Bügın elordadaǧy QR Ūlttyq muzeiınde «Otbasy hrestomatiiasy» qoǧamdyq qorynyŋ äigılı avtorlary – Sanjar Kerımbai men Ädılbek Nəbidıŋ bırlesken avtorlyǧymen jazylǧan «Özbekälı jäne mädeni maidan» tarihi-reprezentasiialyq kıtabynyŋ tanystyrylymy bolyp öttı.
Belgılı jurnalist Zeiın Älıpbek jürgızgen saltanatty ıs-şaraǧa Özbekəlı Jənıbek äuletı müşelerı, közın körgen zamandastary men serıkterı, QR Parlamentı deputattary men mäslihatşylar, memlekettık vedomstvalar basşylary men qyzmetkerlerı, öner maitalmandary jäne basqa da tanymal tūlǧalar, bılım-ǧylym, BAQ jäne mädeniet salasy ökılderı qatysty.
Kıtap lentasyn QR Parlamentı Mäjılısınıŋ deputaty Qazybek İsa, Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ janyndaǧy memlekettık basqaru akademiiasy Basqaru institutynyŋ direktory Zūlpyhar Ǧaiypov, «Qazaqstan mäslihattary deputattarynyŋ bırlestıgı» RQB töraǧasy Töleubek Mūqaşev, Ūlttyq akademiialyq kıtaphana direktory Ǧaziza Qūdaibergen, Özbekälınıŋ şäkırtterı, QazSSR eŋbek sıŋırgen ärtısterı – Mūhtarhan Manapūly men Toiǧan Izım, Özbekälınıŋ balasy – Nietjan Özbekälıūly qiyp söz söiledı.
Sonymen qatar Senat spikerı Mäulen Äşımbaev, Türkıstan oblysy äkımınıŋ orynbasary Beisen Täjıbaev, Türkıstan oblystyq mäslihatynyŋ töraǧasy Nūraly Äbışov, Otyrar audany äkımı Säken Sūltanhanovtyŋ qūttyqtau hattary oqyldy. Būl rette Astana qalasy äkımınıŋ orynbasary Eset Baiken söz alyp, qala äkımı Jeŋıs Qasymbektıŋ qūttyqtauyn jetkızdı.
Jiyn barysynda Özbekälınıŋ elden kelgen aǧaiyny Kerımqūl Pırımqūlūlynyŋ avtorlarǧa şapan jauyp, mereilerın asyrǧanyn da atap ötken jön.
Özbekälınıŋ közın körgen zamandasy, «Qazaqstan mäslihattary deputattarynyŋ bırlestıgı» RQB töraǧasy Töleubek Mūqaşev öz sözınde avtorlar tarapynan tamaşa jūmys jasalǧanyn airyqşa atady.
«Aituly tūlǧa jaily estelıkter men oqiǧalar, mədeniet salasyndaǧy ıs-qimyly tereŋ zerttep zerdelengen. Memleket qūru men ūlttyq ideologiia jasaudaǧy rölı de keŋınen taldanyp, adami bolmysyna ekzistensiialyq taldau jasalǧan. Bız bılgen Özaǧaŋ da osy kıtapta sipattalǧandai qairatty da ısker jan bolatyn. Jai ısker emes, ruhani ısker basşylar qatarynan edı» dep estelık aitty RQB töraǧasy.
Būdan bölek Töleubek Mūqaşev Senat spikerı Mäulen Äşımbaevtyŋ qūttyqtau hatyn jariialady. Onda «Özbekälı aǧamyz qai qyzmette jürse de, ūltymyzdyŋ tarihyn, töltuma mädenietın, salt-dästürın, tılın jaŋǧyrtuǧa jäne qorǧauǧa zor eŋbek sıŋırdı. Alaş ruhy qalyqtaǧan Torǧai öŋırın qaita tületuge küş saldy. Alaş arystaryn aqtau ısıne tıkelei aralasty. Köne jädıgerlerımızdı jinaqtau arqyly ūltymyzdyŋ mädeni äleuetın jarqyrata körsetuge sübelı üles qosty. Kıtap memleket qairatkerınıŋ osy atalǧan jäne özge de eŋbekterın jan-jaqty zerdeleu arqyly Özbekälı Jänıbekovtıŋ azamattyq-saiasi tūlǧasyn jaqsy aşa bılgen. Būl jinaq jalpy oqyrman, onyŋ ışınde öskeleŋ ūrpaq üşın ülgılı baǧdar bolady dep senemız» delıngen.
Öz kezegınde Özbekälı Jänıbekov atyndaǧy mädeniettı, tarihty jäne etnografiiany qoldau qoǧamdyq qorynyŋ ökılı, Özbekälınıŋ balasy Nietjan Özbekälıūly kıtaptyŋ jaryq köruınen tuyndaǧan bükılqazaqstandyq qoǧamdyq rezonansqa ün qosuǧa äzırlıgın baiandady.
