Qoldanbaly etnosaiasi zertteuler institutynyŋ basşysy Talǧat Qaliev Mäjılıstıŋ qūramyna köŋılı tolatynyn «Adyrna» ūlttyq portalyn aityp berdı.
Aituynşa, qazırgı Mäjılıstıŋ qūramy 80-90% jaŋadeputtardan tūrady. Olardyŋ älı jūmysyn körmese de, jaŋa qūramǧa köŋılı tolatynyn da jasyrmady.
«Jaŋa mäjılıstıŋ strukturasyn qoǧamdyq keŋes arqyly qabyldaǧan bolatynbyz. Bırtalai pıkır almasyp, aralas mojaritarlyq, proporsionaldyq sistemamen sailanady degen şeşımge kelıp edık. Prezident Toqaev şeşımın jariialaǧan edı. Sondyqtan jalpy mäjılıstıŋ qūramy menı qanaǧattandyrady. Sailau ötken son, nätijesın qaraǧanda jastar köp boldy. Ol jastar men äiel adamdardyŋ köbı kvota arqyly keldı. Öitkenı, 30% är partiiadan kvota arqyly jastar men äiel adamdarǧa, mügedekterge qarastyrylǧan. Sondyqtan qazır qarasaq, mäjılıste jastar,äiel adamdar köp, mügedekter de bar. Är partiia tızımın jaŋartyp, deputattardyŋ 80-90%-y jaŋadan kelgen deputattar bolyp otyr», - dedı ol.
Sondai-aq, Talǧat Qaliev deputattardan köp ümıt kütetının aitty.
«Qazır mäjılıske köŋılım tola ma dep aituǧa bolmaidy. Öitkenı ol deputattardyŋ sapasyn bız älı körmedık. Jūmysyna kırıskenı keşe ǧana. Bıraq, deputattardyŋ tızımı jaŋartylǧaly köŋılım tolyp otyr. Jaŋa mäjılısten men ne kütuım mümkın? Bırden alty partiia bolǧan son, ärtürlı pıkırler paida bolady dep oilaimyn. Kötergen sūraqtary öte ötkır, aktualdy sūraqtar bolady dep senemın. Bır mandapty deputattarsailauşylarǧa tıkelei uäde bergen,tapsyrys jinaǧan. Olardyŋ sailauşylardyŋ aldynda mındetı erekşe. Olar bırtalai sūraqtardy köteredı dep oilaimyn. Partiianyŋ deputattary mikrofonǧa talasyp, olar da bır ötkır sūraqtardy köterudı bastaidy. Alty partiia bolǧan soŋ olardyŋ arasynda pıkırtalas ta oryn alady. Öitkenı mäjılıske ötken partiia bügıngı sailaudan 5-6% alyp otyrsa, kelesı sailauda 20-50% deiın ösıp ketuı mümkın. Parlament arqyly öz-özın damyta beredı. Parlamentte bükıl halyqtyŋ qyzyǧyp tūrǧan sūraqtary köterıledı dep ümıttenemın.
Är memlekette sailauǧa qanaǧattanbaǧan ümıtkerler bolady. Olar ärqaşan sailau ädıl ötken joq dep aita beredı. Öitkenı, Amerikadan da baiqauǧa bolady. Sondyqtan jaŋa deputattarǧa mümkındık berıp, nätijesın küteiık,» - dedı Talǧat Qaliev.
Ūqsas jaŋalyqtar
