Bıyl «Qazaqfılm» stýdııasynyń qurylǵanyna 50 jyl. Óz jumysyn alǵashynda Qazaq televızııasynyń quramynda bastaǵan stýdııa 1969 jyly 3 qarashada bólinip, jeke shańyraq kóterdi. Shırek ǵasyrǵa jýyq jumys istegen stýdııada Turǵanbaı Mátkárimov, Bolat Ǵabıtov-Jansúgirov, Anatolıı Fedýlov, Iýrıı Dýbrovın, Ásman Dúıimbaev syndy talanttar shoǵyry eńbek etti. Jýyrda Almatydaǵy QR Ulttyq kitaphanasynda «Qazaqtelefılm» stýdııasynyń ardagerleri bas qosyp, 50 jyldyq mereıtoıdy atap ótti. Osyǵan oraı Ortalyq memlekettik kıno-fotoqujattar men dybys jazbalar arhıvi fotokórme uıymdastyryp, slaıd jasap, tarıh shejiresin sýretter arqyly kórsetti.
[caption id="attachment_28026" align="alignnone" width="1024"]
[/caption]
Arhıv qorynda osy ýaqytqa deıin "Qazahtelefılm" stýdııasynyń tarıhyna qatysty 50 shaqty sýret qana saqtalǵan bolatyn. Kınostýdııanyń mereıtoıy qarsańynda arhıv qyzmetkerleri "Qazaqtelefılmniń" ardagerlerimen habarlasyp, olardyń jeke qorlarynan fotoqujattaryn aldyryp, arhıv qoryn 500-den astam fotoqujatpen tolyqtyrdy. Kórmede qorǵa jańadan qosylǵan sýretterden 75 fotoqujat iriktelip, kórermen nazaryna usynyldy. Kórme 5 bólimnen turdy: 1-shi bólimi kınostýdııanyń irgetasyn qalap, órken jaıýyna úles qosqan qyzmetkerlerine arnaldy. Kınostýdııa tórt shyǵarmashylyq sala boıynsha kınotýyndylar jasaǵandyqtan, kórmeniń qalǵan tórt bóliminde sol salalarǵa jeke-jeke toqtalýdy jón kórdik. Atap aıtsaq, 2-shi bólim derekti fılmder túsirilimderine arnalsa, 3-shi bólim fılm-konertter túsiriliminen syr shertedi. 4-shi bólimde mýltıplıkaııa jáne kórkem fılmder túsirilimderi qamtylsa, 5-shi bólim teatrdy ekrandaýǵa arnaldy.
«Qazaqtelefılm» stýdııasy túsirgen eki myńnan asa teleónimniń myńǵa jýyǵy arhıv qoryna ótken. Qazirgi kezde «Kazaqstan» respýblıkalyq tele-radıo korporaııasynyń «Altyn qorynda» saqtalǵan týyndylardy arhıvke tapsyrý jumysy júrgizilýde. Osy jumystyń nátıjesinde bıyldyń ózinde «Qazaqtelefılm» stýdııasy ázirlegen 150 týyndy arhıv qoryna tústi.
Kezinde «Qazaqtelefılmde» qyzmet etken maıtalmandardyń jeke qorynda saqtalǵan kıno-fotoqujattardyń ýaqyt ótken saıyn qundylyǵy artatyny anyq. Osy oraıda arhıv qoryna óz fotoqujattaryn memlekettik saqtaýǵa tapsyrǵan Sapabek Keldibaev, Vadım Dorojko, Murat Qyryqbaev, Valerıı Zadornovskıı, Petr Sıdorenko, Qosylǵan Ábjanov, Oralbek Sarbasov, Sáken Tájimuratov, Tana Taıpına, Ǵalym Shalabaev, Eskendir Tynyshpaevtyń qyzy Elena Tynyshpaeva, Kárim Tanaevtyń jubaıy Zınagúl Túrkebaeva, Bolat Ǵabıtov-Jansúgirovtyń jary Qarlyǵash Qańtarbaeva, Ásman Dúıimbaevtiń qyzy Gúlnar Omarbekova, Rıfkat Mýzabekovtyń qyzy Alfııa Mýzametovalardyń isi quptarlyq. memlekettik kıno-fotoqujattar men dybys jazbalar arhıviniń dırektory Gúlmıra Muhtarovanyń aıtýynsha, tapsyrylǵan fotoqujattar negizinde «Qazaqtelefılm» stýdııasynyń 50 jyldyǵyna oraı eki tomdyq sýretter katalogy shyǵarylmaq. Myńǵa jýyq derekti fılmdi qamtyǵan katalogtyń birinshi tomyn arhıv qyzmetkerleri osy jyldyń aıaǵyna deıin shyǵarýdy josparlap otyr.
Ótkenimizge qaıta úńilip, barymyzdy túgendep, joǵaltqanymyzdy izdep taýyp, búgingi urpapyń keregine jarata bilý - basty mindet. Tarıhymyzdyń jańǵyrtyp, jandanýyna úlesin qosyp júrgen Ortalyq memlekettik kıno-fotoqujattar men dybys jazbalar arhıviniń qyzmetkerleriniń eńbegi eren ekenin atap ótý kerek.
Saltanat SMAILOVA,
"Adyrna" ulttyq portaly