«Äkemızdıŋ elge sıŋırgen eŋbegı men estelıgınıŋ baspa arqyly qaita jaŋǧyryp jatqany otbasymyzdy qanattandyrdy. Osynşama köz maiyn tauysa ızdenıp eŋbek etken jazuşylarǧa alǧystan basqa aitarymyz joq. Öz däuırınıŋ ūlt üşın küresınıŋ jarqyn simvoly bolǧan äkem jaŋa zamannyŋ da ideologiialyq-tälımdık qajettılıgıne jaraǧaly tūr» dedı Nietjan Özbekälıūly.
Taǧylymdy ǧūmyry kıtapqa negız bolǧan Özbekälı Jänıbek – qazaq tarihy men mädenietın jaŋǧyrtuǧa, ūlttyŋ bai mūrasyn keleşek ūrpaqqa jetkızuge orasan eŋbek sıŋırgen memleket jäne qoǧam qairatkerı. Keŋestık-kommunistık jüiege qaramastan ol – Alaş ziialylaryn aqtau ısı, Nauryzdyŋ qaita toilanuy, Taiqazannyŋ elge qaitaryluy, Qoja Ahmet Iаssaui kesenesınıŋ qalpyna keltırıluı siiaqty asa maŋyzdy ısterge bastamaşy bolǧan. Qazaq tılın damytu baǧdarlamasynyŋ memlekettık tūjyrymdamasyn jasauǧa qatysty. Eldegı köptegen muzeiler men teatrlar, mädeniet oryndary osy qairatkerdıŋ arqasynda aşyldy.
Avtorlar Atyrau, Qostanai, Arqalyq, Astana, Semei, Şymkent, Pavlodar aimaq-öŋırlerıne ekspedisiia jasap, Özbekälınıŋ közın körgen, onymen qyzmettes bolǧan kısılermen jolyǧyp sūhbattasty. Özbekälı jaily būryn-coŋdy beimälım bolyp kelgen estelıkter tapty. Būdan bölek 1960-1990 jyldar aralyǧyndaǧy Qazaqstannyŋ saiasi atmosferasyna däl sipattama berdı. Torǧai oblysynyŋ qalai aşylǧany, onyŋ keiın qandai saiasi sebeppen jabylǧany jaily saraptama da jasaldy.
Kıtap jaŋalyǧy – Keŋestık kezeŋdegı qazaq halqynyŋ eldık sanasy men bostandyqqa ūmtylystary turaly jaŋa közqaras qalyptastyrady. Sonymen qatar baiandalǧan oqiǧalardyŋ tanymdyq-patriottyq tūrǧyda maŋyzy asa zor.
Osyny basa aitqan Sanjar Kerımbai men Ädılbek Nəbi bırauyzdan «Beisen jäne bolmys» atty kıtap eŋ köp oqylǧan jäne sūranysta bolǧan kıtap edı. Būl da sol qatardan bolady dep ümıttenemız. Bızdıŋ josparymyzda Özaǧaŋ taqyrybyn jalǧastyryp, bıregei ūlt qairatkerlerı – Temırbek Jürgenovpen qatar Iliias Omarov turaly da tuyndy jazu bar. Öitkenı olardyŋ barlyǧy da bır mūrat men sabaqtastyqta äreket etken azamattar. Al būl bastamasy ǧana» dep tūjyrdy.
Kıtap tanystyrylymyn respublikalyq deŋgeide ūiymdastyrudy üilestıruşı, Özbekälınıŋ auyldasy, mädeniettanuşy-filosof Abylaihan Qalnazarov «Özbekälı Jänıbek menedjmentı men liderlık standarty Qazaqstan Respublikasy Prezidentınıŋ janyndaǧy memlekettık basqaru akademiiasy men QR Memlekettık qyzmet ısterı jönındegı agenttıktıŋ nazaryna alynuy kerek» dei otyryp, būl kıtapta Özbekälıdei tūlǧa mysalynda qazırgı Qazaqstan qoǧamynyŋ sūranysyndaǧy qairatker şeneunık portretınıŋ tūjyrymdalyp, moraldyq-ıskeri kelbetınıŋ modeldelgenın atap öttı.
Aita keteiık, atalmyş kıtaptyŋ tūsaukeserı 25 qaraşada Almaty qalasynda dürıldep ötken bolatyn. Odan berıde – Şymkent, Türkıstan qalalary men Özbekälınıŋ tuǧan jerı – Otyrar audanyndaǧy Şäuıldırde tanystyrylymdary boldy. Tıpten avtorlarǧa sol sapar barysynda Qoja Ahmet Iаssaui kesenesı janynda aqboz at mıngızılıp, şapan jabylyp ülgerdı. Osy ıs-şaralardyŋ resmi kuliminasiiasy retınde kezek elordamyzǧa da kelıp jettı. Būl şaranyŋ ötuıne Özbekälı Jänıbekov atyndaǧy mädeniettı, tarihty jäne etnografiiany qoldau qoǧamdyq qorymen qatar «Alqa» ädebi-mädeni kluby men «Mädeniet fabrikasy» baspasy atsalysty.
Taǧy bır aita keterlık jait, Ūlttyq muzei ūjymy Özaǧaŋnyŋ jeke tūtynǧan zattarynan jädıgerler körmesın ūiymdastyrsa, «Saryarqa» halyq muzyka ansamblı än-küi jaǧyn süiemeldedı.
