Taŋǧa juyq zar ettı telefonym. «E, Allam, tynyştyq bolǧai» dep-aq köterıp em, bolmady. «Tez jetşı. Äminadan aiyrylyp qaldyq» dep jylady ar jaqta bıreu. Astanadamyn. Alystamyn. Jaryǧym-ai, qyrşynnan qiylyp ketkenıŋ-ai! Keppegen közımnıŋ jasy-ai...
Beu-beuletıp jettık Almatyǧa. Tüs auyp ketken kez bolatyn. Qaraly üi. Zarly üi. Aŋyrap men de kıre berdım. Sıŋılım menı qūşaǧyna basyp ülgermei, otyrǧan jerınde sūlq tüstı. Dürlıgıp kettık bärımız. Su şaşyp, jalynyp jürıp oiatyp aldyq...
– Balapanym-au, «ölemın» dep ketıp pe eŋ? Bılmei de qaldyq qoi... Sūp-sūlu bop, qasy-közıŋdı boiap, qol būlǧap kete bergenıŋ-ai! Aŋyrap soŋyŋda qalǧanym-ai... – dep jatyr mıne qaita közın aşysymen.
Mektep bıtırgenıne on jyl bolǧan. Synyptastarmen kezdesu. Apat. Jete almapty. Jazmyş-ai! Körer jaryǧynyŋ erte tausylǧany-ai!..
– Tuǧanda özıŋ şomyldyryp, tyrnaq, şaşyn bırınşı bop alyp eŋ, aqtyq saparǧa da özıŋ juyndyryp şyǧaryp sal.
Mūndaidy estırtıp kete barǧanyŋ-ai, myna maǧan... Qarlyǧamnan üş jasyŋ kem. Ūzatyp, toiyŋda kiıt kigenım jön emes pe edı? Öksıgımdı basa almai, qan qysymym sekırıp tūrsa da, kırdım sen jatqan bölmege. Mūzdai edende jatyr ekensıŋ. Qasymda Zyliqa jeŋgeŋ de bar. «Soqqy ışten bolǧan, tek ış-qūrylysqa zaqym kelgen. Kesuge qarsy ekenımızdı aityp, mäiıthanadan satyp aldyq. Tänıne tüsken jaraqat joq. Qoryqpasaŋ bolady» degenıne qaramastan betıŋe jabylǧan aq şytty bırden aşa almai, bıraz otyrdyq janyŋda. Bır kezde esık aşylyp, ışke kırgen Gülbarşyn:
– Molda keldı. «Mäiıtte bögde zat qalmasyn. Tuǧanda qalai kelse, solai attanuy kerek» dep eskerttı de: – Otyrmaŋdar. Juyndyrǧan soŋ, ruhy jeŋıldık tabady, – dep asyqtyrdy.
Aştym betıŋdı. Möldırep jatyr ekensıŋ. Otyzǧa da jetpedıŋ-au. Qasy-közıŋ qiylyp. Äsemdıktı süiiuşı eŋ...
– Balam-ai, bızdı būǧan qalai ǧana qiyp kete bardyŋ? Myna közıŋdegı kırpıgıŋdı qaityp jūlamyz? – dep jylady osy kezde Zyliqa.
Sonda ǧana män berdım, rasynda kırpık jalǧap alypsyŋ.
– Endı qaittyq? Bälkım basyn juyp, betıne su tigızsek, özı tüsıp qalar... – dep boljadym men.
Söittık. Tüspedı. Bylq etken de joq. Tartyp köruge jürek te, qol da barmady. Ol ǧana emes, aiaq-qoldyŋ tyrnaǧy boialǧan, ösken bop şyqty. Ekı kempır ne bılemız? Qarlyǧamdy şaqyrdym. Jylap-eŋırep kırdı baiǧūsym, süiekke tüsuı alǧaş. Onyŋ da kırpıgı ūzyn. Tyrnaǧy da. Qazırgı jastyŋ bärınıkı osy boldy ǧoi.
– Balam, mynany qalai ketıremız? – dep sūradym odan.
Sūp-sūr bop kettı qyzym.
– Salonǧa baru kerek. Arnaiy sūiyqtyǧy bolady. Bylai ala almaimyz, – degen ol öz sözınıŋ orynsyz ekenın özı de bılgen soŋ: – Jūlyp aluymyz kerek pe endı sonda? – dep jylady soŋynda.
Bız de qosylyp egıldık oǧan. Qalai öitpekpız? Bastysy kım ısteidı mūny? Ary qipaqtap, berı qipaqtap, men körmek boldym, ne şara... Balapanym-au, ölı bolsaŋ da, senı mūndaiǧa qalai qiiamyn? Qolym qaltyrap, ūstaǧan kırpıktı tartuǧa älım jetıŋkıremei, Qarlyǧanyŋ sūŋqyldap jylaǧany odan beter jıgerımdı ūrlap bara jatty.
– Qysqart, endı, ittıŋ balasy! – dep zırk ettım oǧan. – Ne keregı bar edı osynyŋ? Qaraşy jürektı ezgenderıŋdı?
Jym boldy ol. Tartyp kep qaldym sol kezde. Tılıp tüskendei boldy jotamdy bıreu. Ne körgenım men sezgenımdı tırı jan bılmesın. Basqa bermesın özgenıŋ. Özımmen ala keteiın.
Ekınşı közı bar edı älı...
Aiaǧyŋnyŋ tyrnaǧyn äurelenıp jatyp öşırdık. Ketuı qiyn siia bop şyqty. Kökesındı bıraq, qolyŋa kelgende kördık. Özıŋdıkı emes bop şyqty ol da, soiaudai. Ne öşıruge, ne kesuge kelmedı. Qaişy tigen saiyn tübımen qoparyla berdı. Amal neşık:
– Mūny da jūluymyz kerek pe? – dep sūradym Qarlyǧadan.
Öz tyrnaǧyn uysyna jasyrǧan qyzym ünsız jylai berdı.
– Jaryǧym-au, senı öz qolymmen öltırgendei köŋılmen ömır süretın ettıŋ-au myna menı, – dep közımnıŋ jasyn etegıme sürttım de, qaita qolyŋdy aldym.
Ainalaiyndar, uaqyt aityp bıte me, sūlulyqtyŋ da jönı bar. Qimaŋdarşy artta qalǧandardy mūndai azapqa. Bärıbır barar jaqta qajetı joq körındı jalǧandyqtyŋ.
Avtor ömırderegı:
Torǧyn Joldasbekqyzy 17.04.1985 jyly Almaty oblysy, Ile audany, Aqşi auylynda düniege kelgen.
Joǧarǧy bılımdı äl-Farabi atyndaǧy Qazaq Ūlttyq Universitetınıŋ filologiia fakultetınde alǧan. 2019 jyly "Araşa" atty äŋgımeler jinaǧy jaryq körıp, sol jyly London ūiymdastyrǧan “Open Eurasia” konkursynyŋ jeŋımpazy atandy. Qazırgı künı avtor Sector X radiosynda "Şeksız mümkındık" , "Araşa" atty baǧdarlamalaryn jürgızedı.
Özge aqparat: Facebook: Torǧyn Joldasbekqyzy. Instagram : @torgyn_zholdasbekkyzy You tube: Torǧyn Joldasbekqyzy Podkast: "Araşa"
Ūqsas jaŋalyqtar
