Aristotel aitady: eger bır sözdıŋ mänı ekınşısı sözdıŋ mänıne qarsy kelıp jatsa, ony aitpai-aq qoi, - dep.
Būl oi qazaqtyŋ qazırgı saiasatkerlerı men oqyǧandaryna sabaq bolmady.
Qaraŋyz.
Bır jaǧynan, ötkennıŋ ädetı men dästürın ortaǧa alyp keldık.
Ony ǧylym men bılımge taŋdyq.
Odan bır-aq nätije kördık – ötırık oi-tanymdy memlekettık ideologiia deŋgeiıne köterdık. Boldy. Basqa ūtqanymyz joq.
Ekınşı jaǧynan, osynyŋ qarsy nätijesı retınde, adamşylyq mädenietınıŋ jolynan bas tarttyq.
Ony «tıl damyttyq» dedık. «Dekolonizasiia» atadyq.
Tılde jan joq qoi. Ne deseŋ de, köteredı.
Sonymen, latynnyŋ «classis» («klass») sözınıŋ ornyna parsynyŋ «sinf» sözın deformasiialap, «synyp» dep, tılımızge engızdık.
«Organizm» sözın bır aqymaq «aǧza» dedı. Sonymen, «aǧza» boldy.
Memlekettık ideologiia degenımız, jalpysyn aitqanda, osy manipuliasiia.
«Organ» - orys sözı emes. «Dekolonizasiiaǧa», qalai tartsaŋ da, jatpaidy.
Latynnyŋ « organum » tübırınen alynǧan. Qaru, täsıl mänın berse, onyŋ tübırı – grektıŋ « organon » sözı. Syzǧyş, ereje, täsıl degendı bıldıredı.
Bıraq, aqymaq aitty – bıttı: «organnyŋ» ornyna «aǧza» keltırdı.
Sol «aǧzany» tapqan aqymaqqa bır esı bar: «Aristoteldıŋ «Organon» atty eŋbegı bar ǧoi. Ony qaitemız»? «Aǧza» dep audaramyz ba?», - dese. Ne der edı?
Qūdai bıledı, oǧan da toqtamas edı myna jügensız ketken «lingvister».
Qazırgı «media kontentı» men «medialyq kırıptarlyq» mäselesı dep jürgennıŋ astary – osy.
Bır jaǧynan, jastarǧa ötırık aitady. Bıraq, informasiialyq aǧymnyŋ ortasynda jürgen qazaq balasy ol uaǧyzǧa senbeidı.
Sondyqtan, basqa bılım men habar közın ızdeidı.
«Basqa» bolǧanda, qaida barady? Orys tılınen basqa tıl bılmese?
Aǧylşyn, nemıs, japon tılın bılse, bailap qoisaŋ da, qaramas edı orystyŋ kanalyna.
Amal joq, qaraidy.
Orystyŋ habary şyndyqqa jaqyn bolǧandyqtan emes.
Aqiqatty aşyp aitatyn qasietınen emes.
Alternativtılıgınen.
Sondyqtan, eger medialyq jūmys tiımdı bolsyn desek:
Memlekettık oi qaǧidasyna jūrt qūlaǧyn türsın desek:
onda oi qarama-qaişylyǧy men äreket qarama-qaişylyǧyn joiyp, aqiqat, şyndyq jolyna tüsu qajet.
Al «şyndyq» degenımız – «syndyq».
Öz-özımızdı synaudan bastau kerek.
«Aqyndar aitysynyŋ» synyn aityp jatqanym joq.
Ǧylymi şyndyqty aitamyn. Sony qolǧa alu qajet.
Seitkassym Aouelbekov
Ūqsas jaŋalyqtar
