QR Parlamenti Májilisiniń depýtaty, Agrarlyq máseleler komıtetiniń tóraǵasy, «Aýyl» partııasynyń tóraǵasy Serik Egizbaev «Ulys» saıtyna suhbat berip, Atyraýda ótken Ulttyq quryltaı, Naýryzdy jańa formatta toılaý jáne «Aýyl» partııasynyń Parlamenttegi jumysyna qatysty mańyzdy suraqtarǵa jaýap berdi.
NAÝRYZDY JAŃAShA TOILAÝ — ULTTYQ QUNDYLYQTARDY JAŃǴYRTÝ
- Serik Rahmetollauly, aldymen sizdi kúni keshe ǵana dúrkirep ótken Naýryz meıramyńyzben quttyqtaımyn!
Raqmet, sizdi de osy bir tamasha meırammen quttyqtaımyn jáne barsha ujymyńyzǵa Jańa jylda jańa shyǵarmashylyq tabystar tileımin!
- Raqmet! Alǵashqy saýalymdy da osy Naýryz merekesine baılanysty qoısam dep edim. Memleket basshysy Qasym-Jomart Toqaevtyń bastamasymen bıyl bul meıram «Naýryznama» dep ejelgi ataýymen jańa formatta erekshe reńkpen ótti. On kúnniń árqaısysyna aıryqsha ataý berilip, halyq jańasha yqylaspan toılaǵanyn kórdik. Sizdiń oıyńyzsha, bul ıdeıa nemen baılanysty ári mundaı jańarýdy jalpy qalaı baǵalar edińiz?
- Durys aıtasyz, bıyl Ulystyń uly kúni jańasha toılandy. Jalpy saýalyńyzǵa tolyqqandy jaýap berý úshin ótkenge sál sheginis jasaýǵa týra keledi. Keńestik kezeńdegi tarıhymyzda halqymyzdyń kóptegen salt-dástúri umyt qalǵany belgili. Bul másele Ulystyń uly kúnin de aınalyp ótpedi. Naýryz merekesine eskiliktiń sarqynshaǵy retinde 1926 jyly tyıym salǵan bolatyn. Tek 1988 jyly ǵana bul mereke qaıtadan toılana bastady. Degenmen, burynǵydaı sán-saltanatymen emes, ishinara keıbir elementteri saqtalǵan nusqada ǵana atalyp ótip júrdi.
Atap aıtqanda, ákimdikter men ózge de memlekettik mekemelerdiń kúshimen qalalardyń, eldi mekenderdiń basty alańdarynda kıiz úıler tigilip, ulttyq taǵamdar daıyndaldy. Ulttyq sport túrlerinen saıystar uıymdastyrylyp, keı jerlerde túıe men at mingenderdiń saltanatty sherýleri ótkizilip júrdi. Demek, osy jyldar boıy Naýryz meıramyn toılaý negizinen halyqtyń jappaı serýendeýi formatyna kóbirek uqsady. Árıne, bular da meıram nyshany. Biraq, ókinishke qaraı, bul qandaı da bir mazmundy ne bolasa qoǵamdyq mańyzy bar áser bere almady.
Qalaı degende de Naýryz – osydan 5 myń jyl buryn paıda bolǵan jáne Uly dalada turǵyndarynyń eń kóne meıramdarynyń biri. Jańa jyldy toılaý shamamen 10 kúnge sozylǵan jáne bul kezeń «Naýryznama» dep atalǵan. Meıram birlikti, baýyrlastyqty, yntymaqtaqty, bereke-birlik pen jańarýdy pash etken.
Osy turǵydan alǵanda, Prezıdenttiń bastamasy osynaý kóne meıramnyń bastaýyna, túpnegizine, ózindik ózegine pálsapasyn oralýǵa arnalǵan. Al onkúndiktiń ár kúnine «Qaıyrymdyq kúni», «Shańyraq kúni», «Ulttyq kıim kúni» sııaqty taqyryptyq baǵyt berý, menińshe merekeniń jańa dástúrlerin, qundylyqtaryn qalyptastyrady. Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev bastamasynyń búgingi is júzinde júzege asyrylýy kórsetip otyrǵandaı, halyq ony rýhtanyp, tolyǵymen qoldady. Naýryzdy osyndaı formatta merekeleý ony shyn máninde ulttyq birlik pen ulttyq qundylyqtardy jańǵyrtýdyń nyshanyna aınaldyratynyna senimdimin.
