Bul Jambyl oblysy ákimdiginiń oblystyq jer paıdalaný jáne qorǵalýyn baqylaý basqarmasynyń basshysy Ábilqaıyr Tamabektiń pikiri. Prezıdenttik jastar kadr rezerviniń ókili retinde qańtar aıynda basqarma basshysy bolyp taǵaıyndalǵan ol elimizdegi «áttegen-aı» deıtin kemshilikterimizdi jazdy. Sondaı-aq ol óziniń facebook.com paraqshasynda tender alýshy azamattarǵa óziniń usynys tilegin bildirgen eken. Ádette laýazymdy azamattar syn aıtpaq túgili, «Qyzmetten aırylyp qalmaıyn» dep basyn buǵyp otyrýshy edi. Alaıda Ábilqaıyr Tamabektiń elimizdiń jaǵdaıyna beı-jaı qaramaı, óz oıyn ortaǵa salýy oń ózgeristiń basy dep esepteımiz.
«Qarapaıym shege shyǵaratyn eh joq, barlyǵy ımport. Qaıran, osy kúnge deıin ındýstrııalyq-ınnovaııalyq damýdyń memlekettik baǵdarlamasy (GPIIR) aıasynda búgin ashylyp, ertesine jabylyp qalǵan zaýyttarǵa bólingen mıllıardtaǵan aqshalar-aı?! Ótken nárse ótti, túbi ár nárseniń suraýy bolady. Alla qalasa bul kezeń de óter. Biraq, aldyńǵy kezeńder bizge sabaq bolyp, osy joly qorytyndy shyǵaraıyqshy. #bizbirgemiz dep jaı ǵana urandatyp, kózboıaýshylyq jasamaı, shynymen birigeıikshi!
Osy oraıda meniń usynysym nemese ótinish-tilegim bar.
1. «Tender» berýshiler men alýshylarǵa:
Barshamyzǵa belgili qoldanystaǵy zańnama boıynsha memlekettik satyp alýlarǵa qatysýshylar ashyq konkýrs arqyly baǵany kemi 30%-ǵa (keıde 50-60%-ǵa deıin) túsiretin. Tótenshe jaǵdaıdyń jarııalanýyna baılanysty 250 myńǵa jýyq adamdy jumyspen qamtýǵa baǵyttalǵan Jumyspen qamtýdyń jol kartasy boıynsha bólinetin qarajat memlekettik satyp alýlar arqyly (aǵymdaǵy jáne kúrdeli jóndeýler boıynsha) bir kózden beriletindikten, áleýetti jetkizýshi bólingen qarajatty 100% alady. Tender berýshiler kóringen kók attyǵa bermesi belgili ǵoı, tenderdi berer kezde anany-mynany suramaı, bólingen aqshany talan-tarajǵa salmaı, tenderdi alýshylarǵa aınalaıyn ótinish, qarjyny 100% alyp jatsyń, buǵan deıingideı tómen baǵa usynyp áýrelenbeısiń. Biraq, tapqan paıdańa jalǵa berý úshin, úı, ǵımarat ala bermeı, nemese jer alyp, úı soǵyp satyp jiberip paıda kórmeı-aq, bir óndiris ashsań (shege, plastık ónimderi, nan ónimderi, kıim ehy t.b.), óndiristen túsken paıda passıvti bızneske qaraǵanda kóp qoı, kóbirek paıda tabar ediń, qansha adamdy jumyspen qamtýshy ediń, osy jaǵdaıdy saǵan jasap otyrǵan memleket qoı, sen de bıýdjetke salyq tólep, el damýyna úles qosar ediń dese, dese...
Tender alýshy óz kezeginde, osy aıtqan ótinishterdi oryndasa, turaqty túrde jumys isteıtin qanshama jumys oryndary ashylar edi.
2. Kásip ashý úshin nesıe alýshylarǵa:
Bul da bárimizge belgili, osy kúnge deıin «Atameken» UKP men «Damý» arqyly kóptegen adamdar nesıe alyp, mal basyn kóbeıtemin dep óz qorasynda turǵan malǵa syrǵa salǵyzyp, esepke qoıyp mal aldym dep, mal satyp alýǵa alǵan qarjysyna kólik nemese basqa qajetin túgendep jatty. Taǵy bir mysal, tigin ehyn ashtym nemese naýbaıhana ashtym dep, bireýdiń óz qarajatyna satyp alǵan dúnıeleriniń chegin ótkize salyp, nesıeni tóleıtin ózim ǵoı dep qarjyny basqa maqsattarǵa jumsap jiberdi.
Bul joly, ınvestıııalyq maqsatta bólinetin 1 trln. (6%-ben), kásipkerlerge bólinetin 600 mlrd. (8%-ben) boıynsha nesıe alǵanda, nesıe alýshylar qandaı maqsatta aldy, sol maqsatta jumsasa, bul baǵytta da biraz jumys oryndary ashylar edi.
Áıtpese, bir-birin aldaǵan jurt áıteýir. El aýzynan jyryp, sonsha aqsha bólinip jatqanda, osy ýaqytqa deıingiler sııaqty nátıjesiz bolsa, ókinishtisi sol emes pe?!
Meniń ótinishim osy, bul joly da burynǵydaı bolmasa eken...
Serik Qudaıbergenuly,
"Adyrna" ulttyq portaly
