Өткен аптада әріптестеріммен бірге Қарағанды облысының өнеркәсіп орталығы Теміртау қаласындағы Қармет зауытында болдық. Шахтаға түсіп, металлургия кешенін аралап, кәсіпорын қызметкерлерімен сөйлескеннен кейін активтің қазақстандық инвесторға қандай жағдайда берілгені туралы толық ақпарат алдым. Менің ойымша, егер мәміле болмағанда, келесі жылы біз нағыз қайғылы оқиғаны көрген болар едік – не стансада ауыр апат орын алар еді, не ЖЭО тоқтап, Теміртаудың бір бөлігін энергиясыз қалар еді. Бұл анық енді.
Жағдай ауыр деп ойладым, бірақ іс жүзінде ол апатқа жақын болып шықты. Қазіргі уақытта қалған 8 шахтаның (1995 жылы олардың 15-і болған) екеуі ғана азды-көпті жұмыс істеп тұр, бірақ Саранск пен Абай бірте-бірте өмірге қайта оралды, онда жаңа от жақпалар іске қосылуда. Зауытқа көмір жетіспеді, инвестицияның аздығынан және ауыр апаттардан жоспарлар орындалмады.
Зауытта жылу және электрмен жабдықтау инфрақұрылымы және кокс батареялары қиын жағдайда, қауіпсіздікке инвестиция қажет. Кетер алдында Миттал тобы ферроқорытпалардың қорын да, болат балқытуға қажетті коксты да, есепшоттарында ақшаны да қалдырған жоқ. Актив қираған күйде және өндіріске қажетті қорсыз қайтарылды.
Кәсіпорын ақыры шикізатты (руда, түйіршіктер, кокс) ала бастады. Жеткізу енді тікелей – делдалдарсыз жүзеге асырылады. Мәселен, бұған дейін Атыраудан газ жеткізуге делдалдар тартылған. Маңызды нюанс бар: зауытқа металл сынықтары жеткіліксіз, өйткені ол монополистерде ғана бар және олар Қарметтің бағасын дәл осы өнімге қатты қажет ететін ірі сатып алушы сияқты қымбаттата бастады. Жағдай келіссөздер арқылы шешілуде, бірақ кәсіпорындардың тұрақты жұмыс істеуі үшін жүйелі көзқарас қажет.
Жұмысшылар ақыры тынышталды: жалақылары төленді, әлеуметтік төлемдер бойынша мемлекет алдындағы барлық қарыздары өтелді. Әлеуметтiк кепiлдiктер жөнiнде республикадағы ең үздiктердiң бiрi болып қалатын ұжымдық келiсiм-шартқа күмән келтiрiлдi, бiрақ ол күшiнде қалды және биылғы жылы жұмысшылар мен кәсiподақтардың қатысуымен жаңартылатын болады. Процесс ашық өтуі үшін біз депутат, бақылаушы ретінде қатысамыз деп ойлаймын.
Кеншілер соңғы жылдары бұрынғы инвестор оларды есептен шығарып, шетте қалдырып кеткендей болғанына наразылықтарын білдірді. Тек үлкен пайда әкелген активтер есепке алынды. Компания мені барлық қызметкерлердің – тек кеншілер ғана емес, сонымен қатар «Энергоуголь» кәсіпорнының, Қостанайдағы кеніштің және Ақтаудағы құбыр прокат зауытының жұмысшылары да бірдей жағдайда болатынына сендірді. Жұмысшылар да жаңа форманы күтуде, Арселор деген атау Қарағанды облысында көргісі де, айтқысы да келмейді.
Алда көп жұмыс бар, біз өз тарапымыздан бақылаушы ретінде белсенді түрде қатысып, жұмысшылармен сөйлесуді жалғастырамыз және қажет кезде қолдан келгенше көмектесеміз.
