Jýrnalıst qoǵam men bılikti baılanystyrýshy kópir. Jýrnalıstıka salasynyń qyzyǵy men qıyndyǵy qatar júredi. Búgingi qozǵaıtyn taqyryp aýqymy da osy salany túgel qamtyp otyr. Ádepti bolý, mádenıetti bolý, óz-ózińdi ustaı bilý, ashýǵa boı aldyrmaý sekildi sózderdi týǵanymyzdan estip, kórip kelemiz. Al negizinde, bul sózderdiń bizdiń jumysymyzda atqaratyn róli joǵary ekendigin endi túsingendeımiz.
Osy bir sózderdiń túıini- etıka.
Jýrnalıstiń etıkany saqtaýy onyń jumysyndaǵy mártebesi men qyzmetine tikeleı áser etedi. Etıkany saqtaý- basshylyqtan berilýi kerek tapsyrma nemese borysh emes. Etıkany saqtaý seniń maman bolyp qalyptasý kezinde qalyptasýy qajet qundylyq. Qazirgi qoǵamda etıkany saqtamaǵan jýrnalıster degen taqyrypta talqy kóp. Alaıda, anyǵyna kelgende jýrnalıst kásibı bilikti maman bolyp qalyptasqan jaǵdaıda, mundaı jaǵdaılardy basynan ótkizbeıdi. Kez kelgen jaǵdaıda, meıli stýdııada bolsań da seniń óz-ózińdi ustaý, etıka qundylyqtaryn meńgerý qazirgi qoǵamda kásibı kompetentti jýrnalısterdi kóbirek qalyptastyrar edi.
Kásibı jýrnalısttik etıka prınıpteriniń ishinde ádette alty negizgi pýnkt bar. Olar, birinshisi árıne, áleýmettik jaýapkershilik — avtordyń aty-jóni jazylǵan aqparat úshin qoǵam aldynda jaýap berýge daıyn bolý. Obektıvtilik pen shynaıylyq — jýrnalıst usynǵan aqparat shynaıy, dál, jan-jaqty, barlyq taraptardyń múddelerin bildirýi kerek. Ádildik — faktilerdi muqııat tekserý, olardy dáldigin jasyrmaý. Adaldyq — qyzmettik jaǵdaıdy paıda tabý nemese óz maqsatynda paıdalanbaý, aqparat kózderin qupııa ustaý. Jeke adamnyń ar-namysyn, qadir-qasıetin qurmetteý tekserilmegen málimetterdi taratpaý, sondaı-aq jeke ómirge qol suǵýǵa tyıym salý bolyp tabylady. Kásibı yntymaqtastyq kásiptiń bedeline qamqorlyq jasaýdan, áriptester men aýdıtorııanyń senimine uqypty qaraýdan turady.
Bir qaraǵanda, jáı ǵana prınıpter. Biraq astarynda, salaǵa degen adaldyq pen jumystaǵy
Bul atalǵan prınıptermen jumys atqarý- qazirgi tańda kompetentti, kásibı jýrnalısterdi qalyptastyrady.
Jýrnalısterdiń qoǵam men medıa salasyndaǵy atqaratyn róli zor. Ne úshin bul taqyryptyń aýqymy keń. Óıtkeni, qazirde medıa salasyndaǵy etıka túsiniginiń salmaǵy aýyr.
Etıkany saqtaý arqyly saýatty, kásibı, bilikti ortany qurý- óz qolymyzda!
Aısara Muratqyzy
