Qazaqstandyq film düldülder baq synaǧan kinofestivalde top jaryp, Altyn kuboktı qanjyǧaǧa bailady. Rejisser Daniiar Salamattyŋ «Talaq» filmı Halyqaralyq Şanhai festivalınde üzdık dep tanyldy. Būl- älemdık kinodaǧy tarihi jeŋıstıŋ bırı. Älemnıŋ eŋ ozyq 14 filmnen ozyp şyǧyp, talǧampaz körermenderdı erekşe taŋqaldyrǧan filmnıŋ rejisserı Daniiar Salamatpen jeke sūhbattasyp, film turaly sūradyq.
- Eŋ äuelı “Talaq” filmı Şanhai kinofestivalınde üzdık şyqqanymen qūttyqtaimyz! Būl festivalde qanşa tuyndy körsetıldı? - Şanhai kinofestivalınde bız äu basta ırıkteu kezeŋıne qatysqanbyz. Irıkteu älemnıŋ är elınde alty aidai jürdı. Mūnda bız özımızden keiın 11 säuırde bergen ırıkteuge ılıngenkartinalar sany 3300 degen derektı aitty. Osylardyŋ ışınen bız ırıktelıp, finalǧa ılınıp, Şanhai qalasyna joldama aldyq. Finalda 14 film ūsynyldy. Sebebı būl A klassyndaǧy kinofestival bolǧannan keiın alpauyt elderden damuşy elderge deiın qatysuǧa mümkındık tudy. Soǧan ırıktelgen filmnıŋ bırı boldyq. Bız Argentina, Fransiia, Japoniia, Braziliia, Qytai elderınıŋ rejisserlerımen baq synastyq. Atap aitar bolsaq, İrannyŋ kinematografiiasy öte qatty damyǧan. Ol jaqtyŋ filmı avangardtyq därejede ekenın bılemız. Solarmen ötken bäsekede üzdık şyǧu - bız üşın ülken quanyş!«Talaq» pen «Äje»
- Nege filmnıŋ atauy “Talaq”? Jalpy tuyndy qandai baǧytta? - Filmnıŋ atauyn «Talaq» dep qoiuymyzdyŋ sebebı negızınen 1920 jyldardaǧy qazaq ömırındegı eleulı özgerısterdı körsetuge tyrystyq. Äu bastaǧy armanymyz osy boldy. Ärine, bız ädebietten material ızdedık. Osy uaqytta jas kezımızden berı oqyp kele jatqan Beiımbet Mailinnıŋ şyǧarmasy jadymyzda qalyp ketken. Keiın Mūhtar Äuezovtyŋ, Jüsıpbek Aimauytovtyŋ şyǧarmalary boldy. Osy tuyndylardy ırıktei kele bız Mailinnıŋ şyǧarmalaryna toqtaldyq. Onyŋ şyǧarmalaryn tiptık obrazǧa bai dep aita alamyz. Tiptık obrazdardaǧy eŋbekter ülken äreketke äkeledı. Al ärekettıŋ soŋy belgılı bır qorytyndyǧa tıreletın edı. Sol sebeptı Beiımbet Mailinnıŋ «Talaq» şyǧarmasyn ekrandauǧa tyrystyq. «Talaq» jäne «Äje» degen ekı şyǧarmasynyŋ basyn qosyp, ssenarii jazyp şyǧyp, ony ekrandadyq. Talaq sözınıŋ maǧynasy öte keŋ. Qazaqtyŋ özınde «dünienı tälk ettım», «talaq ettım» degen auyz ekı sözder qoldanylady. Talaq dep er men äieldıŋ ǧana ajyrasuyn aitpaimyz. Būl jerde sol kezdegı dalaǧa revoliusiiamen kelgen ädıletsız küştıŋ äserınen özınıŋ qūndylyǧynan, tūrmysynan aiyrylǧan qazaqtyŋ hälın suretteidı. «Talaq» degen ūǧym bır jaqty ǧana şeşım qabyldau degen maǧyna. Sol sebeptı filmde qazaq dalasyndaǧy bır jaqty jürıp jatqan özgerıstı körsettık. Sebebı halyq erıksız öz qūndylyǧyn talaq ettı.«Eŋ üzdık äiel rölı»
- Akterlık qūramda kımder bar? Bas akter retınde kım taŋdaldy? «Talaq» filmınıŋ ideiasy, ssenariiy qanşa uaqyt boiy jazyldy? - Akterlık qūram erekşe. Basty rölde özımnıŋ şäkırtım Erbolat Älqoja oinady. Qazır qazaq kinosynda jiı körınıp jür. Ol menıŋ janymda, şäkırtım esebınde 20 jyldan artyq jürdı. Al ssenarii 10 jyl būryn jazylyp bastady. Sol kezden bastap röldı osy akterǧa arnap jazdym. Öitkenı akterdı men jaqsy bıletın edım. Erbolat Älqoja ssenariidy jazylyp jatqanynan bastap oqi bastady. Sol sebeptı oǧan daiyn jürdı. Araǧa on jyl salyp, filmdı tüsıruge mümkınşılık alǧanda oǧan kinoǧa tüsu, obrazdy somdau asa bır qiyndyq tudyrmady. Akter 1-2 dublmen filmdı aiaqtap şyqty. Al aktrisamyz Amira Omarova eŋ soŋynan tabylǧan aktrisa boldy. Sebebı köp uaqyt boiy aktrisa taba almadyq. Amiranyŋ tür-tūlǧasy, ūstanymyn sol qyzdan tapqandai boldym, - deidı rejisser. Aita keteiık, «Talaq» filmı bas jüldenı ielense, qazaq qyzy Amira Omarova Şanhai festivalınde Amira Omarova üzdık aktrisa dep tanyldy.Memleket üşın maŋyzdy filmder
- Oiyŋyzdy jüzege asyruǧa qanşa qarajat kettı? - «Talaq» filmı Ūlttyq kinony qoldau memlekettık ortalyǧynyŋ tapsyrysymen şyqty. Bızge Mädeniet ministrlıgınıŋ, Ūlttyq kinony qoldau ortalyǧymen arnaiy qarjy bölındı. Osyndai tarihi filmder, memleket üşın maŋyzdy, elımızge kerek filmder memleket tarapynan qoldau körıp, jaryqqa şyqqany dūrys dep oilaimyn. Bızdıŋ filmge bıraz qarjy kettı. - Aldaǧy uaqytta “Talaq” filmı körermenge jol tarta ma? Kinoteatrdan, älde teledidardan ba? - Aldaǧy uaqytta «Talaq» filmınıŋ jarty jylǧa juyq festivaldık ǧūmyry qaldy. Küzge qarai Beiımbet Mailinnıŋ 150 jyldyǧyna orai orailastyra otyryp, ülken tūsaukeser ötkızudı josparlap jatyrmyz. Küzge qarai körermen şyǧarmamen qauyşady degen senımdemın!Symbat Nauhan
”Adyrna” ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
