Ötken aptada ärıptesterımmen bırge Qaraǧandy oblysynyŋ önerkäsıp ortalyǧy Temırtau qalasyndaǧy Qarmet zauytynda boldyq. Şahtaǧa tüsıp, metallurgiia keşenın aralap, käsıporyn qyzmetkerlerımen söileskennen keiın aktivtıŋ qazaqstandyq investorǧa qandai jaǧdaida berılgenı turaly tolyq aqparat aldym. Menıŋ oiymşa, eger mämıle bolmaǧanda, kelesı jyly bız naǧyz qaiǧyly oqiǧany körgen bolar edık – ne stansada auyr apat oryn alar edı, ne JEO toqtap, Temırtaudyŋ bır bölıgın energiiasyz qalar edı. Būl anyq endı.
Jaǧdai auyr dep oiladym, bıraq ıs jüzınde ol apatqa jaqyn bolyp şyqty. Qazırgı uaqytta qalǧan 8 şahtanyŋ (1995 jyly olardyŋ 15-ı bolǧan) ekeuı ǧana azdy-köptı jūmys ıstep tūr, bıraq Saransk pen Abai bırte-bırte ömırge qaita oraldy, onda jaŋa ot jaqpalar ıske qosyluda. Zauytqa kömır jetıspedı, investisiianyŋ azdyǧynan jäne auyr apattardan josparlar oryndalmady.
Zauytta jylu jäne elektrmen jabdyqtau infraqūrylymy jäne koks batareialary qiyn jaǧdaida, qauıpsızdıkke investisiia qajet. Keter aldynda Mittal toby ferroqorytpalardyŋ qoryn da, bolat balqytuǧa qajettı koksty da, esepşottarynda aqşany da qaldyrǧan joq. Aktiv qiraǧan küide jäne öndırıske qajettı qorsyz qaitaryldy.
Käsıporyn aqyry şikızatty (ruda, tüiırşıkter, koks) ala bastady. Jetkızu endı tıkelei – deldaldarsyz jüzege asyrylady. Mäselen, būǧan deiın Atyraudan gaz jetkızuge deldaldar tartylǧan. Maŋyzdy niuans bar: zauytqa metall synyqtary jetkılıksız, öitkenı ol monopolisterde ǧana bar jäne olar Qarmettıŋ baǧasyn däl osy önımge qatty qajet etetın ırı satyp aluşy siiaqty qymbattata bastady. Jaǧdai kelıssözder arqyly şeşılude, bıraq käsıporyndardyŋ tūraqty jūmys ısteuı üşın jüielı közqaras qajet.
Jūmysşylar aqyry tynyştaldy: jalaqylary tölendı, äleumettık tölemder boiynşa memleket aldyndaǧy barlyq qaryzdary öteldı. Äleumettik kepildikter jöninde respublikadaǧy eŋ üzdikterdiŋ biri bolyp qalatyn ūjymdyq kelisim-şartqa kümän keltirildi, biraq ol küşinde qaldy jäne biylǧy jyly jūmysşylar men käsipodaqtardyŋ qatysuymen jaŋartylatyn bolady. Prosess aşyq ötuı üşın bız deputat, baqylauşy retınde qatysamyz dep oilaimyn.
Kenşıler soŋǧy jyldary būrynǧy investor olardy esepten şyǧaryp, şette qaldyryp ketkendei bolǧanyna narazylyqtaryn bıldırdı. Tek ülken paida äkelgen aktivter esepke alyndy. Kompaniia menı barlyq qyzmetkerlerdıŋ – tek kenşıler ǧana emes, sonymen qatar «Energougol» käsıpornynyŋ, Qostanaidaǧy kenıştıŋ jäne Aqtaudaǧy qūbyr prokat zauytynyŋ jūmysşylary da bırdei jaǧdaida bolatynyna sendırdı. Jūmysşylar da jaŋa formany kütude, Arselor degen atau Qaraǧandy oblysynda körgısı de, aitqysy da kelmeidı.
Alda köp jūmys bar, bız öz tarapymyzdan baqylauşy retınde belsendı türde qatysyp, jūmysşylarmen söilesudı jalǧastyramyz jäne qajet kezde qoldan kelgenşe kömektesemız.
Ūqsas jaŋalyqtar