ULTTYQ QURYLTAI — ÓZINIŃ TARIHI MISSIIaSYN JALǴASTYRÝDA
- Jýyrda ǵana Prezıdenttiń qatysýymen Atyraýda Ulttyq quryltaıdyń kezekti otyrysy ótti. Alqaly jıyn óterdiń aldynda ózińizdiń quryltaı múshesi bolǵanyńyzdy bilemiz. Siz úshin bul alańnyń róli qandaı jáne Memleket basshysynyń sózinen qandaı mańyzdy túıin túıdińiz?
- Eń aldymen Quryltaı Mońǵol ımerııasy tusynda Uly dalada aqsúıekter ókilderiniń jınalysy retinde paıda bolǵanyn eske túsirgen jón. «Iassy» zańdar jınaǵynda quryltaıǵa úlken saıası mán berilgen. Bul úrdis keıinirek qazirgi Qazaqstan memleketi murageri sanalatyn Altyn ordada da, Qazaq handyǵy kezinde de jalǵasyn tapty. Quryltaı handy taqqa otyrǵyzý ne taqtan taıdyrý, soǵys ne beıbitshilikke qatysty sheshim qabyldaý, sheteldermen kelisimshart jasasý jáne basqa da mańyzdy máselelerge oraı shaqyrylǵan.
Osylaısha, quryltaı búkil ulttyń bolashaq taǵdyryn aıqyndaıtyn ózekti máselelerdi sheshý úshin ótkizildi. Dál sondyqtan Ulttyq quryltaı qazirgi zamanǵy túsindirmesinde óziniń tarıhı mıssııasyn jalǵastyryp jatqany qýantady. Onda qoǵam men tutastaı memleketti odan ári damytý jónindegi ıdeıalar men qadamdar talqylanady jáne ázirlenedi.
Aıtpaqshy, Prezıdent Qasym-Jomart Toqaev ta «Quryltaı – eshqashan toı toılap, áńgime-dúken quratyn jıyn bolǵan emes, keleshekte de ondaı bolmaıdy» dep naqty aıtqan bolatyn. Al túıindi sózge keler bolsam, Memleket basshysy mańyzdy ıdeologııalyq tujyrymdarymyz ben negizgi baǵyttarymyzdy naqty ári jan-jaqty jıyntyqtap, qalyptastyrýy asa mańyzdy dep sanaımyn. Esterińizge salaıyn, bul – Táýelsizdik jáne Otanshyldyq, Birlik jáne Yntymaq, Ádildik jáne Jaýapkershilik, Zań jáne Tártip, Eńbekqorlyq jáne Kásibı biliktilik, Jasampazdyq jáne Jańashyldyq.
Ózderińiz biletindeı, qoǵamymyzda uzaq ýaqyttan beri Qazaqstannyń ulttyq ıdeıasyna qatysty pikirtalastar tolastar emes. Ǵalymdar men sarapshylar ártúrli ıdeıalardy usyndy. Olardyń keıbireýi tarıhqa negizdelse, ózgeleri shet elderden kóshirildi. Alaıda, Prezıdent óz sózinde árbir qazaqstandyqqa jaqyn ári túsinikti qundylyqtardy usynyp otyr. Osy ıdeıalyq negizge súıene otyryp, ultymyz HHI ǵasyrda laıyqty oryn ala alatynyna senimim mol.
