ALDAMŞY ÜMIT

Qazırgı taŋda  dramaturgtardyŋ ışındegı oq boiy ozyq tūrǧandarynyŋ bırı - QOLǦANAT MŪRAT. “Şyrmaudaǧy ǧūmyr” (2013),“Quyrşaq” (2013), “Şyrǧalaŋ” (2014), “Tünek” (2015), “Poni” (2016), “Causaq” ( 2016), “Baqyt kıltı” (2016) syndy pessalar jazyp, Baqyt kıltı pesasy M. Äuezov teatrynda sahnalandy. Ūsynǧaly otyrǧan "Aldamşy ümıt" pesasy "Altyn qalam 2015" jyldyŋ üzdık dramasy.

  Bır aktılı drama Keiıpkerler: Aişa apa – jasy 60-ta. Jalǧyz basty kempır biznesmen kempır Botagöz – 27-28 jastaǧy kelınşek. Aişa apanyŋ üi kütuşısı Serık - Botagözdıŋ küieuı. Aişa apanyŋ şoferı. Körşı äiel – 38 jastan asqan tūrmysqa şyqpaǧan qyz.Advokat. Ögei ūl – Aişa apanyŋ küieuınıŋ ūly. Aişa apanyŋ biznesın jürgızetın oŋ qoly. (Bır jaq betınde ystyq sudan küiıp qalǧan taŋba bar). Qosymşa keiıpkerler: Kamera ornatqan ekı jıgıt. Meiırım - Botagözdıŋ qyzy – 4 jasta (Balasy tek telefonmen söilesedı). Ekı tapsyrys jetkızuşı jıgıtter. Polisiia Spesnazdar.   1 – körınıs Dalada aq jaŋbyr.Koddej üidıŋ zaly. Aişa apa aljapqyş bailap alǧan bölmeden bır zatyn ızdep jür. Aişa apa(Qorqynyştan aiqailap).Botagöz, Botagöz... O, Alla, adamda qaidaǧy joq tüstı köredı eken ǧoi. (Botagöz keledı). Botagöz. Şaqyrdyŋyz ba? Aişa apa. Tünde küdıktı zat baiqaǧan joqsyŋ ba? Botagöz. Joq. Aişa apa. Bastyrylyp qaldym ba bılmeimın! Qara kiıngen adamnyŋ elesı körgendei boldym. Tösegımnıŋ bas jaǧynda maǧan qarap tūrdy da, joq boldy. Botagöz.Qara adam deisız be? Aişa apa. Maǧan qozǧalyp tūrǧandai boldy. Jaryqty jaǧyp qalyp edım, eşteŋe joq. Botagöz. Elestegen şyǧar. Aişa apa. Eleske ūqsamady. Kamera ornatu kerek şyǧar üige... Onyŋ üstınde marqūm küieumdı kördım. Maǧan qaramai terıs qarap otyr. Jetı şelpek pısırıp, meşıtke aparyp berıp, qūran oqytyp şyqpasam bolmas. Özımız ölmeitındei, ölgenderdı de ūmyttyq qoi Botagöz. Öŋıŋız äbırjıp ketıptı. Därıger şaqyrsaq qaitedı? Aişa apa. Sende bır därıger-därıger dep qoimadyŋ ǧoi. Menıŋ densaulyǧymdy qaitesıŋ. Odanda baryp ana ūndy ile de şelpekterdı pısır. (Botagöz ündemei şyǧyp ketedı). Osylardyŋ bärı menıŋ densaulyǧymdy oilaǧyş bolyp alypty. Tezırek ölıp joǧalsyn deidı ǧoi. Adamnyŋ jynyn ūstatyp. Osy kezde esıktıŋ qoŋyrauy basylady. Botagöz baryp esıktı aşady.Işke Ögei ūl kıredı. Botogöz. Salamatsyz ba! Ögei ūl. Apam üide ma? Botogöz. İä, üide. Aişa apa (ögei ūldy körıp). «Kım keldı» - dep eleŋdep qalsam. Özıŋ ekensıŋ ǧoi. Ögei ūl. Oi, apa menen basqa kım keledı. Aişa apa. İä, jaǧdailaryŋ qalai? Ögei ūl. Aman-esen jatyrmyz. Sol künde kompaniianyŋ jūmysymen şapqylaudamyz. Özıŋız qalaisyz? Aişa apa. Baiaǧy kärılık qoi mazany alǧan. Ögei ūl. Germaniiaǧa baryp emdelıp kelseŋız qaitedı. Aişa apa. Ana jyly qanşama aqşa berıp bardym ǧoi.Eş paidasy bolmady. Ögei ūl. Ol kezde İzraildık därıgerler qarady ǧoi. Būlar nemıster... Aişa apa. Ekeuınen de paida joq. Nietıŋe rahmet. Biyl myna jerdı bır jaqty qylmai, eşqaida barmaimyn. Ögei ūl. Sol jerge