Abaitanuşy, alaştanuşy ǧalym, jazuşy Tūrsyn Jūrtbaidyŋ bırneşe kıtaby bır mezgılde qaitara jaryq kördı. «Atamūra» jäne «Qasym baspa üiı» baspalarynan şyqqan kıtaptar qazır kıtap dükenderı men internet arqyly satylyp jatyr.
«Atamūra» baspa korporasiiasynyŋ prezidentı Rahymǧali Qūl-Mūhammed Facebook äleumettık jelısındegı paraqşasynda 14 qyrküiekte jazuşynyŋ osy baspadan şyqqan kıtaptary turaly jazdy. «Keşe belgılı jazuşy, ädebietşı-ǧalym, abaitanuşy, äuezovtanuşy, alaştanuşy, filologiia ǧylymdarynyŋ doktory, professor Tūrsyn Jūrtbai aǧamyzdy qabyldap, siiasy keppegen alǧaşqy qalamaldy prozalyq tuyndylarynan tūratyn «Bolaşaqtyŋ bäiteregı», «Abai joly» roman-epopeiasynda beinelengen körkem şyndyqty salystyra otyryp, qazaq tarihyndaǧy jetekşı tūlǧanyŋ bırı Qūnanbaidyŋ ūlttyq ruhaniiattan alatyn ornyn saralaityn ǧylymi eŋbek «Qūnanbai nemese jäbır sūltany» (2 kıtap), köşpelıler älemı men türkı jūrtynyŋ ekı myŋ jyldyq tarihy jeke tūlǧalardyŋ taǧdyry arqyly taldanatyn «Dulyǧa» (4 kıtap) atty kıtaptaryn qolyna tapsyrdym»,- dep jazǧan «Atamūra» basşysy.
Baspager atap körsetkendei, jazuşynyŋ «Qūnanbai nemese jäbır sūltany» kıtabynyŋ 2 tomy, «Dulyǧa» kıtabynyŋ 4 tomy bırden qatar oqyrmanǧa jol tartqan.
Rahymǧali Qūl-Mūhammedtıŋ jazuynşa, «Atamūra» baspasynan būǧan deiın Abaidyŋ şyǧarmaşylyq ömırıne, körkem älemıne jäne oilau jüiesı men psihologiiasyna qatysty T. Jūrtbaidyŋ ūzaq jyldarǧy zertteu eŋbekterınıŋ tūjyrymynan tuyndaǧan «Tolyq adam» atty ekı tomdyǧy da jaryq körgen.
Būdan basqa jazuşy Tūrsyn Jūrtbaidyŋ ekı bırdei prozalyq jinaǧyy «Qasym baspa üiı» baspasynan şyqqan. Būl jinaqtar «Qar astyndaǧy köbelek» jäne «Tüieşınıŋ qyzy» dep atalady.
Jazuşynyŋ qaitara jaryq körgen kıtaptary kıtap dükenderınde jäne internet jelısınde satyluda.
Tūrsyn Jūrtbai – «Zamandasym, syrlasym» (1976), «Qoŋyr qaz» (1978), «Jüregımde jūmyr jer» (1980), «Besqarager» (1982), «Dara tūlǧa» (1984), «Jer - besık» (1985), «Babochka pod snegom» (orys tılınde, 1990), «Talant Kalibeka» (1992, orys tılınde), «Bolaşaqtyŋ bäiteregı» (2007) atty körkem şyǧarmalardyŋ avtory. Jazuşynyŋ būǧan deiın «Beiuaq» (1990), «Dulyǧa» (1-2 kıtap, 1994), «Ketbūǧa» (1996), «Besıgıŋdı tüze!», «Talqy» (1997), «Muhtar Omarhanovich Auezov» (türık, orys tılderınde, Ankara,1997), «Küiesıŋ, jürek... süiesıŋ!» (2001), «Besıgıŋdı aiala!» (2002), «Qūnanbai» (2004), «Süre söz» (2005), «Dulyǧa» (qaita basylymy, 2007), «Ūranym - Alaş!..» (2007) atty derektı ǧylymi-zertteu kıtaptary şyqty.Tūrsyn Jūrtbaidyŋ ǧylymi jetekşılıgımen «M.O.Äuezovtıŋ ömırı men şyǧarmaşylyq şejıresı» (1997), «Mūhtar Äuezov turaly estelıkter» (1997), «Äuezov älemı» (1997), «Abai joly» roman-epopeiasynyŋ ǧylymi-tekstologiialyq salystyrudan ötken basylymy (1997), M.O.Äuezov şyǧarmalarynyŋ elu tomdyq tolyq jinaǧynyŋ 1-7 tomdary (1997-2001), M.Äuezovtıŋ «Eskermedım, qabyldamadym...» (1998) atty aşyq hattar jinaǧy jaryq kördı jäne onyŋ qatysuymen «Mūhtar Äuezov» ensiklopediiasy daiyndaldy.