«AÝYL» PARLAMENTTE AÝQYMDY ISTERMEN AINALYSÝDA
- Sońǵy parlamenttik saılaýda «Aýyl» partııasy jetkilikti deńgeıde saılaýshylardyń daýysyn alyp, yqpaldy saıası kúshke aınalǵanyn dáleldep alǵash ret Parlament Májilisiniń quramyna kirdi. Osy oraıda ózińiz jetekshilik etetin partııanyń depýtattyq frakııasy kúsh-jigerin qandaı máselelerge salyp jatqany, nege basa nazar aýdaryp otyrǵandaryńyz halyqty da qyzyqtyrady dep oılaımyn...
- Óte jaqsy suraq qoıyp otyrsyz. «Aýyl» partııasy qazir Parlamentte aýqymdy istermen aınalysýda. Taldap aıtar bolsam, partııa depýtattary qazir jumystaryn úsh baǵytta júrgizip jatyr. Birinshi, bul partııanyń saılýaldy tuǵyrnamasyn júzege asyrý ekendigi sózsiz. Esterińizge sala keteıin, úgit-nasıhat jumystary barysynda saılaýshylarǵa, ásirese, aýylda eńbek etip júrgen azamattarǵa birqatar máseleni zańnamalyq turǵyda sheshýge ýáde bergen edi. Olardyń arasyndaǵy eń mańyzdylary – bul «Agrobank» qurý jáne «Aýyz-túlik qaýipsizdigi týraly» zańdy qabyldaýǵa bastamashylyq jasaý.
Bul eki másele de Májilistegi frakııamyzdyń aıryqsha nazarynda tur. Sondaı-aq, búginde «Agrobank» qurý máselesi Ulttyq bankten de, aýyl sharýashylyǵynyń mınıstrliginen de qoldaý taýyp otyrǵany qýantaryq jaıt. Munan bólek, bul máseleni barlyq basqa depýtattyq frakııanyń depýtattary da qoldap otyr.
«Azyq-túlik qaýipsizdigi týraly» zanyń qabyldanýyna bastamashylyq jasaý týraly aıtar bolsaq, bul rette jumys Aýyl sharýashylyǵy mınıstrligimen birge júrgizilip jatyr. Ázirshe, sarapshylyq deńgeıge pikirtalastar ótkizilip jatyr. Degenmen, birlesken kúsh-jigerdiń arqasynda bul máselege qatysty ońtaıly sheshim qabyldaı alamyz dep oılaımyn.
Ekinshiden, frakııamyzdyń depýtattary zań shyǵarýshylyq jumysqa da tikeleı ári belsendi atsalysyp keledi. Qyrkúıek aıynda bastalǵan jańa sessııadan beri ǵana depýtattarymyz zań jobalaryna 260-tan astam túzetý engizdi. Sondaı-aq halyqty tolǵandyratyn eń ózekti máselege qatysty 333 depýtattyq saýl joldady. Onyń 32-si Májilistiń jalpy otyrysynda jarııa etildi.
Olardyń keıbirin bóle-jara atap ótý jón bolmas dep oılaımyn. Óıtkeni, olardyń árqaısy, ol tipti zań jobasyna túzetý ne bolmasa depýtattyq saýal bolsa da qalaı degende de naqty bir salanyń, azamattardyń naqty bir tobynyń múddesin qozǵaıtyndyǵy sózsiz. Osy oraıda partııamyzdyń zamanaýı kommýnıkaııa, qoǵammen qoıan-qoltyqqa basa mán berip otyrǵanyn da aıta keteıin. Azamattarymyz kez kelgen ýaqytta depýtattardyń jumysymen partııamyzdyń áleýmettik jelilerdegi paraqshasynan jan-jaqty tanysa alady.
Úshinshi mańyzdy baǵyt – bul depýtattardyń azamattardy jeke qabyldaýy. Biz azamattardyń túrli sanattarymen únemi kezdesý ótkizip, túsindirý jumystaryn júrgizemiz nemese naqty máselelerdi sheshemiz. Osy sessııa bastalǵan sátten beri ǵana partııamyzdyń 8 depýtaty máselesin aıtyp kelgen 205 azamatty qabyldady.
