ابايتانۋشى، الاشتانۋشى عالىم، جازۋشى تۇرسىن جۇرتبايدىڭ بىرنەشە كىتابى ءبىر مەزگىلدە قايتارا جارىق كوردى. «اتامۇرا» جانە «قاسىم باسپا ءۇيى» باسپالارىنان شىققان كىتاپتار قازىر كىتاپ دۇكەندەرى مەن ينتەرنەت ارقىلى ساتىلىپ جاتىر.
«اتامۇرا» باسپا كورپوراتسياسىنىڭ پرەزيدەنتى راحىمعالي قۇل-مۇحاممەد Facebook الەۋمەتتىك جەلىسىندەگى پاراقشاسىندا 14 قىركۇيەكتە جازۋشىنىڭ وسى باسپادان شىققان كىتاپتارى تۋرالى جازدى. «كەشە بەلگىلى جازۋشى، ادەبيەتشى-عالىم، ابايتانۋشى، اۋەزوۆتانۋشى، الاشتانۋشى، فيلولوگيا عىلىمدارىنىڭ دوكتورى، پروفەسسور تۇرسىن جۇرتباي اعامىزدى قابىلداپ، سياسى كەپپەگەن العاشقى قالامالدى پروزالىق تۋىندىلارىنان تۇراتىن «بولاشاقتىڭ بايتەرەگى»، «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىندا بەينەلەنگەن كوركەم شىندىقتى سالىستىرا وتىرىپ، قازاق تاريحىنداعى جەتەكشى تۇلعانىڭ ءبىرى قۇنانبايدىڭ ۇلتتىق رۋحانياتتان الاتىن ورنىن سارالايتىن عىلىمي ەڭبەك «قۇنانباي نەمەسە ءجابىر سۇلتانى» (2 كىتاپ), كوشپەلىلەر الەمى مەن تۇركى جۇرتىنىڭ ەكى مىڭ جىلدىق تاريحى جەكە تۇلعالاردىڭ تاعدىرى ارقىلى تالداناتىن «دۋلىعا» (4 كىتاپ) اتتى كىتاپتارىن قولىنا تاپسىردىم»،- دەپ جازعان «اتامۇرا» باسشىسى.
باسپاگەر اتاپ كورسەتكەندەي، جازۋشىنىڭ «قۇنانباي نەمەسە ءجابىر سۇلتانى» كىتابىنىڭ 2 تومى، «دۋلىعا» كىتابىنىڭ 4 تومى بىردەن قاتار وقىرمانعا جول تارتقان.
راحىمعالي قۇل-مۇحاممەدتىڭ جازۋىنشا، «اتامۇرا» باسپاسىنان بۇعان دەيىن ابايدىڭ شىعارماشىلىق ومىرىنە، كوركەم الەمىنە جانە ويلاۋ جۇيەسى مەن پسيحولوگياسىنا قاتىستى ت. جۇرتبايدىڭ ۇزاق جىلدارعى زەرتتەۋ ەڭبەكتەرىنىڭ تۇجىرىمىنان تۋىنداعان «تولىق ادام» اتتى ەكى تومدىعى دا جارىق كورگەن.
بۇدان باسقا جازۋشى تۇرسىن جۇرتبايدىڭ ەكى بىردەي پروزالىق جيناعىى «قاسىم باسپا ءۇيى» باسپاسىنان شىققان. بۇل جيناقتار «قار استىنداعى كوبەلەك» جانە «تۇيەشىنىڭ قىزى» دەپ اتالادى.
جازۋشىنىڭ قايتارا جارىق كورگەن كىتاپتارى كىتاپ دۇكەندەرىندە جانە ينتەرنەت جەلىسىندە ساتىلۋدا.
