Qyńyr minezimen áıgili bolǵan Balǵabaı bolys alty qatyn alypty. Qazany maıly, tósegi jaıly, tórt túligi saı baı alpysty alqymdaǵanyna qaramastan, taǵy da at sabyltyp qalyńdyq izdeı bastaıdy. «El qulaǵy elý» degendeı, jasynan aqyn, ári ánshi atanǵan Balkúmistiń dańqyn estigen baı sony aıttyrmaq bolady. Qyz aýylynyń mańynan aq úı tiktiredi.
– Aq dıdaryn kórsetip, ásem ánin estirtsin, – dep bir jigitin Balkúmiske jiberedi.
Qurby qyzdaryn ertip, tabaldyryqtan attaı bergen Balkúmisti Balǵabaı qarsy alyp:
«Balkúmis izdep keldim seni alystan,
Qyrandaı uıasyna qonaǵa ushqan.
Jasatam kúmis oshaq, altyn kese,
Jar bolsań jaqsylyqqa qol alysqan», – dep serigine shyǵartyp, jattap alǵan óleńin aıtyp, ańyratyp qoıa beredi.
Sonda Balkúmis ile jaýap qaıtaryp:
«Jaıylǵan dúıim elge ataǵyń bar,
Qaltań toly, ústińde asyl shapanyń bar.
Tabylar ón-boıyńnan bir ǵana min –
Iegińde alty qarys saqalyń bar.
Ne kerek, kúmis oshaq, altyn kese,
Tilegin jas júrektiń ótemese.
Aıtshy, ata, on besińde qaıter ediń,
Kempirge seksendegi nekelese», – dep arsyz bolystyń aýzyna qum quıyp, úıden shyǵyp ketken eken.
BIDI JEŃGEN BALA
Qashaǵan aqynnyń ótkir syqaǵynan moldalar men bıler ólerdeı qorqady eken. Osyny biletin bir kedeı jigit Qashaǵanǵa kelip:
– Aqyn aǵa, meniń jalǵyz atymdy baı aýylynyń eser jigitteri tartyp aldy. Aryzdanyp Aımaǵanbet bıge baraıyn desem, álgi zorlyqshylardyń aǵaıyny eken. Aımaǵanbet qaıtse de aǵaıynyna buratyn kisi kórinedi. Atymdy qalaı qaıtaryp alamyn, aqyl berińizshi? – deıdi ótinip.
– Shyraǵym, nyspyń kim? – depti Qashaǵan.
– Nyspym – Shońǵara.
– Endeshe sen bıdiń aldyna baryp, aryzyńdy aıt. Sonymen birge ol bıligin bastamaı turǵanda, myna bir aýyz óleńdi aıtarsyń:
«Meniń atym Shońǵara,
Qyryn kelmeı oń qara.
Tórelikti túzý ber,
Týǵanyńa soń qara».
Muny qup alǵan kedeı jigit Aımaǵanbet bıligine kirispeı turǵanda osy óleńdi aıtsa kerek. Kóp ortasynda betinen oty shyǵa uıalǵan bı amalsyzdan durys tórelik berip, jigittiń atyn qaıtarypty.
Jazyp alǵan Bolat Shaımanuly
