Lavkrafttyŋ Ktulhuy, şyn mänınde, qandai keiıpker?
Älem oqyrmandary üşın Lavkraft esımı, aldymen Ktulhudy eske tüsıredı.
Suret avtory: Reimond Beiless
*Aŋyz boiynşa eger jūldyzdar belgılı bır jüiemen, tızbektele ornalassa, teŋız tübındegı Ktulhu bosap, jer betıne köterıledı. Onyŋ maqsaty – jer betındegı tırşılık ielerıne öz bilıgın jürgızu.
*Lavkraft şyǧarmaşylyǧyn zertteuşıler zūlym qūbyjyqtyŋ prototipı – polineziialyqtar eposynda ömır süretın teŋız elementınıŋ qūdaiy – Tangaroa bolǧan desedı.
Al avtordyŋ teŋız tübınde ūiyqtap jatqan Ktulhudy suretteuınıŋ özın deneŋ tıtırkenbei oqu mümkın emes. Onyŋ qanaty bar şyryşty denesın segızaiaqqa da, aidaharǧa da ūqsatuǧa bolady. Bır qaraǧanda adamǧa da ūqsaidy dep aitatyndar bar. Qūrlyqta da, suda da jüre alatyn alyp qūbyjyqtyŋ bır erekşe qasietı – tez qalpyna keledı. Ktulhudyŋ teŋız tübıne qalai batqany turaly san türlı aŋyzdar aitylady. Ol adamdardyŋ sanasyna äser etıp, özınıŋ degenın ıstete alady. Alaida Ktulhu Tynyq mūhitynyŋ tereŋındegı R’laih qalasynyŋ qirandylary astynda tereŋ ūiqyǧa ketkelı būl qabıletı älsırei bastaǧan. Sonyŋ özınde de ol adamdardyŋ tüsıne kırıp, üreiın ūşyryp, tıptı keibırın aqylynan adastyryp jıberedı. Onyŋ qorqynyşty dauysyn estıgender özın-özı öltıruge deiın bardy.
«Ktulhu saryny» äŋgımesı alǧaş ret 1928 jyly aǧylşyndyq Weird Tales jurnalynda jariialandy. Avtor ömırden ötkennen keiın ǧana onyŋ şyǧarmalary tanymal bola bastady.
2005 jyly oqiǧa jelısımen film tüsırılıp, kompiuterlık oiyndar da qūrastyrylǧan.
Esterıŋıze sala keteiık, älemge tanymal fantastika janryndaǧy būl tuyndy qazaq tılıne audarylyp, oqyrman nazaryna ūsynylǧan bolatyn.
«Adamzat üşın beimälım, qūpiia dünie öte köp. Är oqyrman keide qiialyn jetıldırıp, oiyn basqa närsege bölu üşın, osyndai şyǧarmalardy oquy kerek dep oilaimyn. Lavkraft äŋgımelerınıŋ qai-qaisysy da qorqynyşty. Fantastika janry bolǧandyqtan, şyny kerek, audaru barysynda keibır oqiǧalar tüsıme kıretın», – deidı audarmaşy Aqsäule Baimenşe.
Amerikalyq jazuşy, jurnalist Govard Fillips Lavkraft (1890-1937) Rod-Ailend ştatynyŋ Providens qalasynda düniege kelgen. Bala kezınen astronomiia men himiiaǧa qyzyǧuşylyq tanytyp, qorqynyşty äŋgımelerdı oqyǧandy ūnatqan. Şyǧarmalarynyŋ basym köpşılıgı mistikalyq, fantastikalyq janrda jazylǧan.
Lavkraft qūrǧan «tylsym dünie filosofiiasy» Klaiv Barker, Stiven King, Gans Rudi Giger, Nil Geiman siiaqty tanymal qalamgerlerge erekşe äser etken.
«Ktulhu saryny» — F.G. Lavkrafttyŋ qorqynyşty hikaialardan tūratyn äŋgımeler jinaǧy. «Foliant» baspasynan jaryq körgen būl jinaqqa jazuşynyŋ «Kümıs kılt», «Herbert Uest ölgenderdı tırıltedı», «Mola» jäne t.b. äŋgımelerı engen.
