(Baqytjan Momyşūlynyŋ Zeinep Ahmetovaǧa aitqany)
– Ata bolǧan jerde ana da boluy kerek. Qazaqqa Ata zaŋ men qosa Ana zaŋ qajet.
– O, toba! Ol qandai zaŋ?
– Ol – senıŋ taqyldaǧan taqpaǧyŋdaǧydai emes, naǧyz altyn zaŋ.
– Tük tüsınsem būiyrmasyn, jūmbaqtamai jönın aitşy.
– Ata zaŋǧa Qazaqstanda tırşılık etıp, ösıp-önıp otyrǧan barlyq halyq baǧynuy kerek. Öitkenı ol – memlekettık zaŋ. Osy eldıŋ nanyn jep, suyn ışıp otyrǧan teŋ qūqyly azamaty ekensıŋ onda zaŋdy syilap, moiyndap, oryndauǧa mındettısıŋ. Qoş deiık. Endı ärbır ūlttyŋ ata-babasynan kele jatqan, ǧasyrlar süzgısınen ötken, tek özıne ǧana tän ruhani qazyna-bailyqtary bar emes pe, mıne, būl – Ana zaŋ. Özge ūltta şaruam joq, al qazaqqa ūlttyq ruhty sıŋıretın zaŋ auadai qajet. Būl degen ana tıldı, salt-dästür, ädet-ǧūrypty, ūlttyq bolmysty qorǧap, saqtap, zamanǧa sai damytyp jetıldıretın zaŋ boluy kerek. Üş ǧasyrǧa juyq sanamyzǧa sıŋıp, süiegımızge ötıp ketken bodandyq psihologiiany, jıgerdı jasytqan bodandyq zardaptardy joiu üşın, şynaiy mänınde ruhani täuelsız bolu üşın qajet zaŋ. Ūlttyq qūndylyqtarymyzdy bılım retınde ainalymǧa tüsıretın tetık, ereje qalyptastyrudy endı keşıktıruge bolmaidy. Onsyz ūlttyq mūrattarǧa baǧyttalǧan ūlttyq memleket qūrylmaidy. Zaŋ degen ūlttyŋ tılı men dästürıne negızdelmese, ūlt saqtalmaidy. Ūlttyŋ eŋ basty da negızgı belgısı – tılı. Tılsız ūlt joq. Sondyqtan, eŋ aldymen, ärbır qazaqqa ana tıldı bıludı mındettep, zaŋmen qatal bekıtu kerek. Erkın eldıŋ tızgının ūstaityn jetekşı ūlttyŋ tıldık basymdylyqtan bastauy qajettıkke ainaluy kerek. «Köş jüre tüzeledı» degen şyǧarypsalma köŋıl aldaudyŋ būl jerde bolmaǧany jön.
– Ata zaŋymyzda tıl turaly bap qabyldandy ǧoi, – dep ortadan sözge ädeiı kırıstım.
– Qabyldandy. «Memlekettık tıl – qazaq tılı, orys tılı – ūltaralyq qatynas tılı» degen janap ötken solqyldaq zaŋ qazaq tılınıŋ kösegesın kögertıp, körpesın ūlǧaitpaidy, kerı ketıredı. Öz elınde öz törıne şyǧa almai, bosaǧadan syǧalaǧan küiı qalady. Täuelsız memleket ekenıŋ ras bolsa, basqa memlekettıŋ tılın äkelıp nemenege tyqpaştaisyŋ? Bızden basqa bırde-bır elde mūndai zaŋ joq.
– Bız – köpūltty memleketpız, – dep taǧy qystyryldym.
– Qazaqstanda memleket qūruşy, tarihi otanynda otyrǧan jalǧyz ūlt bar. Ol – qazaq. Eldıŋ de, jerdıŋ de iesı – qazaq, qalǧandary – kırmeler. «Bızde 130 ūlt bar», – dep daraqylanyp maqtanu, ony jetıstık retınde därıpteu tübı şi şyǧarmai qoimaidy. Myŋ jerden «dospyz» dep özeuresek te är qol öz qaryna tartady. İı jūmsaq, qūşaǧy keŋ, aqköŋıl qazaqtyŋ müddesıne basqalar bas qatyrady degenge senu qiyn. Olardyŋ ärqaisysynyŋ atajūrty, Otany bar, kez kelgen uaqytta būl jerdı tastap kete beredı. Bıraq mūndai jaily elden, qoltyǧyna qysyp otyrǧan qamqor ükımetı bar memleketten kım ketedı deisıŋ
Zeinep Ahmetovanyŋ «Teŋbıl tırşılık» kıtabynan üzındı
