"Atańnan mal qalǵansha, tal qalsyn..."

2560
Adyrna.kz Telegram

Jaz mezgilinde Ahmet Baıtursynuly mýzeı-úıi janyndaǵy tulǵaǵa arnalǵan eskertkish-bıýsttiń aınalasyna egilgen gúlderdi sýǵarýǵa shyqtym.
Aınalany taǵy da bir sholyp óteıin dep bara jatsam, murajaıǵa kirer esiktiń janyndaǵy jap-jasyl jelekti taptaı basyp, eresek ári eńgezerdeı mektep oqýshysy ketip barady eken. Sabyrymdy jıyp qoıyp, bar daýysymmen aıqaı salǵanymdy ózim de ańǵarmaı qalyppyn... Ákimniń salyp bergen jaıaý júrginshilerge arnalǵan jol jıegindegi jolmen júrmeı, murajaı aınalasyndaǵy arnaıy otyrǵyzylǵan kógalda nesi bar eken deseńizshi?! "Qalany gúldendiremiz" dep Qorshaýsyz qala jasady. Ony uǵynyp jatqandary shamaly, ózderin qorshaǵan jelekti taptap júr. Qazir murajaıdyń aınalasy adamdardyń iship-jeıtin "ashanasyna" aınalǵan. Onan qalsa, otyrǵan oryndyǵyna deıin syndyryp ketetin, «mádenıetti halyqtyń» ıtterin serýendetetin ornyna aınalyp bara jatqany jandy aýyrtady...
Sonymen, gúlderdi sýǵarýǵa kiristim. Ańdasam ótken aptada ǵana otaǵan aram shópter qaıta qaýlap shyǵyp ketipti. Senseńiz, tipti eskertkish-bıýstiń tasty irgesiniń ózin jaryp shyqqanyna tań qaldym. Sýdy óshire sala, dereý aram shópterdi qaıta julýǵa kiristim, sonda boıymdy óz-ózinen ashý bıledi. Qaıran, tekti tulǵalar, qaıran Alash Arystary. Osyndaı oılary nadandyqtyń jeteginde qaýlap óser «aram shópterdiń» kesirinen shermende qaldyńyzdar ǵoı. Olardy túbegeıli julyp tastaýǵa qaýqary jetpedi. Áıtse de, tekti tektiligin, bıikte árqashan turatyndyǵyn túbinde dáleldep shyqty. Nege deseńiz, sol «aram shópterdi» julyp tastap, olardan árqashan bıik ekendigin uqtyryp turatyn sebepkerler áli de bar. Ol urpaqtan-urpaqqa jalǵasatyny da sózsiz. Iá, jastarǵa senińizder! Bizdiń aramyzda senimderińizdi aqtar myqty ult janashyrlary bary anyq. Osyndaı oılardyń jeteginde otyryp "álgi aramshópterdi" typ-tıpyl ettim. Iá, qaıta qaýlap shyǵary sózsiz. Áıtse de, menen keıin de ony otaıtyn, hosh ıisti gúldiń odan ári jaıqalyp turýyn qalaıtyn jandardyń baryn esime aldym da, eriksiz ornymnan qozǵaldym...
Arada kóp kúnder ótpeı-aq, bul oıym rasymen óz sheshimin tapty! Almaty qalasy Qoǵamdyq damý basqarmasynyń qoldaýymen qolǵa alynǵan «Jastar onlaın» jobasynyń aıasynda «Adyrna» ulttyq-etnografııalyq birlestigi» Ahmet Baıtursynuly murajaı-úıiniń aýlasyn abattandyrý maqsatynda gúlder egýdi qolǵa aldy. Eńgezerdeı oqýshynyń basyp ótken jolyn jabý úshin bul gúlderdi sol orynǵa egýdi jón kórdik. Qazir murajaı aınalasynan óte qalsańyz, jaıqalyp turǵan gúlderdi kóresiz. Jekemenshikke ótý saldarynan memleket qaraýynan tys qalǵan Ult ustazynyń úıi keıbir janashyr jastardyń nazarynda bolǵany kóńil qýantarlyq.
«Atańnan mal qalǵansha, tal qalsyn» degen osy bolar.

Jansaıa Sman,

Ahmet Baıtursynuly mýzeı-úıiniń ǵylymı qyzmetkeri,
Ál-Farabı atyndaǵy QazUÝ magıstranty

Pikirler