Teologııalyq ońaltý jumysyn atqaryp júrip baıqaǵanym – jat aǵymdardyń jetegine ergen azamattardyń kópshiligine alǵashqy estigen dinı málimetteri qatty áser etedi. Oǵan sol aqparat aınymas aqıqattaı bolyp kórinedi. Aqparatty aıtýshy adamdy da aqıqattyń alǵadaı elshisindeı moıyndaıdy. Olarǵa shań jýytpaýǵa tyrysady. Máselen, salafılerdiń: «Alla aspanda», «Ol Arshyny meken etedi», «Namaz oqymaǵan adam kápir», «Quran jáne súnnetpen basqarylmaıtyn el – kápir memleket» jáne t.b. dinı uǵymdaryn alǵash bolyp estip alǵan adamnyń kópshiligi bul teris tujyrymdarǵa ımandaı senip-nanady. Teologtar atalǵan dinı tujyrymdardy teriske shyǵaratyn júz dálel alyp kelse de, basym kópshiligi raıynan qaıta qoımaıdy. Shyn máninde aqıqatty izdegen azamattar álbette bultartpas dálelder keltirgende, ózderiniń jańsaq ketkenin moıyndap, táýbege keledi. Biraq, kópshiliginiń kózqarasy ózgere qoımaıdy.
Jat aǵym jetegine erýshiniń qasań kózqarasynyń ózgermeýiniń árıne birneshe sebebi bar dep oılaımyz. Aıtalyq, jat aǵymǵa erýshiniń býkvalıstik túsinigi aıat-hadıstiń syrtqy (zahırı) maǵynasyn qabyldaǵanynan onyń kózqarasy ózgermeýi bek múmkin. Nemese qataıyp alýyna nadandyǵy áser etýi yqtımal. Bárin bilýshi – bir Alla ekenine shúbam joq. Dese de, meniń aıtpaǵym bul emes. Aıtpaǵym – dinı máseleler týyndamas úshin aqparattyq qaýipsizdikke óte bekem bolýymyz shart. Jat aǵymdardyń teris dinı kózqarastarynyń taralýynyń jolyn kespedik pe, onda ony tyńdap adasqan baýyrlarymyzǵa renjimeýimiz kerek. Óıtkeni, olardyń adasýyna ózimiz jol berip qoıdyq. Arandatýshy aqparattardy ótkizip alǵannan keıin kimge ókpeleýimiz kerek? Álbette, beıqamdyq tanytqanymyz úshin ózimizge ózimiz zapy bolýǵa tıistimiz. Ásili, olaı bolmas úshin aqparat kózderin qatań baqylaýda ustap, habar taratatyn jelilerge tasqursaý tártip ornatýymyz qajet. Al, dinı qajettiliktiń ornyn dástúrli áhli-súnnet baǵytyndaǵy ýaǵyzshylardyń nasıqatymen toltyrǵanymyz abzal. Iaǵnı, halyqqa aldymen dinı aqparatty ózimiz taratsaq, sonda adasýshylyqqa jol berilmeıtin bolady.
Muhan Isahan.
Dintanýshy. PHD doktory.
QMDB janyndaǵy ǵulamalar keńesiniń múshesi.
ShQO Din máselelerin zertteý ortalyǵynyń tapsyrysy boıynsha.
