Aýǵanstan syrtqy ister mınıstriniń saıası máseleler jónindegi orynbasary Sher Mohammad-Abbas Stanıkzaı qyzdardy oqytýǵa tyıym salýdy ádiletsiz dep atady jáne úkimetti «barlyq adamdar úshin bilim berý esikterin ashýǵa» shaqyrdy. Bul málimdeme ol Host provınııasyndaǵy medrese túlekteriniń saltanatty sharasynda aıtyldy, dep habarlaıdy “Adyrna” ulttyq portaly. Fergana.news agenttigine siltep.
Stanıkzaıdyń pikirinshe, qyzdarǵa mektepke barýǵa tyıym salý sharıǵat normalaryna sáıkes kelmeıdi. Ol sondaı-aq tálipterdiń mundaı sheshimderimen eldegi 40 mıllıon adamnyń 20 mıllıonyna qatysty ádiletsizdik jasap jatqanyn qosty.
«Biz áıelderdi barlyq quqyqtarynan aıyrdyq. Olar kúıeýdi ózderi tańdaı almaıdy, májbúrli neke kezinde qurbandyqqa shalynýda, olardy oqýǵa, meshitterge barýǵa, ýnıversıtetter men mektepterge, sonyń ishinde dinı oqý oryndaryna barýǵa ruqsat etpeıdi», — dep atap ótti Stanıkzaı.
Ol memleket basshylaryn qyzdardyń bilim alýyna arnalǵan tyıymdy alyp tastaýǵa shaqyryp, bul máselede «Muhammedtiń paıǵambardyń zamanynda bilim esikteri erlerge de, áıelderge de ashyq bolǵanyn» negiz etti.
Alaıda sol is-sharada Aýǵanstan úkimetiniń ekonomıkalyq máseleler jónindegi orynbasary Mýlla Abdýl Ganı Baradar dindarlyqpen birge ǵylymnyń mańyzdylyǵyn atap ótti. Onyń aıtýynsha, qazirgi ýaqytta tehnologııalar dáýiri bastaldy, sondyqtan zaman talabyna saı bilim berý júıesin engizý din men ulttyń ıgiligi úshin mańyzdy. Alaıda ol qyzdarǵa arnalǵan mektepterdiń ashylýy týraly eshteńe aıtqan joq.
Stanıkzaı mektepterde bilim alý múmkindigin jalpyǵa birdeı bolý máselesin birinshi ret kóterip otyrǵan joq. 2022 jyly ol tálipterdi qyzdarǵa qaýipsiz bilim berý múmkindigin qamtamasyz etýge shaqyrǵan edi. Sonymen qatar, syrtqy ister mınıstriniń orynbasary aýǵan áıelderiniń memlekettik mekemelerde jumys isteýi, eldiń qoǵamdyq-saıası jáne ekonomıkalyq ómirine belsene qatysýy tıis ekenin málimdegen bolatyn.
Aıta ketsek, 2021 jyldyń tamyz aıynda Aýǵanstandy tálipter basyp alǵannan keıin olar áıelderdiń quqyqtaryn birtindep shekteı bastady, biraq 1996-2001 jyldardaǵy alǵashqy bılik kezeńimen salystyrǵanda bul joly ózderin kóbirek ustamdy ustanatyndaryn aıtty.
Alaıda kóp uzamaı radıkaldy qozǵalys qyzdardyń mektepke barýyna tyıym saldy jáne memlekettik qyzmette jumys isteıtin áıelderge shekteýler engizdi. Áıelder isi mınıstrligi taratylyp, onyń ornyna «Islamnyń jaqsy qasıetterin nasıhattaý jáne arsyzdyqty boldyrmaý mınıstrligi» quryldy.
