22 qazan kúni Almaty qalasynda «Atamura» korporaııasynyń demeýshiligimen «Dilmar» sheshendik óner baıqaýy ótti.
«Dilmar» sheshendik óner klýby respýblıkalyq baıqaýdy birneshe ret uıymdastyrdy. Stýdentter arasynda ótken saıystyń maqsaty - jastardyń sheshendik qabiletterin damytý, olardyń oılaý júıesin jetildirý jáne qoǵamdyq sóılesýde ózderin erkin ustaýǵa úıretý. Jarysqa Qazaqstannyń túrli joǵary oqý oryndarynan kelgen stýdentter qatysyp, olardyń rıtorıkalyq sheberlikteri, oılaryn anyq jáne senimdi jetkizý qabiletteri synǵa tústi.
«Stýdentter arasyndaǵy «Dilmar» sheshendik óner baıqaýy osymen úshinshi ret ótip otyr. Ár jyly biz talaptar men sharttardy kúrdelendire tústik. Maqsatymyz sheshendiktiń sýyryp salma, aqyl-oıdyń tereńdigi, oı ushqyrdyǵy degen eń negizgi talaptardy oryndaý bolatyn. Bıyl sol talaptardy belgili bir deńgeıde oryndadyq dep aıta alamyn. Árıne, túpkilikti deńgeıde baıaǵy sheshendikke barý áli erteleý. Óıtkeni atam-qazaq «kóre-kóre kósem, sóıleı-sóıleı sheshen bolasyń» deıdi. Bul úshinshi ret ótip jatqan baıqaýǵa elimizdiń 12 joǵary oqý ornynan 12 stýdent qatysty», - dedi respýblıkalyq «Dilmar» óner klýbynyń negizin qalaýshy Jarqyn Sálenuly.
Baıqaý barysynda stýdentter sózden jańylyp, top aldynda qobaljý sátteri de boldy. Alaıda alǵash ret sóz dodasyna qatysyp, óziniń sheshendigin kórsetken stýdentter qarjylaı syılyqtarmen marapattaldy. Saıysqa qatysyp, tájirıbe jınaǵan jas sheshender qamshy saldyrmaı, tóreshilerdiń kóńilinen tolyqtaı shyǵa bildi. Baıqaý birneshe kezeńnen turdy: sheshendik sóz, pikirtalas jáne naqty másele boıynsha sóz sóıleý. Ár kezeńde qatysýshylardyń til baılyǵy, logıkalyq oılaýy jáne aýdıtorııany baýrap alý sheberligi baǵalandy.
«Atamura» korporaııasy atalmysh baıqaýǵa 3 mıllıon teńge bólgen. Qarjynyń basym bóligi saıyskerlerdiń saǵyn syndyrmaý maqsatynda júlde qoryna jumsalǵandaı. Sebebi úshinshi oryndy ıelengen úsh jeńimpazǵa 100 myń teńgeden berilse, ekinshi orynǵa jaıǵasqan eki qatysýshyǵa 200 myń teńgeden tıdi. Al birinshi oryn ıelengen aqyn 400 myń teńgeni, bas júldeni ıelengen jeńimpaz 600 myń teńgeni qanjylady. Odan bólek, kórermendi ónerimen tánti etken ózge qatysýshylar elý myń teńge syıaqy aldy.
«Atamura baspa-korporaııasynyń qurylǵanyna 30 jyldan astam ýaqyt boldy. Osy aralyqta biz múmkindiginshe ulttyq qundylyqtarymyzǵa demeýshilik jasap kelemiz. Atap aıtar bolsaq, aıtys ónerimiz, ánshilik ónerimiz bar. Qazaqsha kúres bar. Biz muny álem deńgeıine jetkizdik. Bizdiń halqymyz o basta sóz ónerin qadirlegen. Sheshendik ónerge úlken mán-maǵyna bergen. Bir aýyz sózben erdiń daýyn da, jerdiń daýyn da, jaýdyń da betin qaıtara bilgen. Al endi sońǵy kezde bizdiń jastardyń tili shubarlanyp jatqan sııaqty. Mundaı jarysqa qatysý úshin jastar kóp izdenedi, kóp kitap oqýy kerek. Sonda ǵana óz tilin baıyta biledi. Sol sebepti osyndaı saıystar ana tilimizdiń damýyna úlken úles qosady dep oılaımyn», - dedi óz sózinde saıystyń bas demeýshisi, «Atamura» korporaııasynyń dırektory Raqymǵalı Qul-Muhammed.
Akademık Radlov óz jınaǵynda:
«Qazaqtar… múdirmeı, kidirmeı, erekshe ekpinmen sóıleıdi. Oıyn dál, aıqyn uǵyndyrady. Aýyz eki sóılep otyrǵannyń ózinde sóılegen sózder uıqaspen, yrǵaqpen keletindigi sonshalyq, beıne bir óleń eken dep tań qalasyń», - dep jazǵan bolatyn. Oǵan dálel – «Dilmar» baıqaýynda óner kórsetken jastar deýge bolady.
«Araǵa topty jaryp, mine kirdim,
Ystyq qoı mahabbaty bul elimniń.
Ál-qýaty ózińsiń shabytymnyń,
Bar qýaty ózińsiń jigerimniń.
«Qazaq» dep soǵyp ótedi ýáde berem,
Eń sońǵy dúrsili de júregimniń», - dep birinshi oryn ıegeri Qazybek Jalǵas marapattaý rásiminde sóz sóıledi.
Úshinshi ret ótkizilgen «Dilmar» sheshendik óner baıqaýynyń úshinshi ornyn ıelengen – Shámil Tımýrlanuly (Almaty), Elemes Aqerke (Almaty), Nurjanqyzy Arýjan (Almaty) aldy. Al ekinshi orynǵa Nasıhat Seıfýllın (Astana), Turaly Sanjar (Semeı) jaıǵasty. Birinshi oryndy Qazybek Jalǵas (Almaty) ıelendi. Bas júldeni Jappas Aıaýlym (Almaty) jeńip aldy.
«Sheshendikke, jalpy ulttyq qundylyqtarǵa, ózimizdiń ata-babamyzdan qalǵan súbeli sózderdi dáripteýge qyzyǵýshylyǵym 9-shy synypta ashyldy. Ózimniń «Abaı» atyndaǵy respýblıkalyq mamandandyrylǵan qazaq tili men ádebıetin tereńdetip oqytatyn mekteptiń tabaldyryǵyn attaǵannan osy sóz ónerine qyzyǵýshylyǵym erekshe aýdy. Mirjaqyp Dýlatuly aıtady ǵoı: «Men bitken oıpań jerge alasa aǵash, Emespin jemisi kóp tamasha aǵash. Qalǵansha jarty jańqam men seniki - Paıdalan sharýańa jarasa, alash!» degen urandy sózdi árdaıym óz júregimde, oıymda saqtap, osy qaǵıdanyń negizinde bıik belesterdi baǵyndyrýǵa áreket etip kele jatyrmyn», - dedi baıqaý jeńimpazy.
«Dilmar» sheshendik óner klýby – stýdentter men oqýshylar arasynda sheshendik sheberlikti damytýǵa baǵyttalǵan uıym. Klýbtyń negizgi maqsaty – jastardy kópshilik aldynda sóıleý qabiletin jetildirý, óz oıyn saýatty jáne senimdi jetkizýge úıretý, rıtorıka men logıkalyq oılaýdy damytý.
Symbat Naýhan
«Adyrna» ulttyq portaly
