Qazirgi tańda pedofılızm taqyryby kún tártibindegi ózekti máselege aınalyp tur. Alysqa barmaı-aq keshegi Sátpaev qalasyndaǵy oqıǵa bul derttiń bizdiń qoǵamnyń qandaı jerge deıin jetkenin kórsetip berdi. Osyǵan baılanysty "Adyrna" ulttyq portaly "Pedofılderdi ólim jazasyna kesýdi qoldaısyz ba?" degen taqyrypta saýalnama júrgizdi.
Dýlat Isabekov, jazýshy:
Qos qolymdy kóterip qoldaımyn. Ondaı haıýandardy biz nege halyqtyń aqshasyna asyraýymyz kerek? Demokratııalyq elmiz dep ólim jazasyn alyp tastap, álemge demokrat bolyp kórinbeı-aq qoıaıyq. Demokratııanyń ordasy sanalatyn Amerıkada ólim jazasy bar. Al, bundaı eki aıaqty haıýandarǵa qoǵamnan oryn joq!
Abzal Quspan, zańger:
Qandaı da bir ólim jazasyna qarsymyn. Qarsy bolyp otyrǵanym pedofılderge janym ashyp otyrǵannan emes. Zańgerler ondaı kategorııamen oılamaımyz. Bizder qanshalyqty tıimdi, tıimsiz degen turǵydan kelemiz. Bul zań pedofılııany toqtata ma joq pa degen. Ólim jazasyn engizý arqyly pedofılııany toqtatý bul múmkin emes nárse. Pedofılder psıhıkalyq turǵydan emdeýdi qajet etedi. Ekinshiden, bularǵa hımııalyq kastraııa qoldaný kerek. Boldy. Damyǵan Eýropadaǵy kóptegen memleketter hımııalyq kastraııany qoldanatynyn da eskerý kerek. Ony qoldanǵan jaǵdaıda da meniń usynysym, burynda SSSR kezinde atý jazasy úkim shyqqannan keıin bir jyldan keıin oryndalatyn. Sol kezde SSSR-de úshtik degen bolatyn, dereý úkim shyǵaryp, atyp tastaıtyn halyq jaýlaryn. Ýaqyt óte kele sol halyq jaýlary degenimiz ulttyń betke ustar qaımaqtary bolyp shyqty. Bári aqtaldy qazir. Keıin sol qatelikten sabaq alyp, úkim shyqqannan keıin bir jyldan soń oryndalatyn boldy. Ondaǵy sebep sot qateligi degen bolady. Adamı faktor árıne qatelesýi múmkin. Bundaı qatelik Amerıkada da oryn alyp jatady. Sol sııaqty hımııalyq kastraııany da úkim shyqqannan keıin bir jyldan keıin oryndaý kerek dep oılaımyn. Túrmede 10-15 jyl otyryp shyqqannan keıin, hımııalyq kastraııadan keıin qorshaǵan ortaǵa, qoǵamǵa, bala-shaǵaǵa eshqandaı qaýipti bolmaıdy. áıtpese, ony qazir atyp tastaǵannan bundaı qylmys sap tıylmaıdy. Gýmanızm degendi de esten shyǵarmaýymyz kerek. Psıhıkalyq aýrýlardy emdegen sııaqty bundaı adamdar da emdeýge zárý adamdar. Qazirgi eldiń shýlap jatqany bul jaı ǵana emoııa ǵoı. Eki kún shýlaıdy, úsh kún shýlaıdy, basylady. Bul qazaqtyń basyndaǵy ǵana elden erek qylmys emes, álemde kórinis taýyp jatqan qylmys. Jer jaralǵaly qylmys degen nárse oryn alyp kele jatqanyn adamdar umytyp ketedi. Adam Ata men Haýa Ananyń uly Abyl men Qybyl birin-biri óltirip eń alǵash adam óltirý degen qylmys sol kezden bolǵan. Qylmysty joıyp jibere almaısyń. Qylmysty mınımýmǵa azaıtýǵa bolady.
Júrsin Erman, aqyn:
Eń qatal jazaǵa laıyq. Zań jumsaq. Bizdiń elde joqqa tán osyndaı páleni qurtý úshin ólim jazasyn engizse bolar edi.
Baýyrjan Azanov, zańger:
Qoldamaımyn.
Adal, táýelsiz, beıtarap tergeý men sot talqylaýy qajet. Bul negiz, irgetas, ement. Qalǵannyń bári tek osy aksıomaǵa negizdelgen.
Qoǵam quqyqtyq qózqarastan alshaqtap barady.
Sońǵy oqıǵalar eldegi quqyqtyq kózqarastan alshaqtap bara jatqanyn ashyq kórsetip otyr.
Halyqty jabaıy halge túsirgen jemqorlyqqa batqan júıe!
Quzyrly organdarǵa degen senimsizdik!
Zańy zańdy túrde oryndalmaıtyn el ǵana osyndaı jabaıy metodqa kóshedi!
Sot pen quzyrly organdar zańdy jumys istemegen elde, halyq jazany ózderi bergisi keledi.
Ol úshin halyqty kináláp qajeti joq, oǵan jemqorlyq pen sybaılastyq kináli!
Ádiletsiz sot pen, jemqorlyq pen sybaılystyqqa batqan tergeý!
Kóbinese biz polıııany kinálaımyz, isti jaýyp, qysqartatyn negizi prokýratýra, al aqtaý sheshimin shyǵaratyn sot bolyp tabylady!
Sottyń sheshimi shyqpaı jatyp, “men uttym sheship qoıdyq”- dep aıtyp júrgen talaı adamdardy kórdim.
Ólim jazasyn zańǵa engizý úshin, sot pen tergeý júıesi sybaılasqan jemqorlyqtan taza bolý kerek!
Jemqorlyq pen sybaılastyq órship turǵan elde “ólim jazasyn” engizý, óte qıyn jáne oılanyp qabyldaıtyn sheshim. Ózim pedefılderge “Ólim jazasyn” berýge qarsy emespin, ol úshin qoǵam aldynda júrgen zańgerler birlesip jumys isteý kerek. Halyqpen zań jobasyn ashyq talqylaý kerek, sol kezde ǵana biz bir nátıjege jetemiz.
Redakııadan: Siz qalaı oılaısyz Oqyrman?
Ońǵar Qabden,
"Adyrna" ulttyq portaly
