KÓShPELI JÁDIGERLER JANDY JADYRATTY

1967
Adyrna.kz Telegram

Bıyl men 11-synypty bitirem. Demek, qarbalas sát kúnnen kúnge kóbeımese azaımaıtyny anyq. Kúndelikti qosymsha sabaqtar bizdi sharshatady. Alaıda, sol qarbalas kúnderdiń ózi bizge jaqsy áser syılaı alady. Onyń bir mysaly retinde bizdiń mektepte uıymdastyrylǵan kóshpeli mýzeı jaıly aıta alamyn. Bizdi mýzeı tamashalap, qyzyqtaý úshin mektep zalyna jınady. Beıtanys adamdar, túrli chemodandar mektep zalyn toltyryp tastapty. Bir kezde kórme ujymynyń ókili ózin jáne óz áriptesterin tanystyra bastady. 40 chemodan tolǵan qazaqtyń ulttyq qundylyqtary - Keńes dáýirinen qalǵan túrli jádigerler kórmeniń sánin kirgizip tur. Bul ǵajaıyptyń ıeleri kimder ekeni bárimizdi qyzyqtyryp barady. Barlyǵynyń suraǵyna bir jaýap. Bul-Qyzylorda qalasyndaǵy №235 mekteptiń ujymy. Olar bizdiń mektebimizge óz qyzyqtaryn birge ala kelgen eken. Bul jobanyń uıymdastyrýshysy - Sarıeva Aqtoty Oınarqyzy, jobanyń treneri- Almatshaeva Kúlásh jáne kórnekti sýretshi - Asqar Jumataev. Osy kisilerdiń qanattary talmaı jasaǵan eńbeginiń arqasynda joba ujymy kóptegen jeńisterdi qanjyǵalaryna baılap, kópshilikti qýantqan edi. «Rýhanı jańǵyrý» baǵdarlamasy aıasynda qurylǵan bul jobanyń basty maqsaty - ulttyq kodymyzdy saqtap, ótken tarıhymyǵa tereń úńilip, ony dáripteý. Joba uıymdastyrýshylarynyń sózine qulaq túrer bolsaq, olar «Araı sanraız» lagerinde, qarttar úıinde, balalardy ońaltý ortalyǵynda, Qyzylorda qalasyndaǵy Talsýat, Belkól kentterinde jáne t.b jerlerde bolyp, jurtshylyqty óz shyǵarmashylyqtarymen tanystyrǵan. Jalpy josparlanǵan ekskýrsııa sany - 14. Taý men tasty aralap, talaptylarǵa nár bergen bul ujymnyń kelesi ekskýrsııasy №145 orta mektepke baǵyttalypty. Ata-babamyzdan qalǵan asyl buıymdar, kózdiń jaýyn alatyn sýretter, keremet estelikterge toly jaǵlandar kópshilikti tańǵaldyrmaı qoımady.Birneshe chemodan soǵys jabdyqtarymen toltyrylǵan. Sonyń ishinde soǵys kezinde aıbyndy, rýhty sarbazdar qoldanǵan sýquıǵysh, arnaıy tamaq salatyn ydys-aıaqtar bar. Sonymen qosa, ásem oıýlarmen órnektelgen kıiz úı jabdyqtary,ata-babamyzdan qalǵan eski qamshy túrleri, aıaýly analarymyzdyń erte zamanda tutynǵan as úı buıymdary da qupııaǵa toly chemodannyń bir bóligin alyp jatty. Bul kórme uzaq jyldar boıy saqtalyp, tot basyp qalǵan ydys-aıaqtardyń, shań basyp qalǵan, betteri túgel emes kóne kitaptardyń áli kúnge deıin óz qundylyǵyn joǵaltpaǵanyn aıqyn dáleldedi. Kórme ujymynyń quramynda Asqar Jumataev syndy segiz qyrly, bir syrly sýretshi kisi de bar. Talanty men talaby óz týyndylaryndaǵy órnekpen astasqan qylqalam sheberiniń qoltańbasy kez-kelgen jannyń qııal áleminiń aýqymyn keńeıtip, ómirlik