Suret avtory: Reimond Beiless
*Aŋyz boiynşa eger jūldyzdar belgılı bır jüiemen, tızbektele ornalassa, teŋız tübındegı Ktulhu bosap, jer betıne köterıledı. Onyŋ maqsaty – jer betındegı tırşılık ielerıne öz bilıgın jürgızu.
*Lavkraft şyǧarmaşylyǧyn zertteuşıler zūlym qūbyjyqtyŋ prototipı – polineziialyqtar eposynda ömır süretın teŋız elementınıŋ qūdaiy – Tangaroa bolǧan desedı.
Al avtordyŋ teŋız tübınde ūiyqtap jatqan Ktulhudy suretteuınıŋ özın deneŋ tıtırkenbei oqu mümkın emes. Onyŋ qanaty bar şyryşty denesın segızaiaqqa da, aidaharǧa da ūqsatuǧa bolady. Bır qaraǧanda adamǧa da ūqsaidy dep aitatyndar bar. Qūrlyqta da, suda da jüre alatyn alyp qūbyjyqtyŋ bır erekşe qasietı – tez qalpyna keledı. Ktulhudyŋ teŋız tübıne qalai batqany turaly san türlı aŋyzdar aitylady. Ol adamdardyŋ sanasyna äser etıp, özınıŋ degenın ıstete alady. Alaida Ktulhu Tynyq mūhitynyŋ tereŋındegı R’laih qalasynyŋ qirandylary astynda tereŋ ūiqyǧa ketkelı būl qabıletı älsırei bastaǧan. Sonyŋ özınde de ol adamdardyŋ tüsıne kırıp, üreiın ūşyryp, tıptı keibırın aqylynan adastyryp jıberedı. Onyŋ qorqynyşty dauysyn estıgender özın-özı öltıruge deiın bardy.
«Ktulhu saryny» äŋgımesı alǧaş ret 1928 jyly aǧylşyndyq Weird Tales jurnalynda jariialandy. Avtor ömırden ötkennen keiın ǧana onyŋ şyǧarmalary tanymal bola bastady.
2005 jyly oqiǧa jelısımen film tüsırılıp, kompiuterlık oiyndar da qūrastyrylǧan.
Esterıŋıze sala keteiık, älemge tanymal fantastika janryndaǧy būl tuyndy qazaq tılıne audarylyp, oqyrman nazaryna ūsynylǧan bolatyn.
«Adamzat üşın beimälım, qūpiia dünie öte köp. Är oqyrman keide qiialyn jetıldırıp, oiyn basqa närsege bölu üşın, osyndai şyǧarmalardy oquy kerek dep oilaimyn. Lavkraft äŋgımelerınıŋ qai-qaisysy da qorqynyşty. Fantastika janry bolǧandyqtan, şyny kerek, audaru barysynda keibır oqiǧalar tüsıme kıretın», – deidı audarmaşy Aqsäule Baimenşe.
Amerikalyq jazuşy, jurnalist Govard Fillips Lavkraft (1890-1937) Rod-Ailend ştatynyŋ Providens qalasynda düniege kelgen. Bala kezınen astronomiia men himiiaǧa qyzyǧuşylyq tanytyp, qorqynyşty äŋgımelerdı oqyǧandy ūnatqan. Şyǧarmalarynyŋ basym köpşılıgı mistikalyq, fantastikalyq janrda jazylǧan.
Lavkraft qūrǧan «tylsym dünie filosofiiasy» Klaiv Barker, Stiven King, Gans Rudi Giger, Nil Geiman siiaqty tanymal qalamgerlerge erekşe äser etken.
«Ktulhu saryny» — F.G. Lavkrafttyŋ qorqynyşty hikaialardan tūratyn äŋgımeler jinaǧy. «Foliant» baspasynan jaryq körgen būl jinaqqa jazuşynyŋ «Kümıs kılt», «Herbert Uest ölgenderdı tırıltedı», «Mola» jäne t.b. äŋgımelerı engen.
Ūqsas jaŋalyqtar
