4 mausym künı belgılı jazuşy Äbdıldabek Salyqbaidyŋ «Atamūra mektep» kıtaphanasynan şyqqan «Narkesken» tarihi kıtabynyŋ tūsauy kesıldı. Būl turaly “Atamūra” korporasiiasynyŋ prezidentı Raqymǧali Qūl-Mūhammed baiandama jasady.
Baiandamanyŋ tolyq nūsqasyn tömende ūsynamyz: Qaiyrly kün, qūrmettı kıtap süier qauym!Bügın sızdermen bırge taǧy bır tarihi kıtaptyŋ tūsau keser räsımıne kuä bolyp otyrmyz, dälırek aitsaq belgılı jazuşy Äbdıldabek Salyqbaidyŋ «Atamūra mektep» kıtaphanasynan şyqqan «Narkesken» degen atyna zaty sai tarihi kıtabynyŋ tūsau keser räsımıne kuä bolyp otyrmyz. Bır qaraǧanda syrty jūqa kıtap bolǧanymen tüsıngen adamǧa tarihtan syr şertıp tūrǧan salmaǧy auyr kıtap.
Jūmabek Ahmetūly Täşenov aǧamyz turaly būryn da talai ret oqyp edım, al myna kıtapty oqyp köptegen tyŋ derektermen tanystym. Jūmabek aǧa aitqanynan qaitpaityn qaisar, harizmasy myqty, naǧyz patriot adam ekenın özderıŋız jaqsy bılesızder.
Jūmabek Täşenov 1952 -1955 jyldary Aqtöbe oblysyn basqarǧan. Tura sol tūsta Qazaqstandy Leonid İlich Brejnev basqaryp tūrǧan edı. Sol kezderde Sovet odaǧynyŋ basşysy Nikita Sergeevich Hruşevty kütıp alǧan kezde Jūmabek aǧa qoi soiyp basyn üitıp qoiyŋdar deidı, sonda Brejnev bastyŋ qajetı bolmas degendei mensınbegen syŋai tanytady.
«Jūmabek Ahmetūly, syily qonaqqa bas tartu – qazaqtyŋ dästürı ekenın bärımız bılemız. Bıraq Nikita Sergeevich mūny dūrys qabyldai qoiar ma» degen eken.
-Leonid İlich! Myna Sız de, bız de, Nikita Sergeich te, osy otyrǧan barlyǧymyz halyqtyŋ dästürınen ülken emespız ǧoi! Endeşe halyqtyŋ dästürın syilaiyq, öitpesek, nesıne basşymyz?!– dep aituy bükıl qazaqtyŋ ädet ǧūrpyn özge ūlttyŋ jäne Sovet odaǧynyŋ basşysyna moiyndata bılu dep sanaimyn.
1959 jylǧy 1 qazandaǧy Qytaidaǧy sapary tıptı keremet eken. Qytai basşysy Mao Szedun: «Keŋes odaǧy söz joq ūly el, al bız Ūly Qytaimyz, bıraq Qytaida kommunister Sovet odaǧyna iaǧni (KSRO-ǧa) qaraǧanda köp qoi» degende Nikita Sergeevich Hruşev sözden tosylyp qalady. Sonda Jūmabek aǧamyz: «Revoliusiiany Sovet odaǧynyŋ kommunisterı jasady emes pe? Sızderge komsomoldy qūrysyp jasaqtap bergen de Sovet odaǧy emes pe (SOKP)» dep tyǧyryqtan jol tauyp ketuı ol kısınıŋ tapqyrlyǧyn körsetedı dep oilaimyn.
1948 jyly Magadan ormanyndaǧy Susman audanynan Bauyrjan Momyşūlynyŋ 59 brigada komandirı bolyp jürıp Maǧjan Jūmabaevty köruı, bıraq uaqytynda bara almai joǧaltyp aluy oqyrmanǧa oi salary sözsız. Qazaqstan Kompartiiasy Ortalyq komitetıne Brejnev öz ornyna Iаkovlevtı, ekınşı hatşylyqqa N. Jurindı ūsynǧanda Jūmabek aǧanyŋ şydai almai «qazaq azamattary da bar ǧoi» dep Fazyl Kärıbjanovty, Dimaş Ahmetūly Qonaevty atauy ülken batyldyq dep sanaimyn.
Kozlovpen sözge kelısıp jūt kezındegı qiyndyqtarda qazaqtyŋ müddesın aityp qorǧap şyǧuy, ülken erlık. Jūmabek Ahmetūlynyŋ eŋ ülken erlıgı Qazaqstannyŋ bes oblysyn, dälırek aitqanda Aqmola, Kökşetau, Qostanai, Soltüstık Qazaqstan, Pavlodar oblystaryn Reseidıŋ qūramyna enıp ketpeuıne atsalysqany ülken qaharmandyq dep sanaimyn.
Qyzmetın, tıptı basyn da bäigege tıgıp qorǧap qaluy – qazaq halqynyŋ bolaşaq ūrpaqtyŋ aldyndaǧy ülken erlıgı dep sanaimyn. Būryn jyly şyraimen qarsy alatyn Hruşev sol künı qabaǧyn qars jauyp alyp, özınıŋ joǧary lauazymyn paidalanyp, tıptı qorqytqanyna qaramastan Ardaqty aǧamyzdy qazaqtyŋ jer mäselesı turaly osy qūjatqa qol qoidyrtuǧa köndıre almady.
Mūndai pıkırıŋızben «bırde-bır qazaq kelıspeidı», degende mysqyldap «Qalaişa bırde-bır qazaq kelıspeidı deisız, qasyŋdaǧy Qonaev kelısıp otyr ǧoi» degende: «Onyŋ jönı bölek, būl mäselenıŋ şeşıluı bylai tūrsyn, tıptı mūny kün tärtıbıne qoiyluynyŋ özıne qarsymyn. Ol üşın Sovet odaǧynyŋ qūramynan şyǧyp ketsek te Gaagadaǧy halyqaralyq sotqa şaǧymdansaq ta, bes oblysyn beruge kelısım bermeimın, oǧan qol qolmaimyn» degen eken.
Jūmabek Ahmetūly Täşenovtıŋ osy erlıgın bükıl qazaq halqy jäne jaŋa buyn ökılderı - jastarymyz eşqaşan ūmytpauy kerek jäne ūmytylmaidy dep sanaimyn.
Sovet odaǧy basşylary 5 oblysty Reseige qosu mäselesın kün tärtıbınen alyp tastauy jönındegı habardy aityp habarlasqan Saǧyndyq Kenjebaevqa: «Iаpyrai, mynau keremet jaŋalyq eken. Saryarqany saqtap qalsaq, onyŋ qasynda töraǧanyŋ oryntaǧy sözbe eken. Süiınşıŋe ne sūrasaŋ da berem» deuı aǧamyzdyŋ naǧyz almas qylyş, naǧyz Narkesken ekenın däleldeidı dep oilaimyn!
Raqymǧali Qūl-Mūhammed
“Atamūra” korporasiiasynyŋ prezidentı
