Dúnıejúzilik ekonomıkalyq forýmda Qazaqstan aldaǵy eki jylda qarýly qaqtyǵystar qaýipi joǵary 12 eldiń qatarynda ekeni jarııalandy. Bul neni bildiredi? Parlament ókilderiniń paıymy qalaı?
Global Risk Report esebi boıynsha Armenııa, Kolýmbııa, Kot-D-Ivýar, Qazaqstan, Irak, Izraıl, Latvııa, Rýmynııa, Polsha sekildi memleketterde aldaǵy eki jylda qaqtyǵys týy yqtımal delinedi. Eger elimizge qaýip tónse, áskerimiz halyqty qorǵaı ma, álde bılikti qorǵaı ma? Májilis depýtattarynan surap kórdik.
Erjan Beısenbaev: Soǵysqa alyp keletin áreketter jasamasaq eken...
- Negizinde mundaı jaǵdaıdan Alla saqtasyn. Biraq ta jýyrda «Qazaqstannyń áskeri daıyndyǵy joǵary deńgeıde» degen aqparat shyqqan bolatyn. Sondyqtan endi ol áskerge ǵana emes, halyqqa da baılanysty bolady. Biz ózimizdiń aramyzda shý shaǵarmasaq ıaǵnı bireýlerdi jamandap nemese soǵysqa alyp keletin áreketter jasamasaq, soǵys bolmaıtyn shyǵar degen oıdamyn. Ony memleket qana sheshpeıdi halyqtyń ózine de baılanysty bolady.
Azat Perýashev: Daıyn bolýymyz kerek!
- Sońǵy kezderi baıqasańyz, memleket tarapynan birtalaı is-sharalar júrgizilip jatyr. Mysaly, jergilikti ózin ózi qorǵaý jáne rezervtegi qyzmet máseleleri jónindegi zań jobasy qabyldandy. Árıne, qorǵanys salasyna mán berip jatqanymyz durys. Bizdiń árqaısymyz, ıaǵnı el azamaty retinde ishteı de soǵan daıyn bolýymyz kerek. Elimizden basqa el, ben jerimizden basqa bir jer joq. Sondyqtan jerdi qashan jáne kimnen bolsa da qorǵaýǵa daıyn bolýymyz kerek!
Erlan Saıyrov: Dıplomatııalyq qadamdar jasaý kerek
- Qazaqstan dúnıejúzilik ártúrli memleketterdiń tektonıkalyq plıtasynda ornalasqan memleket. Qazaqstannyń geografııalyq jaǵdaıy óte kúrdeli. Al geografııa ol taǵdyr. Ókinishke qaraı, bizdiń eki jaǵymyzda dúnıeni dúr silkindirip otyrǵan eki alpaýyt – Reseı men Qytaı otyr. Sondyqtan Qazaqstan dúnıejúzindegi ártúrli shıeleniske kirip ketpeý jáne sol shıelenisterden joǵary turý úshin dıplomatııalyq qadamdar jasaý kerek.
Búgingi tańda Qazaqstan dál osyndaı qadamdardy jasap jatyr. Iaǵnı biz Reseı men Ýkraına arasyndaǵy shıelenistiń bir jaǵynda emes, kerisinshe osy shıelenisti boldyrmaý jaǵyn qarastyryp jatqan memleketterdiń birimiz. Mine osyndaı memleket retinde Qazaqstan Eýroodaqpen de, Amerıka Qurama Shtattarymen de, Reseımen de dıalog jasap otyr. Bul Qazaqstannyń qaýipsizdik deńgeıin joǵarylatady.
Ermurat Bapı: Rezervtegi ásker daıyndalyp jatyr
- Árıne, qajetti ásker kólemin ustap turý kez kelgen memleketke ońaı emes. Bizge, máselen, qazirgi jaǵdaıda jarty mıllıon ásker qajet bolsa, ony ustap turý bizdiń memlekettiń ekonomıkasyna úlken shyǵyn, úlken júk. Sondyqtan qazir qandaıda bir qater tónse, rezervtegi ásker daıyndalyp jatyr. Odan bólek áskerı boryshyn ótep kelgen azamattardy mobılızaııa arqyly shaqyrýǵa bolady.
Rezervtegi áskerdiń bir ereksheligi – dabyl qaǵyla qalǵan jaǵdaıda kelisimge otyrǵan rezervıst áskerı bólimge baryp júrmeı, úıinde turǵan kıimin kıip, brıgadaǵa barady da óziniń áskerı postyna otyryp buıryqqa daıyn ekenin kórsetedi.
Ashat Aımaǵambetov: IT jáne JI salasynda úlken soǵys bolyp jatyr
- Sońǵy jyldary memlekettik bıýdjettiń qarajaty qarýly kúshterdi kúsheıtýge jumsalyp jatyr. Bul tek qana memlekettiń qarajaty emes, jalpy bizdiń elimizdegi qundylyqtar, turaqtylyq, birlik, patrıottyq jumystardy qajet etedi ǵoı. Osyǵan baılanysty mektepterde arnaıy pán bar. Qazirgi tańda osy pándi jandandyrý boıynsha patrıottyq daıyndyq máselesi de arnaıy qarastyrylyp jatyr.
Jalpy, bizdiń armııamyzdyń ary qaraı damýy úshin jańa qural-jabdyqpen qamtamasyz etý boıynsha keshendi jumystar júrgizilip otyr. Bul tek qana bir tarapta qaraıtyn másele emes, muny keshendi qaraýymyz kerek. Álemdegi geosaıası jaǵdaı turaqty bolmaǵandyqtan ár túrli máselelerge tótep berýimiz kerek. Bul jerde ekonomıkalyq nemese IT salasyndaǵy turaqsyzdyq máselesi bolýy múmkin. Jalpy IT men JI salasynda úlken báseke, úlken soǵys bolyp jatyr. Bizge bul asa bir kórinbeıdi, biraq alpaýyt memleketter ekonomıka men IT salasynda bir-birimen soǵysyp jatyr. Sondyqtan biz barlyq salada básekege qabiletti bolýymyz úshin adamı kaptıtal, elimizdegi birlik pen ekonomıkalyq damýǵa nazar aýdarýymyz kerek.
Rýslan Berdenov: Áskerdegi álimjettik alańdatady
- Is júzinde soǵysty kórmeı aq qoıayq. Qudaı kórsetpesin. Biraq men óz basym kúmánim bar. Óz basym áskerdegi bolyp jatqan júıesizdikke baılanysty kúmándanamyn. Jalpy, bizde jastardyń áskerge barýǵa qushtarlyǵy joq. Sebebi sarbazdardyń qaza bolýy adamdardy alańdatady. Áskerde álimjettik, «dedovına» áli de bar.
Depýtat retinde bul suraqty ózim de kóterdim. Qarý alyp qolyna soǵysý emes, bizdiń kóp adamdar qolyna kúrek alyp, okop ta qaza almaıdy. Sol úshin áskerı salany kúsheıtýimiz kerek.