PARTIIaNYŃ ENDIGI BAǴYTY —QOǴAM MEN ZAMAN SURANYSYNA SAI DAMÝ
- Partııa atynan Parlamenttegi depýtattardyń jumysy jaıly egjeı-tegjeı aıtyp bergenińizge kóp raqmet. Endi partııanyń óziniń jumysy týraly da tolyǵyraq bilgimiz keledi. Partııanyń tóraǵasy retinde búginde partııalastaryńyzdyń aldyna qandaı mindetter júktep otyrsyz?
- Partııalar saılaýdan saılaýǵa deıingi aralyqta «uıyqtap jatady» degen qasań pikir bar. Ol bizdiń ustanymǵa saı kelmeıdi. «Aýyl» partııasynyń jumysy parlamenttik saılaý óte salysymen birden bastalyp ketti. Ózimiz úshin damýdyń birneshe basym vektoryn aıqyndap aldyq.
Búgingi kún aqparattyq tehnologııalar zamany, al ózimiz aqparattyq qoǵamda ómir súretindigimiz eshkimge de qupııa emes. Sondyqtan da birinshi vektor aqparattyq keńistiktegi jumysty barynsha jandandyrýǵa kúsh salyp kelemiz.
Partııa kúndelikti derlik óte aýqymdy jumysty atqaryp jatyr. Áleýmettik, gýmanıtarlyq jáne ekonomıkalyq baǵyttarda da ózge de barlyq salada jobalarymyz bar.
Sol sebepti aldymyzda atqarylyp jatqan jumystar jaıly tek partııamyzdyń múshelerin ǵana emes, sonymen birge partııamyzǵa nıettes jandardy, sonymen qatar elimizdiń barlyq halqyn únemi qulaqtandyrý mindeti tur. Is júzinde – bul bizdiń meınstrım. Bul úshin aqparattyq resýrstardyń barlyq múmkindikterin qoldanamyz – áleýmettik jeliler, telearnalar men gazetter bar degendeı.
Biraq, eń basty mindet - tek jyltyńdap kóriný emes, paraqshalarymyzdy tıisti maǵlumattarmen tolyqtyrý ekeni sózsiz. Sol sebepti «Aýyl» partııasynyń jańa aqparattyq ónimi tek bizdiń jaqtastarymyz úshin ǵana emes, sonymen birge elimizdiń barsha azamaty úshin paıdaly bolady dep úmittenemiz.
Ekinshi vektor – aýyldyq kásipkerlikti damytý baǵdarlamasyn iske qosýmen baılanysty. Bul – óz máni jaǵynan óte aýqymdy, biraq qarapaıymdylyq turǵysynda barynsha túsinikti joba. Ony qazirgi ýaqytta Aqmola oblysynyń Aqkól aýdanynda synaqtan ótkize bastadyq.
Bul jobany atalǵan aýdanda synaqtan ótkizip jatqanymyzdyń ózindik sebebi bar. Óıtkeni, dál osy Aqkól aýdanynyń turǵyndary alǵash ret ótkizilgen saılaýda partııalasymyzdy aýdan ákim retinde saılaǵan bolatyn. Sondyqtan da osy jyldyń basynan beri atalǵan aýdanda aýyldyq kásipkerlikti jandandyrýǵa baǵyttalǵan birqatar is-shara ótkizdik. Alǵashqy nátıjesin osy jyldyń sońyna qaraı kóremiz dep otyrmyz. Munan bólek, dál osyndaı jobany Abaı oblysynyń Abaı aýdany men Túrkistan oblysynyń Báıdibek aýdanynda júzege asyrýdy josparladyq.
Úshinshi vektor – bul qoǵamdyq mańyzy bar jobalardy iske qosý jáne júzege asyrý. Olardyń qatarynda «Aýyl naqyshtary», «Batamen el kógerer», «Kitapqa ekinshi ómir syıla» syndy jobalar bar. Biz jobalardy kózboıaýshylyq úshin emes, naqty mýltıplıkatıvti áseri bolýy úshin júzege asyrýǵa tyrysamyz. Qysqasha túıindep aıtar bolsam, partııamyzdyń qyzmeti osyndaı.
- Suhbatyńyzǵa raqmet!