تۇرسىن جۇرتباي – «زامانداسىم، سىرلاسىم» (1976), «قوڭىر قاز» (1978), «جۇرەگىمدە جۇمىر جەر» (1980), «بەسقاراگەر» (1982), «دارا تۇلعا» (1984), «جەر - بەسىك» (1985), «بابوچكا پود سنەگوم» (ورىس تىلىندە، 1990), «تالانت كاليبەكا» (1992, ورىس تىلىندە), «بولاشاقتىڭ بايتەرەگى» (2007) اتتى كوركەم شىعارمالاردىڭ اۆتورى. جازۋشىنىڭ بۇعان دەيىن «بەيۋاق» (1990), «دۋلىعا» (1-2 كىتاپ، 1994), «كەتبۇعا» (1996), «بەسىگىڭدى تۇزە!»، «تالقى» (1997), «مۋحتار ومارحانوۆيچ اۋەزوۆ» (تۇرىك، ورىس تىلدەرىندە، انكارا،1997), «كۇيەسىڭ، جۇرەك... سۇيەسىڭ!» (2001), «بەسىگىڭدى ايالا!» (2002), «قۇنانباي» (2004), «سۇرە ءسوز» (2005), «دۋلىعا» (قايتا باسىلىمى، 2007), «ۇرانىم - الاش!..» (2007) اتتى دەرەكتى عىلىمي-زەرتتەۋ كىتاپتارى شىقتى.تۇرسىن جۇرتبايدىڭ عىلىمي جەتەكشىلىگىمەن «م.و.اۋەزوۆتىڭ ءومىرى مەن شىعارماشىلىق شەجىرەسى» (1997), «مۇحتار اۋەزوۆ تۋرالى ەستەلىكتەر» (1997), «اۋەزوۆ الەمى» (1997), «اباي جولى» رومان-ەپوپەياسىنىڭ عىلىمي-تەكستولوگيالىق سالىستىرۋدان وتكەن باسىلىمى (1997), م.و.اۋەزوۆ شىعارمالارىنىڭ ەلۋ تومدىق تولىق جيناعىنىڭ 1-7 تومدارى (1997-2001), م.اۋەزوۆتىڭ «ەسكەرمەدىم، قابىلدامادىم...» (1998) اتتى اشىق حاتتار جيناعى جارىق كوردى جانە ونىڭ قاتىسۋىمەن «مۇحتار اۋەزوۆ» ەنتسيكلوپەدياسى دايىندالدى.
تۇرسىن جۇرتباي 1990 جىلدان باستاپ اباي اتىنداعى الماتى مەملەكەتتىك ۋنيۆەرسيتەتىندە، ءال-فارابي اتىنداعى قازاق مەملەكەتتىك ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە، قازاقستان رەسپۋبليكاسى پرەزيدەنتىنىڭ مەملەكەتتىك قىزمەت اكادەمياسىندا، ل.ن.گۋميلەۆ اتىنداعى ەۋرازيا ۇلتتىق ۋنيۆەرسيتەتىندە ابايتانۋ، اۋەزوۆتانۋ، جازۋشىنىڭ شىعارماشىلىق پسيحولوگياسى، ەۋرازيا روماندارى، ەۋرازيا روماندارىنىڭ تيپولوگياسى، حالىق اۋىز ادەبيەتى - تاريحي دەرەك كوزى رەتىندە، ادەبيەتتانۋدىڭ وزەكتى ماسەلەلەرى، تۋىندىنى عىلىمي تالداۋ، ءسوز مادەنيەتى (ساياسي شەشەندىك) بويىنشا ارنايى كۋرستاردان ءدارىس بەرەدى. 2006 جىلى اقپان-شىلدە ايلارى ارالىعىندا قىتاي حالىق رەسپۋبليكاسىنىڭ ورتالىق مەملەكەتتىك ۇلتتار ۋنيۆەرسيتەتىندە (پەكين قالاسىندا) پروفەسسور رەتىندە قازاق ادەبيەتى مەن مادەنيەتىنىڭ تاريحى، بۇتىنگى قازاق ادەبيەتى، ابايتانۋ، اۋەزوۆتانۋ پاندەرى بويىنشا ءدارىس بەردى. «بەيۋاق» مونوگرافياسىنىڭ نەگىزىندە كانديداتتىق (1992), «بەسىگىڭدى تۇزە» زەرتتەۋ كىتابى نەگىزىندە دوكتورلىق (2000) ديسسەرتاتسيالار قورعادى. 2002 جىلى پروفەسسور عىلىمي اتاعى بەرىلدى.كوركەم شىعارمالارى مەن زەرتتەۋ ەڭبەكتەرى الەمنىڭ 15 تىلىنە، ال عىلىمي ەڭبەكتەرى يۋنەسكو-نىڭ رەسمي تىلدەرىنە اۋدارىلعان. م.يكبالدىڭ، س.توگەنىڭ، ل.شەراليدىڭ، ۆ.شەفنەردىڭ، ر.روجدەستۆەنسكيدىڭ، س.قاپاەۆتىڭ جانە ت.ب. ولەڭدەرىن قازاق تىلىنە اۋدارعان.
تۇرسىن جۇرتاي – قازاقستان جازۋشىلار وداعىنىڭ ش.قۇدايبەردىۇلى اتىنداعى «الاش» جانە ءى.جانسۇگىروۆ اتىنداعى ادەبي سىيلىقتاردىڭ لاۋرەاتى.
جانات العاداي