túsinigin tereńdete túsetini daýsyz. Mektep oqýshylary bul kórme arqyly kóptegen málimettermen tanysyp, kórme qyzyqtaryna tańdanystaryn bildirdi. Taǵy bir aıta ketetini, «Meıirim-Úmit» jobasynyń jeke kúndelik dápteri bar eken. Ol kúndelik «Pikirler kitaby» dep atalady. Bul kúndeliktiń ereksheligi - árbir kórermen óz áserin osy kúndelikke túsire alýynda. Kórermen bolǵan oqýshylar osy kúndelikke kezekti pikirlerin qaldyrdy. Eń aldymen, kúndelik bizdiń mektebimizdiń bilimdi de, bilgir kitaphanashysy Daırabaeva Meıramkúl apaıdyń qolyna tústi. Mıra apaıymyz Sarıeva Aqtoty apaı uıymdastyrǵan bir is-sharada bolyp, Almatshaeva Kúlásh apaımen tanysypty. Ol bul kórme arqyly soǵys ardageri bolǵan óz ákesin eske túsirip, kózine jas alǵandyǵyn jetkizdi. Osy kúndelik arqyly biz alǵan áserimizdi ózgelermen bólise alǵandyǵymyz úshin qýandyq. .
Qazirgi tańda «Meıirim-Úmit» degen ataýmen bastaý alǵan joba Qyzylorda qalasyndaǵy K.Karakozova atyndaǵy №235 orta mekteptiń aıasynda júzege asyrylýda. Atalmysh mektepte «toǵyz qumalaq», « asyq atý» sekildi qazaqtyń ulttyq oıyndary jaqsy damyp, oqýshylar tárbıesine zor mán berilgen. Jobanyń eń úzdik jetistigi - Qazaqstan Respýblıkasynyń Ulttyq kitaphanasynda ótkizgen kórmesi. Syr elinen 40 chemodandy kóterip barǵan ujymnyń sol kúngi obrazy da erekshe bolǵan. Almatshaeva Kúlásh apaı qazaqtyń ulttyq kıimimen óz jobasyn qorǵap, kóptiń kózaıymyna aınaldy. «Sol kúni is-sharaǵa kelgen jýrnalıster: kımeshek kıgen 40 chemodandy áje qaıda?-dep izdegen edi»-dep Kúlásh apaı qyzyqty sáttermen bólisti. Qazaqtan Respýblıkasynyń Ulttyq kitaphanasyna qadam basyp, óner kórsetý-ońaı emes. Degenmen, ujym óziniń qajyrly eńbeginiń nátıjesinde osyndaı dárejege jetti. Jobanyń bas demeýshisi- Qazaqstan Respýblıkasynyń Tuńǵysh prezıdenti «Elbasy» qory. Sonymen qosa, kórme Respýblıkalyq áleýmettik jobalar jármeńkesinde grant ıegeri atanǵan.
Men ózimniń alǵan áserim jaıly aıtqym keledi. Alyp kelgen kórmeniń keremettiginde sóz joq. Báriniń tańdanysyna ıe bolǵan chemodandar da maǵan qatty unady. Sonymen qatar, men kórme ujymymen ońashada tildese alǵanym úshin rıza boldym. Sebebi, olar sondaı ashyq-jarqyn, aqkóńil kisiler eken. Almatshaeva Kúlásh apaımen suhbattasqanda olardyń basty maqsaty sanaly urpaq tárıeleý ekendigin atap aıtty. Joba avtory Sarıeva Aqtoty Oınarqyzyna keler bolsaq, ol óte keńpeıil ári belsendi kisi eken. Maqsat-múddeleri aıqyn, jastardyń qamyn oılaǵan jandarmen kezdesip, tanysyp, tabysqanyma qatty qýandym.
El jádigerin saqtaǵan azamattardyń árbir isi - óskeleń urpaqqa úlgi-ónege.

Shalqarova Aıdana Erbolqyzy
Qyzylorda qalasyndaǵy №145 orta mekteptiń 11-synyp oqýshysy

Pikirler