bailanysty kelıp edım. Apa bızben serıktes bolatyn adamdar tabylmaityn siiaqty. Aişa apa (Aşulanyp). Tabylmasa ana kompaniiadaǧy elu paiyzdyq aksiianyŋ bärın satyp jıberde sol jerge qalaida üidı salǧyzatyn bol. Ögei ūl. Satyp jıberseŋız özıŋız qalai jan baǧasyz? Aişa apa. Pensiiamen ömır süremın. Sol üiden bır bölme alyp ber jetedı maǧan. Ögei ūl. Qai baidy kördıŋız öz aqşasyna myŋ päterlık üidı tegın salyp bergen. Aqylǧa siymsyz ǧoi. Aişa apa. Bola bersın. Ölgenen keiın qylda äkete almaityn bailyqty qaitemın. Odanda bıreudıŋ tar bölmesınde jautaŋdap otyrǧan balalar öz üilerınde uaiymsyz ūiyqtasyn. Ögei ūl. Apa men sızdı tüsınemın. Bıraq basqalar tüsınbeidı ǧoi. Aişa apa. Balam ıstı köp soza bermei, bylai kelıseiık. Eger osy bır aidyŋ ışınde jaŋaǧy qaiyrymdylyq jasaityn şeteldık bailardy taba almasaŋ men kompaniiadaǧy bar qūndy qaǧazdarymdy satuǧa şyǧaram. Ögei ūl. Satuǧa şyǧaram deisız be.... Osy aptanyŋ ışınde qalaida tabuǧa tyrysam. Eger taba almasam sızge böget bolmaimyn. Aitpaqşy myna jerdı memleket tartyp alatyn siiaqty... Aişa apa. Tartyp alǧany nesı? Ögei ūl. Uaqytynda igerılmedı dep tartyp alady. Osy qaladaǧy köptegen biznesmenderdı ana jerıŋız qyzyqtyryp otyr. Olar äkımşılıktegılerdı paidalanyp nebır qulyqqa baruy mümkın. Aişa apa. Mynau qiyn boldy ǧoi. Endı ne ısteimız? Ögei ūl. Apa, uaiymdamaŋyz. Qalaida sızdıŋ armanyŋyzdy aiaǧyna deiın jetkızıp, ol jerge köpqabatty üi tūrǧyzyp beremın. Aişa apa. Rahmet ainalaiyn. Köp jasa. Ögei ūl. Maǧan senıŋız apa.Qazır bır şeteldık kompaniiamen kelıssöz jürgızıp jatyrmyn. Eger sätı kelse biyl qonys toiyn toilaimyz. Aişa apa. Qūdai qoldap, aman jeteiık. Ögei ūl. Apa ūmytyp barady ekenmın teledidardan bızdıŋ kompaniiany körsettı. Auyldarynda ışuge auyz su joq elge qūdyq qazyp, köşelerıne su kırgızıp berıptı. Aişa apa. Jaqsy bolǧan eken. Ögei ūl. Bırden bıldım sız ekenıŋızdı. Jylda firmadan tapqan tabysyŋyzdy qaiyrymdylyq qoryna audaruşy edıŋız ǧoi. Aişa apa. Äkeŋnıŋ amanaty ǧoi. Ögei ūl. İä, marqūm äkem... Ne deuşı edı qazaqtar Aişa apa. Aunap tüsken şyǧar. Ögei ūl. Dūrys aitasyz. Aişa apa. Ai qazaqpysyŋ degen. Ögei ūl. Apa men qaitaiyn. Aişa apa. Toqta, bırge şyǧaiyq. Ögei ūl. Kompaniiaǧa baraiyn dep otyrsyz ba? Aişa apa. Bırınşı meşıtke, keiın oǧanda kırıp şyǧarmyn. Ögei ūl. Sızdı aparyp salaiyn. Aişa apa. Äure bolma. Şoferym aparady ǧoi. Ögei ūl. Jaqsy. Özıŋızdı kütıŋız. Botagöz (Esıktı aşyp berıp) Sau bolyŋyz! Aişa apa. Ana Serıkke habarlasşy kölıgın daiyndai bersın. Meşıtke baram. Kiım auystyryp şyǧaiyn. Botagöz. Qazır apa. (Serık kıredı). Serık (Qolyn ūstap). Jaǧdaiyŋ qalai?. Botagöz. Jaqyndamaşy... Apam körıp qoiady. Serık. Kelşı, betıŋnen süieiın. Botagöz. Ary tūrşy. Sezıktenıp qaluy mümkın. Serık. Ädemı bolyp ketıpsıŋ. Botagöz. Arailym qalai? Serık. Bala baqşada «Mama» degen ädemı taqpaq jattapty. Botagöz. Janym sol. Özın qatty saǧynyp jürmın. Serık. Bota ıske köşeiık (Qaltasynnan «u» qūiylǧan qūtyny şyǧaryp). Mynau «u» dy şäiına, nemese tamaǧyna qosyp ber. Kempırıŋ bes minuttan keiın bırden tyraiyp tüsedı. Botagöz. Serık men... Serık. Qoryqpa! Kempır eşteŋe sezbei qalady. Myna zatty (Qūtyny körsetıp) ülken tapsyrystarda ǧana qoldanady. Būl - adamnyŋ bırden jüregınıŋ jūmys ısteuın toqtatady. Sot sarapşylary qandai analiz alsa da, tük tappaitynyna kepıldık beremın. Botagöz. Qaşan bereiın. Serık. Uaqytty köp söza bermei tezırek bıtıru kerek. Botagöz. Jaqsy.Kelıstık. Serık tünge qarai kelemın. Serık. Kütem. 2 – körınıs Aişa apa kofe ışıp gazet oqyp otyrady. Körşı äiel kıredı. Körşı äiel. Oi apa jaǧdaiyŋyz qalai? Aişa apa. Şükır. Köŋıldısıŋ ǧoi? Körşı äiel. Qaşanǧy jabyrqap jüre beremız.Özımızge özımız mereke jasamasaq, bızge eşkım qimaidy ondai silyqty ǧoi. Aişa apa. Dūrys. Būl zamanda özıŋe-özıŋ ǧana senesıŋ. Körşı äiel. Aitpaŋyz. Aişa apa. Zaman senderdıkı ǧoi. (Botagözge ) Qyzym, ekı kofe alyp kelşı. (Botagöz Körşı äielge kofe daiyndap äkelıp beredı.Aişa apa gazetın qaita oqyp. Oqyǧan saiyn közı alaqandai bolyp). Botagöz. Mınekeiıŋız. Aişa apa. Sūmdyq qoi mynau! Körşı äiel. Ne boldy apa? Aişa apa. Ne bolyp barady adamdarǧa.. Körşı äiel. Ne bolyp qalypty? Aişa apa. Mıne, qara, jalǧyz basty şeşesı jäne artynda mügedek ınısı bar bır jas qyz, özınen ülken erekektı jaqsy körıp qalypty. Keiın anyqtalǧandai, ol erkek äkesı bolyp şyǧady. Osyǧan şydai almaǧan şeşesı jürekten qaitys bolyp ketedı. Al, qyz tük bolmaǧandai ınısımen tūryp jatqan körınedı. Körşı äiel. Aaa, osy ma, men mūny aldynda oqyǧam. Aityŋyzşy, ol qyz ne ısteu kerek endı? Aişa apa. Bılgennen keiın aq közın joǧaltpai ma üiden. Körşı äiel. Özıŋız aitatyndai aituǧa ǧana oŋai. Ol qyzdyŋ jaǧdaiyn tırı adamǧa bermesın. (Üsteldı ūrǧylap). Tfu-tfu, päle jalanyŋ bärı özımen ketsın! Aişa apa. Adamdar qazır bılgenın ısteitın boldy ǧoi. Aldynda bır teledidardan bır jastar söilep jatyr, adamzattyŋ azyp ketuınne bırden bır sebep ol - soǧystyŋ bolmauynan, beibıtşılık zamannyŋ tym köp tūruynnan deidı. Körşı äiel. Qazır jer betınde adam tym köp, sanyn azaitpasa, jer özın asyrai almai qalatyn şyǧar.Sol jerdı saqtau üşın adamdardy qyru kerek. Aişa apa. Astapralla! Ne deidı mynau? Adamdy öltıru oŋai deisıŋder me? Bükıl adamzatty qyrsa, ışıŋde özıŋde ketesıŋ ǧoi. Körşı äiel. Bola bersın. Aişa apa. Qatygez, tasbauyrsyŋdar ǧoi. Jürek joq senderde. Körşı äiel. Dūrys aitasyz, qazır jürektı oiatu üşın soǧys kerek. Soǧys qana adamzatty saqtai alady degenge men senemın. Aişa apa. Bır jaǧynnan senıŋ sözıŋde jan bar. Anada bır teledidardan tırıdei siyrdy üitıp jaqtan adamdardy körsetıp jatyr. Sondai qatıgez boluǧa bola ma?! Jas kezımızde äkemız, ūl balarǧa maldy qinamai soiyŋdar dep üiretıp jatatyn. Körşı äiel. Aitpaŋyz. Sızderdıŋ kezderıŋızde bärı idealnyi bolǧan şyǧar. (Telefon soǧylady. Botagöz radiotelefondy alyp ) Botagöz. Sälemetsız be?! İä, üide.Qazır. (Radiotelefondy Aişa apaǧa berıp). Sızge