Äŋgımemızdı trendke ainalǧan tendensiiadan bastasaq. Qazır qoǧamda jaqsylyq jasaudan jarysatyn jandar köp. Mektep oquşysynan bastap, müiızı qaraǧaidai azamattarymyzǧa deiın qaiyrymdylyq üşın kömek jinap jatady. Ärine, köbıne aqşalai. Jinalǧan qarajattyŋ qaida ketetının sūrap qalsaŋ, balalar üiıne, qaiyrymdylyq üiıne jäne taǧy basqa dep jauap beredı keibırı.
Maqūl, jön-aq. Izgılıktıŋ tamyr jaiǧany jaqsy qūbylys. Bıraq sol jinalǧan qarajattyŋ qaida ketıp jatqanyna keide közımız jete bermeidı. Qaptaǧan qaiyrymdylyq qorlarynyŋ köptıgı sonşalyq atynan, tıptı sanynan şatasuǧa bolady. Köşede kele jatsaŋ, qolyna qorabyn ūstaǧan jastar jügırıp jetıp keledı. Qoraptyŋ syrtynda belgısız bır qordyŋ ne qaiyrymdylyq üiınıŋ aty jazylǧanyn baiqaisyŋ. Bırın sözge tartyp sūrasaŋ, eşteŋe aita almaidy. «Bızge jinauǧa ǧana tapsyrma berılgen» deidı. Sol üşın aqy alatynyn aitady.
Mūnyŋ özı köŋılge küdık ūialatpai ma? Adamdar nege qaiyrymdylyq üilerın aşuǧa qūmar bolyp aldy? Odan ne paida? Jalpy qaiyrymdylyq üşın bıreuler qaltasyndaǧy soŋǧy tiynyn tastasa, al keibıreulerı buma-buma aqşalaryn ataidy. Jinauşylar ony alyp, üisızge üi äperıp, jaǧdaiy joqty jarylqaityny bar. Esebın jalpyǧa ortaq qylyp äleumettık jelıde jariialaidy. Al esepsızderı qanşama?! Būdan qaiyrymdylyq qorlary paida körmese, ne üşın jasaidy degen sūraq tuyndaidy. Sebebı eseptıŋ zamany ǧoi. Keibır qaiyrymdylyq üilerı jetekşısın sūraq astyna alsaŋ, astarlap aqyry aşyǧyn aitpai ketedı. Tabysyn jasyrady. Osydan keiın qalaişa, jaman oilamauǧa bolady.
Qaiyrymdylyqty josparlau mümkın emes. Kei käsıpkerler memleketke salyq töleuden qaşyp (jasyryn), tabysynyŋ jartysyn qaiyrymdylyq qorlaryna audarady. Onyŋ esebı sūralmaityny anyq. Al qor tüptep kelgende käsıpkerge jaqyn adamǧa tiesılı bolyp şyǧady.
Ökınışke qarai, qaiyrymdylyqtyŋ osyndai qaiyrymsyz türlerı de bar. Olar oryn alyp ta jatqan şyǧar. Qysqasy, būl qūbylys äleumettık jelılerde de aşyq körınıs tapqan. Qaiyrymdylyq üşın qarajat jinauǧa ündegen blogerlerdıŋ beinejazbalarynan közıŋ sürınedı. Ärine, köpke topyraq şaşa almaimyz. Bıraq onyŋ artynda kımder tūrǧanyna üŋıle de bermeimız. Būl auruǧa ainalǧany sonşalyq, artyn sūrastyrmai auzyn aşqanǧa audara salatyndy şyǧarǧanbyz. Būl dert emei nemene?
Tıptı keibır qaiyrymdylyq mekemlerı öz tärbielenuşılerın bazar men sauda oryndaryna qarajat jinauǧa jıberedı eken degen sybystardy qūlaǧymyz şalyp jatady.
Būdan bölek, qaiyrymdylyq mekemelerı degen keibır ūiymdarǧa qatysty bıraz şu şyǧyp, eldı dürlıktergenı de ras jyl basynda. Tıptı olardyŋ qauıptı dıni aǧymmen bailanysy turaly aqparattarda taraldy
Barlyq aqparat jüz paiyz senımdı dep aita almaimyz, ärine, degenmen jel tūrmasa şöptıŋ bas qimyldamasy anyq.
Qaiyrymdylyq atyn jamylǧan ūiymdardyŋ negızgı maqsaty qandai jäne köksegenı ne degen sūraqtyŋ tuyndauy būl zaŋdylyq.
Jalpy, aitpaǧymyz qaiyrymdylyq qaiyrly bolsa eken. Qarajatyŋyz qaidaǧy joq bıreudıŋ qaltasyna ketpei, şyn mūqtajǧa jetse eken degen tılek pen talpynys.
«Adyrna» ūlttyq portaly
Ūqsas jaŋalyqtar