Tūrsyn Jūrtbai 1990 jyldan bastap Abai atyndaǧy Almaty memlekettık universitetınde, äl-Farabi atyndaǧy qazaq memlekettık Ūlttyq universitetınde, Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ memlekettık qyzmet Akademiiasynda, L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınde abaitanu, äuezovtanu, jazuşynyŋ şyǧarmaşylyq psihologiiasy, Euraziia romandary, Euraziia romandarynyŋ tipologiiasy, halyq auyz ädebietı - tarihi derek közı retınde, ädebiettanudyŋ özektı mäselelerı, tuyndyny ǧylymi taldau, söz mädenietı (saiasi şeşendık) boiynşa arnaiy kurstardan därıs beredı. 2006 jyly aqpan-şılde ailary aralyǧynda Qytai Halyq Respublikasynyŋ Ortalyq memlekettık Ūlttar universitetınde (Pekin qalasynda) professor retınde qazaq ädebietı men mädenietınıŋ tarihy, bütıngı qazaq ädebietı, abaitanu, äuezovtanu pänderı boiynşa därıs berdı. «Beiuaq» monografiiasynyŋ negızınde kandidattyq (1992), «Besıgıŋdı tüze» zertteu kıtaby negızınde doktorlyq (2000) dissertasiialar qorǧady. 2002 jyly professor ǧylymi ataǧy berıldı.Körkem şyǧarmalary men zertteu eŋbekterı älemnıŋ 15 tılıne, al ǧylymi eŋbekterı IýNESKO-nyŋ resmi tılderıne audarylǧan. M.İkbaldyŋ, S.Togenıŋ, L.Şeralidıŋ, V.Şefnerdıŋ, R.Rojdestvenskiidıŋ, S.Qapaevtıŋ jäne t.b. öleŋderın qazaq tılıne audarǧan.
Tūrsyn Jūrtai – Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ Ş.Qūdaiberdıūly atyndaǧy «Alaş» jäne I.Jansügırov atyndaǧy ädebi syilyqtardyŋ laureaty.
Tūrsyn Jūrtbai – «Zamandasym, syrlasym» (1976), «Qoŋyr qaz» (1978), «Jüregımde jūmyr jer» (1980), «Besqarager» (1982), «Dara tūlǧa» (1984), «Jer - besık» (1985), «Babochka pod snegom» (orys tılınde, 1990), «Talant Kalibeka» (1992, orys tılınde), «Bolaşaqtyŋ bäiteregı» (2007) atty körkem şyǧarmalardyŋ avtory. Jazuşynyŋ būǧan deiın «Beiuaq» (1990), «Dulyǧa» (1-2 kıtap, 1994), «Ketbūǧa» (1996), «Besıgıŋdı tüze!», «Talqy» (1997), «Muhtar Omarhanovich Auezov» (türık, orys tılderınde, Ankara,1997), «Küiesıŋ, jürek... süiesıŋ!» (2001), «Besıgıŋdı aiala!» (2002), «Qūnanbai» (2004), «Süre söz» (2005), «Dulyǧa» (qaita basylymy, 2007), «Ūranym - Alaş!..» (2007) atty derektı ǧylymi-zertteu kıtaptary şyqty.Tūrsyn Jūrtbaidyŋ ǧylymi jetekşılıgımen «M.O.Äuezovtıŋ ömırı men şyǧarmaşylyq şejıresı» (1997), «Mūhtar Äuezov turaly estelıkter» (1997), «Äuezov älemı» (1997), «Abai joly» roman-epopeiasynyŋ ǧylymi-tekstologiialyq salystyrudan ötken basylymy (1997), M.O.Äuezov şyǧarmalarynyŋ elu tomdyq tolyq jinaǧynyŋ 1-7 tomdary (1997-2001), M.Äuezovtıŋ «Eskermedım, qabyldamadym...» (1998) atty aşyq hattar jinaǧy jaryq kördı jäne onyŋ qatysuymen «Mūhtar Äuezov» ensiklopediiasy daiyndaldy.
Tūrsyn Jūrtbai 1990 jyldan bastap Abai atyndaǧy Almaty memlekettık universitetınde, äl-Farabi atyndaǧy qazaq memlekettık Ūlttyq universitetınde, Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ memlekettık qyzmet Akademiiasynda, L.N.Gumilev atyndaǧy Euraziia ūlttyq universitetınde abaitanu, äuezovtanu, jazuşynyŋ şyǧarmaşylyq psihologiiasy, Euraziia romandary, Euraziia romandarynyŋ tipologiiasy, halyq auyz ädebietı - tarihi derek közı retınde, ädebiettanudyŋ özektı mäselelerı, tuyndyny ǧylymi taldau, söz mädenietı (saiasi şeşendık) boiynşa arnaiy kurstardan därıs beredı. 2006 jyly aqpan-şılde ailary aralyǧynda Qytai Halyq Respublikasynyŋ Ortalyq memlekettık Ūlttar universitetınde (Pekin qalasynda) professor retınde qazaq ädebietı men mädenietınıŋ tarihy, bütıngı qazaq ädebietı, abaitanu, äuezovtanu pänderı boiynşa därıs berdı. «Beiuaq» monografiiasynyŋ negızınde kandidattyq (1992), «Besıgıŋdı tüze» zertteu kıtaby negızınde doktorlyq (2000) dissertasiialar qorǧady. 2002 jyly professor ǧylymi ataǧy berıldı.Körkem şyǧarmalary men zertteu eŋbekterı älemnıŋ 15 tılıne, al ǧylymi eŋbekterı IýNESKO-nyŋ resmi tılderıne audarylǧan. M.İkbaldyŋ, S.Togenıŋ, L.Şeralidıŋ, V.Şefnerdıŋ, R.Rojdestvenskiidıŋ, S.Qapaevtıŋ jäne t.b. öleŋderın qazaq tılıne audarǧan.
Tūrsyn Jūrtai – Qazaqstan Jazuşylar odaǧynyŋ Ş.Qūdaiberdıūly atyndaǧy «Alaş» jäne I.Jansügırov atyndaǧy ädebi syilyqtardyŋ laureaty.
Janat Alǧadai
Ūqsas jaŋalyqtar
