Sheberlik saǵatynda shertilgen syrlar

3546
Adyrna.kz Telegram

Instagramm jelisinen kezdeısoq "armanmedia.kz" paraqshasyn kórip qaldym. Qarasam, «Armandardy júzege asyramyz!»  degen uranyna kózim tústi. Baıqap qarasam, ózim tańdaǵan jýrnalıst mamandyǵyna arnalǵan kýrs eken. Bul bir maǵan arnalǵan baq sekildi kórindi. Jazýly turǵan telefonǵa habarlastym. Telefon tutqasyn Ál Farabı atyndaǵy QAZAQ ULTTYQ ÝNIVERSITETINIŃ jýrnalıstıka fakýltetiniń dáriskeri Jıdegúl Ábdijádilqyzy kóterdi. Birden kýrsqa qatysatynym týraly ótinish bildirdim. Mine, kýrsqa baratyn ýaqyt ta kelip jetti. qazan aıynyń 28 men 1 qarasha aralyǵynda  kúzgi demalys ýaqytynda kýrsqa bardym. Sol kezde bizder úshin keremet oqıǵaǵa aınalǵan aıtýly sheberlik saǵattary ótti...

      Ýaqyt qalaı zymyrap ótip jatyr?! Keshe bala edik,  al búginde mektep bitirip talapker atanýǵa aıaq bastyq. .  Bolashaqta ózimiz túsetin ýnıversıtetti de tańdap, ulttyq birińǵaı testileýge daıyndalý ústindemiz... Joǵaryda aıtyp ketkendeı Ál Farabı atyndaǵy QAZAQ ULTTYQ ÝNIVERSITETINE bardym. Jıdegúl Ábdijádilqyzy apaı kútip aldy. Sol kúnnen bastap meniń jýrnalıstıkaǵa degen qulshynysym kúnnen -kúnge ushtala tústi. Birinshi  biz ýnıversıtet qalashyǵyna ekskýrsııa jasadyq. Ál Farabı aqyldy qalashyǵynyń sondaı keremet ekenin buryn elestete de almaǵan ekenmin. Óte úlken kóz tartarlyq ásem ǵımarattar men baýǵa toly alańdary kózdiń jaýyn alyp tur. Aınalaǵa eleńdeı qarap keler oqý jylynda osynda stýdent bolýdy ańsadym, ón boıymdy óte keremet qýanysh sezimi bıledi.  Armanyna jetýge asyqqan talapker qandaı tapsyrmalardy bolsyn oryndaýǵa daıar edi. Mende aldaǵy ýaqytta osy oqý ornyna qalaıda túsemin degen maqsatymdy aıqyndaı tústim. Telejýrnalıstıka kýrsynyń 1 kúni qalashyqty aralap, alǵan áserimizdi dostarymyzǵa aıtyp, máz -meıram bolyp júrdik. Biraq , bul birinshi kúnniń kirispesi ǵana bolyp shyqty. Jýrnalıstıka fakýltetindegi «Qazaqstan» ulttyq arnasynyń sheberhanasynda (208aýd.) ótken  «Teleshejire» festıvaliniń ashylý saltanatynyń kýágeri boldyq. Fakýltet túlegi - «Qazaqstan» ulttyq arnasynyń jýrnalısi Amangeldi Seıithan qasıetti qara dombyrany qolyna alyp, týǵan fakýltetiniń mereıtoıyna jyrdan shashý shashty. Fakýltet túlegi - «Almaty» arnasynyń jýrnalısi Úmbetáli Meımesh ózine dáris bergen ustazdaryna gúl shoqtaryn tartý etti. Tolassyz quttyqtaýlar dál qazirgi tańda osynaý qara shańyraqta bilim alyp jatqan shákirtterdiń  «jýrnalıstıka» jaıly taqyryptyq sharalaryna ulasty. Olar «Tikeleı efırdegi sheberlik» páninen alǵan tálimderi boıynsha jınalǵandar aldynda avtor sózin múdirmeı aıtýdan óner kórsetti.

