Joldaudy endı ǧana qaraudyŋ mümkındıgı tudy. Feisbuk betı de joldaudaǧy bastamalar jaiynda jazylǧan jazbaǧa tolypty.
Audan äkımderıne jergılıktı biudjettı basqaru qūqyǧyn bermek degendı oqydym. Būl ne sonda? Tüsıngenım bylai. Elımızde jalpy 160-qa juyq audan bar-au qatelespesem. Sol audannyŋ barlyǧy derlık memlekettık biudjetten qarjylandyrylady. Endı solarǧa jergılıktı biudjettı basqaru erkındıgı berıledı, äsırese būl sol audannan tüsken salyqtyŋ bır bölıgın sol audannyŋ mäselesın dereu şeşuge baǧyttalatyn joba negızınde bolady dep oilaimyn. Ony qalai baǧyttaidy, qai mäselege baǧyttaidy, ol sol audan äkımıne tıkelei bailanysty.
Būl bır jaǧynan audandardy avtonomdy jüiede jūmys ısteuge köşıre bastaidy. Mıne, osy tūsta qai äkımnıŋ bılıktı, qai äkımnıŋ osaldau ekenı baiqalyp qalady.
Äkımderdı sailau jüiesı aqyryndap engızılıp jatyr, endeşe olarǧa jergılıktı biudjettı basqaru da berıle bastaityny tüsınıktı edı negızı. Bıraq būl tūsta taǧy bır mäsele bar, ol jergılıktı biudjettı basqaru barysynda jemqorlyq faktısınıŋ artu yqtimaldyǧy. Sondyqtan da antikordyŋ da jūmysy qarqyn aluy kerek, äsırese audandarda.
Jalpy Europa elderınıŋ köbınde är qala, är audan köbıne öz biudjetın basqaru qūqyǧyna ie. Ärine olar investisiiany da özderı tartady. Sondyqtan da keide bır aimaq ekınşı bır aimaqtan öza şauyp jatady. Bız de soǧan aqyryndap kelemız dep oilaimyn.
Sonda qarjyny josparly mäseleden bölek tosynnan tuyndaǧan mäselege baǧyttau mümkındıgı tuady. Şeşımdı ortalyqtan kütıp otyrmai, öz erkımen ıske asyra bastaidy. Biudjet basqaru mümkındıgı bolmaǧandyqtan, qazır oblys ne aitady, respublika ne aitady dep otyrady. Olar şeşım aitqanşa mäsele uşyǧyp ketuı nemese bolary bolyp, boiauy sıŋıp qaluy da mümkın. Sondyqtan da būl şeşım "şeşım qabyldaudaǧy jyldamdyqty arttyru" üşın de jasalǧandai.
Biudjettı basqaru qūqyǧy degenımız jeke qarjy emes ekendıgın äkımder tüsınu kerek. Būl oŋdy-soldy qarjyny şaşa beru qūqyǧy emes, halyq salyǧyn tiımdı qoldanu jüiesıne ainaluy qajet. Är äkım menedjer (qajet bolsa krizis-menedjer) bola bılu şart degen oidyŋ bır ūşyn osy tūstan şyǧaryp qoisam. Äkımderde jauapkerşılık zor (bolsyn).
Ūqsas jaŋalyqtar