akimattan. Aişa apa. Allo, iä tyŋdap tūrmyn. Joq, sızder qate tüsındıŋızder.Qazır, menıŋ balam ol jerge üi tūrǧyzatyn kompaniia ızdep jatyr. Osy jyly Qūdai qalasa qūrlysty bastap ketetın şyǧarmyz. Üş ai uaqyttaryŋ tym az ǧoi. Joq, ol jerden dämelerıŋdı üzıŋder. Eşkımge bermeimın. Sen özıŋ tym aqyldy ekensıŋ. Qūdaiǧa qaraǧan pende bolsaŋ aitşy, senderdıŋ arttaryŋda qai biznesmen tūr? Memleketke jappa.Qazır memleket joq, jeke menşık adamdar ǧana bar. Kımdı aqymaq sanaisyŋ. Allo, allo...Üzılıp kettı. (trubkany qoiyp). Körşı äiel. Akimattan ba? Aişa apa. Osynyŋ artynda qandai biznesmender tūrǧanyn tabuǧa bola ma? Körşı äiel. Negızı tekseruge bolady. Aişa apa. Endı politsiianyŋ qolynan kelmese bılmedım. Körşı äiel. Ol jerde men advokat bolyp ısteimın ǧoi. Aişa apa. Tıptı, onda senıŋ bılmeitın päleŋ joq. Körşı äiel. Jaqsy, apa.Jıgıtterge aityp, sız üşın tekserıp bereiın. Aişa apa. Köp jasa ainalaiyn. Nietıŋmen kırısseŋ şaitanyŋ özın ūstap alyp keletın qyzsyŋ ǧoi. Botagöz ana toqyma symdarymdy äkelıp berşı. (Botagöz apanyŋ toqymasymen jıpterın äkelıp beredı). Körşı äiel. Apa, jerıŋızdı satyp jıbermeisız be?! Naǧyz megaortalyq salatyn jer. Aişa apa. Satam desem quana-quana satyp alatyndar bar. Bıraq, menıŋ qalaǧanym basqa ǧoi. Sol ülken aumaqqa myŋ otbasy siiatyndai köpqabatty üi tūrǧyzyp, üiı joq jastarǧa tegın bölıp bermei me, qaidaǧy bır bıreudıŋ bailyǧyna jūmys jasaityn Mega sentr salǧanşa. Erteŋ osy eldı qorǧaityn sol jastar. (Botagöz şyǧyp ketedı jūmystaryn ıstep) Körşı äiel. Oho, sız de armandaisyz. Salǧannyŋ özınde de, soǧan sol kedei kepşıkterdı ornalastyra ma? Aişa apa. Äŋgıme sonda bolyp tūr, qyzym. Ana balam da « Qalaida ol jerge üi salǧyzamyn» - dep jantalasyp jügırıp jür. Körşı äiel. Küieuıŋızdıŋ būrynǧy äielınen qalǧan bala ma? Aişa apa. Menıŋ qūrsaǧymnan bala bolmaǧanyn bıle tūra ädeiı sūraisyŋ iä. Körşı äiel. Keşırıŋızşı. Sızdı ökpeletetın oiym bolǧan joq. Ol balaŋyz pysyq. Aişa apa. Sol balanyŋ tıleuın tılep otyrmyn. Jas kezınde qiqar bolatyn. Qazır, aqyl toqtatatyn jasqa jetkenen keiın be.(Botagöz kelıp) Botagöz. Kofe ışısızder me? Körşı äiel. Rahmet. Botagöz. As bolsyn! (Botagöz kofenıŋ ydysyn alyp jatady) Aişa apa. Osy sen ana menıŋ şofryma nege tūrmysqa şyqpaisyŋ? Şofer demeseŋ aqyldy jıgıt qoi. (Botagöz ydysty syldyratyp alady.) Botagöz. Keşırıŋızder. Körşı äiel. Qoiyŋyzşy sol şoferıŋızdı. Endı qalǧany şoferǧa şyǧu edı.Jaqsy apa men qaitaiyn.Keşıgıp qalyp jürermın. Aişa apa. Toqtaşy. Osy igerılmegen jerdı memleket tartyp ala alama? Körşı äiel. Qazır jer turaly zaŋ özgerdı. Tıptı alǧylary kelse bar ǧoi, zaŋǧada qaramai tartyr aluy mümkın. Aişa apa. Ädıletsızdık deisıŋ ǧoi. Körşı äiel. Apa, barmadyŋyz ba bızben? Aişa apa. Endı qartaiǧanda boidaq qyzdarmen qydyru qalyp edı. Körşı apa. Özıŋız bılesız. Sau bol, apa. Aişa apa. Täp täuır qyz. Jasy qyryqqa jaqyndaǧan demeseŋ. Müsınınde mın joq. Alla baǧyn aşsyn. JALǦASY BAR...