        «Teleshejire» festıvaliniń ekinshi kúninen bastap bizge Qazaqstandyq tanymal telearnalardyń bilikti telejýrnalısteri sheberlik saǵattaryn ótkizip,  eń qundy bilýge tıis málimetterdi baıandap bergen edi. Eń alǵashqy sheberlik saǵatyn sol oqý ornynyń jýrnalıstıka fakýltetiniń dáriskeri elge tanymal telejýrnalısterdi  tárbıelegen, "Tikeleı efır tabıǵaty ", «Telejýrnalıstıka» kitaptarynyń avtory Jıdegúl Ábdijádilqyzy ótkizdi. "Telejýrnalıstıkataný" atty bul sheberlik saǵatynda telejýrnalıstıka janrlarynyń irgetasy – telejańalyqtyń, ıaǵnı, telesıýjettiń qurylymdyq elementterimen tanystyq.  Sol jerde jasyl fonda qolma-qol kadrdegi jýrnalıstiń sózin kamera aldynda sóılep túsirdik. Kamera aldyndaǵy tirlik – múlde bólek dúnıe. Beınebir ekinshi ómirimiz bastalǵandaı kúı keshtik. Telejýrnalıstıkanyń negizgi erejeleri men kásibı prınıpterine jasalǵan sholýdan óte paıdaly aqparattar alyp,  berilgen tapsyrmany oryndaı bildik. Bul - men úshin eń úlken bastama. Kelesi kúni 31 arnadaǵy "Aıta bersin" baǵdarlamasynyń tanymal jýrnalısi Áripjan Álı "Sóıleý tehnıkasy" taqyrybynda sheberlik saǵatyn ótkizdi. Sheberlik saǵatynda qalaı durys sóıleý kerek?, qalaı ekpindi durys qoıa bilý kerek?, degen san -saýaldyń jaýabyn aıqyndap,  is júzinde kórsetti. Bul sheberlik saǵatynan telejýrnalısterdiń efırde qalaı sóıleıtinin túsindim. Ózim de solaı mashyqtana bastadym, dybysty qalaı qoıa bilý kerek ekenin, qalaı sóıleý kerek ekenin, dıkııa boıynsha birshama málimetter alyp, jańa aqparattarmen tanystym. Barlyǵymyz da jeke- jeke jattyǵyp, sol kezden bastap telejýrnalıst qyzmetin atqaryp kórgendeı boldyq.  Izin ala sol arnanyń "Informbıýro" jańalyqtar qyzmetiniń júrgizýshisi, ári tilshisi Janar Joltaeva "Telesıýjettegi telereporterdiń roli" taqyrybynda reporter bilýi tıis ádister men kásibı daǵdylar jaıly oı qozǵady, sabaq sońynda oqýshylar men stýdentterdiń suraqtaryna jaýap berip, tilek aıtyp qaıtty. Bul sabaqtan qazirgi jýrnalıstıkanyń qalaı damyp bara jatqanyn, jýrnalısterdiń negizgi mindetteriniń qandaı bolýy kerek ekenin túsinip, kóptegen aqparattarmen tanystym. Kelesi kezekte Ál Farabı atyndaǵy QAZAQ ULTTYQ ÝNIVERSITETI  jýrnalıstıka fakýltetiniń 4 kýrs stýdenti Tasbolat Saǵynysh "Beınemontaj" taqyrybynda áńgime órbitti. Qajetti jáne qajtsiz beınematerıaldarmen qalaı jumys isteý kerek ekendigin kórsetti. Sheberlik saǵatynan bilgen -túıgen nárselerimdi naǵyz jýrnalıstershe qoldanyp kórdim. Bul sabaqtyń maǵan berer paıdasy orasan zor boldy.

 Fakýltet túlegi frılans- jýrnalıst, jýrnalıstıka magıstri,  Elmıra Abzalqyzy "Kamera aldyndaǵy jumys"týraly sheberlik sabaǵyn ótkizdi.Ol kezde kamera aldyndaǵy jumys jasaý tehnıkalary,  ýaqytpen áreket etý, kamera aldyndaǵy senimsizdikti joıý týraly taqyryptar sóz boldy. Bul sabaqtan jýrnalıstıkaǵa eń qajetti aqparattardy alyp,  sheberlik saǵatyn paıdaly jaǵynan qabyldaı aldyq. Sheberlik saǵatyndaǵy stýdentter men oqýshylar alǵan áserimizdi bir- birimizge jetkizip, túıgen oılarymyzben  bólistik. Eń sońǵy kúni "Eýrazııa" birinshi arnasyndaǵy "Qalaýlym" realıtı- shoýynyń bas redaktory Shah- Kerim Kármen "Realıtı shoý" taqyrybynda sheberlik saǵatyn ótkizdi. Ol sheberlik saǵatynda  tokshoý men realıtı shoýdyń aıyrmashylyǵyn, naǵyz jýrnalısterdiń kimder ekenin uǵyndyq. Naǵyz jýrnalıst kim?, olar qandaı ortada tárbıelenýi kerek? Realıtı shoýdy qalaı uıymdastyrady? , degen kókeıdegi suraqtaryma osy sheberlik saǵatynda  naǵyz túıindi jaýapty aldym. 

       Osylaısha bes kún boıy tek izdeniste júrip,  sheberlik saǵattarynan mol tájirıbe jınaqtadym.  Kásibı jýrnalıstıka álemindegi men úshin qaıtalanbas qas-qaǵym sátter-keleshegim úshin keregime paıdalanatyn  keremet qazyna.

    "Telezerthana.kz " YOU TUBE  arnasynda "Talapker kúndeligi" degen talapkerlerge arnalǵan  baǵdarlamamdy ashyp úlgerdim. Aıaýly meniń zamandastarym, osy baǵdarlama aıasynda ózderińizge qajetti aqparattar men mańyzdy  málimetterdi usynbaqshymyn. Sheberlik saǵattarynan úırengen shyraıly málimetterdi oqýǵa túser kezde qoldanyp, óz ómirlik tájirıbemde júzege asyratyn bolamyn.  

Qalıev Erdáýlet 

Qyzylorda oblysy,  Shıeli aýdany 

Ortaqshyl aýylynyń № 150 qazaq  orta mektebiniń 

 11 synyp oqýshysy

 Ǵylymı- jetekshisi: Ábdijádilqyzy Jıdegúl

Pikirler