jeteginde júrmeıtin bilikti mamandardan qurý kerek. "Barmaq basty,kóz qystylyq" dál osy bilim salasynan túbirimen joıý qajet. Bul - bizdiń urpaqtyń taǵdyry!Bilimdi urpaq - memlekettiń tiregi!
USYNYS!Oqýlyq jazýǵa tapsyrysty Bilim mınıstrligi ózi berýi kerek!Elimizdegi oqýlyq jazatyn eń bilikti mamandardy ózderi jasaqtaýy qajet. Baspalar tek daıyndalǵan ónimdi shyǵaryp berýshi ǵana bolý tıis!
Osy máselege Bilim jáne ǵylym mınıstri Ashat Aımaǵambetov myrza jiti nazar aýdarady dep senemin!
Qurmetpen,
Janarbek ÁShIMJAN,
"Ana tili" gazetiniń bas redaktory,
Prezıdent syılyǵynyń laýreaty,
Qazaqstannyń eńbek sińirgen qaıratkeri.
Pikirler